نقش انرژی خورشیدی در گسترش صنایع پاک و توسعۀ اقتصادی نواحی روستایی مطالعۀ موردی: کشتگاه ارگانیا در روستای فدوی شهرستان گنبدکاووس

نویسنده

دانشیار گروه جغرافیا، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه گلستان

چکیده

مقدمه: خورشید یکی از منابع انرژی تمیز و مقرون‌به‌صرفه است که می‌تواند آیندۀ انرژی و سوخت را در جهان متحول کند؛ از این‌رو یکی از راه‌های مناسب برای خودکفایی در تأمین انرژی در بخش صنایع هر کشوری، گسترش و بهره‌برداری از انرژی خورشیدی است.
روش: روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و میدانی است و جامعۀ آماری آن ساکنان روستای فدوی واقع در بخش داشلی‌برون شهرستان گنبد است. این روستا 420 خانوار و 2101 نفر جمعیت دارد. با استفاده از فرمول کوکران نیز تعداد نمونه 210 نفر به‌دست آمده است. نمونه‌ها از میان کارشناسان، کارگران کشتگاه ارگانیا و روستاییان به‌صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. همچنین پایایی ابزار پژوهش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید شده است. داده‌های مستخرج از پرسش‌نامه نیز با استفاده از آزمون‌های فریدمن، ویلکاکسون و رگرسیون خطی چندگانه سنجش و تجزیه و تحلیل شدند.
یافته­ ها: نتایج آزمون فریدمن میزان اهمیت هریک از شاخص‌های بررسی‌شده را مشخص کرده است. براساس نتایج آزمون ویلکاکسون نیز شاخص‌های اقتصادی پس از ایجاد صنعت ارگانیا تا سطح اطمینان 99 درصد ارتقا یافته‌اند. همچنین نتایج حاصل از آزمون رگرسیون خطی چندگانه برای تبیین تأثیر صنعت ارگانیا در بهبود اوضاع اقتصادی خانوارهای روستایی نشان می‌دهد مؤلفه‌های بررسی‌شده تا حد قابل‌قبول و معناداری به متغیرهایی وابسته هستند که بررسی شده‌اند.
نتیجه ­گیری: نیاز بشر به انرژی پیوسته در حال افزایش بوده و در مقابل منابع انرژی فسیلی نیز رو به کاهش است. با توجه به اینکه استفادۀ بی‌رویه از سوخت فسیلی زندگی موجودات را تهدید می‌کند. علاوه بر اصلاح الگوی مصرف در زمان کنونی، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی راهکاری کلیدی تلقی می­گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Solar Energy Role in the Development of Clean Industries and Economic Development of Rural Areas (Case Study: Organia Industry in Fadavi Village in Gonbad-e Kavus Township)

نویسنده [English]

  • Aliakbar Najafi Kani
Associate Professor, Department of Geography, Faculty of Human Sciences, Golestan University
چکیده [English]

Introduction: As one of the cleanest and most economical energy sources, the sun can revolutionize the future of energy and fuel in the world. Therefore, one of the appropriate methods for energy self-sufficiency in the industry of any country is the expansion and use of solar panels.
Method: This study is  applied whose method is descriptive-analytical and based on field studies. The statistical population is Fadavi village in Dashli Borun in Gonbad County with 420 households and a population of 2101 people. The sample size was 210 people using Cochran formula randomly selected from experts, Organia power plant workers and rural households. The reliability of the study was ensured by the Cronbach’s alpha coefficient of 0.83 and the validity of the study was ensured by content and eye validity. Finally, the data extracted from the questionnaire were measured and analyzed using Friedman test, Wilcoxon test and regression.
Findings: The results of Friedman test determined each point of importance. According to the results of the Wilcoxon test, the economic indicators increased by up to 99% after the establishment of the Organia industry. The result of the regression test, which is consistent with the effect of Organia’s work on the economic conditions of the village houses, shows that the heads of the country are more than mortal and have developed more or less completely and unimpressed.
Conclusion: Human need for energy is continuously increasing and fossil energy sources are decreasing. Considering that the excessive use of fossil fuel threatens the life of creatures. In addition to correcting the current consumption pattern, the use of renewable energy such as solar energy is considered a key solution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organia
  • Solar Energy
  • Economic Development
  • Gonbad City
  • Clean Industries
  • ترک، علی، عزمی، آئیژ و علی‌مرادی، امید (1401). ارزیابی آثار نیروگاه شهید مفتح همدان بر روستاهای پیرامون. فصلنامۀ پژوهش‌های روستایی، 13(1)، 122-139. 22059/jrur.2022.331422.1681
  • حاجی بابایی علویجه، آرزو، کلانتری، خلیل و براتی، علی‌اکبر (1401). بررسی آثار اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی شهرک صنعتی علویجه بر روستاهای پیرامون. فصلنامۀ پژوهش‌های روستایی، 13(1)، 104-121. 22059/jrur.2021.310183.1557
  • حجاریان، احمد (1400). ارزیابی الگوی علی مؤلفه‌های مؤثر بر روستای خلاق با استفاده از تکنیک دیمتل فازی. دوفصلنامۀ توسعۀ محلی، 13(1)، 173-196. 22059/jrd.2021.323853.668651
  • رحیمیان، مهدی، زارعی، حسین و مسعودی‌راد، ماندانا (1400). تحلیل محدودیت‌های توسعۀ صنایع کوچک‌مقیاس بخش کشاورزی، مورد مطالعه: دهستان کاکاوند استان لرستان. فصلنامۀ پژوهش‌های روستایی، 13(1)، 782-799. https://jrur.ut.ac.ir/article_83402.html
  • رضایی‌مقدم، محمدحسین و هاتفی اردکانی، مهدی (1395). ارزیابی تأمین انرژی برای سیستم‌های فتوولتائیک برمبنای تابع تحلیلگر انرژی خورشیدی (منطقۀ موردی: بزرگراه زنجان-تبریز). فصلنامۀ برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 3، 131-155. https://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-10474-fa.html
  • زندی، رحمان، صفایی، محمدجواد و خسرویان، مریم (1398). پتانسیل‌سنجی استفاده از انرژی خورشیدی در مناطق روستایی، مطالعۀ موردی: شهرستان سبزوار. فصلنامۀ جغرافیا و توسعه، 57، 69-94. 22111/gdij.2019.4983
  • عساکره، عباس، سلیمانی، محسن و شیخ‌داودی، محمدجواد (1395). پتانسیل تولید برق خورشیدی در راستای افزایش امنیت انرژی، مورد: شهرستان اهواز، فصلنامۀ سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی، 4، 105-142. https://www.sid.ir/paper/266297/fa
  • غضنفرپور، حسن، کریمی، صادق و گمشادزهی، زکریا (1400). متنوع‌سازی فعالیت اقتصاد روستایی با رویکرد آمایش اقتصادی سرزمین، مورد: شهرستان میرجاوه، فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، 28، 209-228. http://serd.khu.ac.ir/article-1-3774-fa.html
  • کاویانی، محمدرضا (1381). تنگناهای انرژی و ارزیابی پتانسیل انرژی خورشیدی در ایران، با تأکید بر نیاز روبه‌رشد مصرف انرژی در سال‌های آینده. فصلنامۀ مطالعات و پژوهش‌های دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، 30، 56-65. https://elmnet.ir/article/2076393-41571/
  • مرزبان، سروش و حیاتی، داریوش (1400). مروری بر رهیافت توسعۀ روستایی نودرون‌زا و بهره‌گیری از آن در برنامه‌های عمرانی توسعۀ روستایی ایران. فصلنامۀ توسعۀ محلی، 13، 533-559. 22059/jrd.2022.332136.668683
  • منظور، داود و نیاکان، لیلی (1391). توسعۀ انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور. موانع و راهبردها، فصلنامۀ انرژی ایران، 3، 56-69. http://ensani.ir/fa/article/316747/
  • مطیعی لنگرودی، سیدحسن و نجفی‌کانی، علی‌اکبر (1390). توسعه و صنعتی‌سازی روستا. تهران: دانشگاه تهران.
  • نجفی‌کانی، علی‌اکبر (1400). واکاوی موانع گسترش کشت هیدروپونیک در توسعۀ اقتصادی روستایی. فصلنامۀ پژوهش‌های روستایی، 4، 833-847. 22059/jrur.2021.328535.1664
  • نجفی‌کانی، علی‌اکبر (1398). چالش‌ها و تنگناهای توسعۀ اقتصادی در نواحی روستایی، مورد: روستاهای بخش داشلی‌برون شهرستان گنبد، فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، 29، 151-168.
  • هوشنگی، نوید، آل‌شیخ، علی‌اصغر و جلالی، حسین (1393). بررسی منطقه‌ای پتانسیل تابش خورشیدی با ارزیابی و بهینه‌سازی روش‌های درون‌یابی در سطح کشور ایران. فصلنامۀ برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 6، 1-16. http://ensani.ir/fa/article/343137
  • Arnette, A. N., & Zobel, C. W., (2011). Spatial analysis of renewable energy potential in the greater southern Appalachian mountains. Renewable Energy36(11), 2785-2798. 1016/j.renene.2011.04.024
  • Asakereh A, Soleymani M, Sheikh Davoodi M J., (2016). “The Role of Solar Power Generation in Energy Security: Case of Ahwaz County”, Quarterly Journal of Energy Policy and Planning Research.; 2 (3), pp. 105-142. (In Persian). https://www.sid.ir/paper/266297/fa
  • Brewer, J.; Ames, D. P.; Solan, D.; Lee R. and J. Carlisle., (2015), “Using GIS Analytics and Social Preference Data to Evaluate Utility-Scale Solar Power Site Suitability”, Renewable Energy, Vol. 81, pp. 25-36. http://www.elsevier.com/open-access/userlicense
  • Bergamasco, L. and P. Asinari., (2011), “Scalable Methodology for The Photovoltaic Solar Energy Potential Assessment Based on Available Roof Surface Area: Application to Piedmont Region, Italy”, Solar Energy, Vol. 85, pp. 1041–1055. 1016/j.solener.2011.02.022
  • Ghazanfarpour H, Karimi S, Gomshadzehi Z., (2022). “Diversification of rural economy activities with the economic planning approach of the case: Mirjaveh rural districts”, Journal Space Economy & Rural Development.; 10 (38), pp.209-228. (In Persian). http://serd.khu.ac.ir/article-1-3774-fa.html
  • Hajibabaei Alavijeh, Arezo., Kalantari, Kh., Barati, A.A., (2022). “Investigating the Economic, Social and Environmental Effects of the Alavijeh Industrial Zone on the Surrounding Rural Areas”, Journal of rural research.Vol.13, issue. 1, pp. 104-121. (In Persian). 22059/jrur.2021.310183.1557
  • Hushangi, N., Al Sheykh, A., jalali, H., (2014). “Regional investigation of potential of solar radiation with evaluation and optimization of interpolation methods through the country of Iran”, journal of Regional Planning, Islamic Azad University of Marvdasht. Issue 6, pp. 1-16. (In Persian). http://ensani.ir/fa/article/343137
  • Hajarian, , (2021).Evaluating the causal model of the factors affecting the creative village using the fuzzy Dimtel technique, Community Development (Rural and Urban) Journal, 13(1) 173-196. (In Persian). 10.22059/jrd.2021.323853.668651
  • Janke, J. R., (2010), “Multicriteria GIS Modeling of Wind and Solar Farms in Colorado”, Renewable Energy, Vol. 35, pp. 22-34. https://doi.org/10.3390/land10050442
  • Kabak, M. adn M. Dağdeviren., (2014), “Prioritization of Renewable Energy Sources for Turkey by Using A Hybrid MCDM Methodology”, Energy Conversion and Management, Vol. 79, pp.25-33. 1016/j.enconman.2013.11.036
  • Kalogirou, S. A., (2004), “Solar Thermal Collectors and Applications”, Prog Energy Combust Science, Vol. 30, pp. 231- 291.
  • https://eva.fing.edu.uy/pluginfile.php/55828
  • Kaviani M.R., (2003). “Energy Limitation and Evaluation Of Potential Solar Energy In Iran”, Journal of the faculty of letters and humanities, No. 30, pp. 56-65. (In Persian). https://elmnet.ir/article/2076393-41571/
  • Lee, T. L., (2010), “Assessment of the Potential of Offshore Wind Energy in Taiwan using Fuzzy Analytic Hierarchy Process”, The Open Civil Engineering Journal, Vol.4, pp. 96-104. https://opencivilengineeringjournal.com
  • Manzour D, Niakan L., (2012). Renewable Energy Development in Iran: Barriers and Strategies”, Iranian Journal of Energy; 15 (3), pp. 56-69. (In Persian). http://ensani.ir/fa/article/316747/
  • Motiei langrodi, S.H & Najafi kani, Ali akbar.,(2011). Development and rural industrialization, Tehran, Tehran University. (In Persian). https://www.gisoom.com/book/
  • Marzban, sorosh., hayati dariosh., (2021)An overview of the endogenous rural development approach and its use in the civil development programs of rural development of Iran. Community Development (Rural and Urban) Journal, 13(1).533-559. (In Persian). 22059/jrd.2022.332136.668683
  • Najafi Kani, A., (2022). Investigating the Barriers to the Development of Hydroponic Farming in the Development of the Rural Economy, Case Study: Central District of Gorgan County”, Journal of rural research.Vol.12, issue. 4, pp. 833-847. (In Persian). 22059/jrur.2021.328535.1664
  • Najafi Kani, A., (2019). Challenges and bottlenecks of economic development in rural areas, case study: the villages of Dashli Borun district of Gonbad County, Journal of space economy and rural development. Issue 29, pp. 151-168. (In Persian).
  • Phuangpornpitak, N. and S. Tia., (2011), Feasibility Study of Wind Farms Under The Thai Very Small Scale Renewable Energy Power Producer (VSPP) Program, Energy Procedia, Vol. 9, pp. 159 – 170. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S187661021101770X
  • Ramde, E. W., Azoumah Y., Brew-Hammond, A., Rungundu A. and G. Tapsoba., (2013), “Site Ranking and Potential Assessment for Concentrating Solar Power in West Africa”, Natural Resources, Vol. 4, pp. 146-153. https://www.scirp.org/journal/paperinformation.aspx?paperid=29443
  • Rahimian, M., Zareei, Hossein., Masoudirad, M., (2022). Analysis of Restrictions to the Development of Small-Scale Agricultural Industries, Case Study: Kakavand District, Lorestan Province, Journal of rural research.Vol.12, issue. 4, pp. 782-799. (In Persian). https://jrur.ut.ac.ir/article_83402.html
  • Rezaei Moghadam, M.H., Hatefi Ardakani, M., (2016). Evaluation of energy supply for photovoltaic systems based on the function of the solar energy analyst, case area: Zanjan-Tabriz highway. Journal of Spatial Planning. Issue 3, pp. 131-155. (In Persian). https://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-10474-fa.html
  • Sánchez-Lozano, J. M., Antunes, C. H., García-Cascales M. S. and L. C. Dias., (2014), GIS-Based Photovoltaic Solar Farms Site Selection Using ELECTRE-TRI: Evaluating The Case For Torre Pacheco, Murcia, Southeast of Spain, Renewable Energy, Vol. 66, pp. 78-94. https://ideas.repec.org/a/eee/renene/v66y2014icp478-494.html
  • Tork, A., Azmi, A., Ali Moradi, O.,( 2022). Evaluation of the Effects of Shahid Mofateh Power Plant on Hamedan on the Surrounding Villages, Journal of rural research.Vol.13, issue. 1, pp. 122-139. (In Persian). 22059/jrur.2022.331422.1681
  • Zandei, R., Safaei, M.J., Khosravian, M., (2020). Potentiometric Analysis of Solar Energy in Rural Areas, Case Study: Sabzevar city, Geography and Development, Vol.17, issue. 57, pp. 69-94. (In Persian). 22111/gdij.2019.4983
  • Watson, J. J., & Hudson, M. D., (2015). Regional Scale wind farm and solar farm suitability assessment using GIS-assisted multi-criteria evaluation. Landscape and urban planning, 38. 20-31. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0169204615000249