مطالعه تأثیر گردشگری روستایی بر کاهش فقر از منظر معیشت پایدار: مورد روستاهای قلعه نو و کلین شهرستان ری

نوع مقاله : پژوهشی : پژوهش دانشگاهی از گرنت (نام دانشگاه، معاونت یا مؤسسه پژوهشی دانشگاهی

نویسندگان

1 دانشیار گروه برنامه‌ریزی اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد برنامه‌ریزی گردشگری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.

چکیده

در مقالۀ حاضر، به تأثیر گردشگری روستایی بر کاهش فقر در چارچوب رویکرد معیشت پایدار در دو روستای قلعه‌نو و کلین پرداخته شده است. دو روستا به لحاظ ویژگی‌های منطقه‌ای و توسعه‌ای مشابه، ولی به لحاظ میزان گردشگری متفاوت هستند. فرض مطالعه بر این است که گردشگری می‌تواند تأثیر مثبتی بر معیشت پایدار افراد بگذارد. در پژوهش حاضر، معیشت پایدار با تعریف دپارتمان توسعۀ بین‌الملل بریتانیا مشخص شده است و پنج بعد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست‌محیطی و نهادی را شامل می‌شود که در کنار مؤلفه‌های معیشت پایدار (سرمایه طبیعی، فیزیکی، مالی، اجتماعی و انسانی) به عنوان چارچوبی برای مطالعه حاضر در نظر گرفته شده است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش با استفاده از روش‌های کمی و کیفی جمع‌آوری شده است. جامعه آماری، خانوارهای روستاهای قلعه‌نو و کلین در بازه زمانی دهه 90 است. در دو روستای مورد مطالعه 274 خانوار وجود دارد که با استفاده از نمونه‌گیری 80 خانوار از هر روستا به عنوان نمونۀ تحقیق شناسایی شدند. در روش کیفی نیز با استفاده از نمونه‌گیری گلوله برفی با 31 نفر از افراد مسئول و مطلعین روستاهای مورد مطالعه مصاحبه انجام شد. بر اساس یافته‌های پژوهش، اغلب افراد نمونه در روستای قلعه‌نو نسبت به روستای کلین، که به ترتیب بیشترین و کمترین میزان گردشگر را در طی سال جذب می‌کنند، به تأثیر بیشتر گردشگری بر معیشت پایدار و مؤلفه‌های آن اعتقاد داشتند. به همین ترتیب در روستای قلعه‌نو اغلب متغیرهای زمینه‌ای، اقتصادی و اجتماعی با پنداشت افراد درباره معیشت پایدار و مؤلفه‌های آن رابطه معنادار و مثبتی داشتند. در بین متغیرهای مستقل، رابطه دارایی و درآمد با متغیر وابسته از شدت بیشتری برخوردار بود. یافته‌های پژوهش حاضر، دیدگاه بدبینان به گردشگری روستایی، که بر پیامدهای منفی گردشگری در جامعه میزبان تاکید دارند، را رد می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Rural Tourism Impact on Poverty Reduction Using a Sustainable Livelihood Perspective (Villages of Glaehnou and Galin in Rey County)

نویسندگان [English]

  • Ali Shakoori 1
  • Shagayeg Bahrami 2
1 Associate Professor, Dept. of Social Planning, Faculty of Social Sciences, Univesity of Tehran, Tehran, Iran
2 M.A. in Tourism Planning, Dept of Social Planning, Faculty of Social Sciences, Univesity of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

This paper aims to study the impact of rural tourism on poverty reduction within the
framework of sustainable livelihood approch using an ex-post-facto- comparative method.
For this purpose, two villages of the township of Rey, including Galehnou and Glalin, were
chosen to see the extent of the effect. These villages were geographically and locally
similar, but differed from the point of view of tourist visitors quantity. It was assumed that
tourism would positively and sustainably affect the villagers’ livelihoods. In this study, the
approach of the British oversea department for development was used to define sustainable
livelihood. According to this department, this concept refers to five economic, social,
cultural, environmental and institutional dimensions. All data needed for the study were
gathered by utilizing both quantitative and qualitative methods. Statistical population in
both villages was 274 households, of which 80 respondents were selected through random
sampling to collect survey data. Likewise, 31 local informants in both villages were
interviewed to gather qualitative data. The findings indicated that as compared to village
Galin –which had attracted the least tourists, the majority of respondents in village
Galehnou –which had attracted the highest tourists believed that tourism has positive effect
on their sustainable subsistence. Moreover, most of socio-economic and individual
variables in village Glaehnou were statistically and positively associated with the
respondents’ attitudes towards the positive effect of tourism on sustainable livelihood.
Amongst independent variables, asset and income were highly associated with the
independent variable. The paper refuted cynical approach that tourism and its development
bring about negative outcomes or negatives attitudes in rural areas, due to its socio
economic side-effects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable Subsistence
  • Poverty Reduction
  • Rural tourism
  • Sustainability