راهکارهای توسعۀ مشاغل خانگی زنان با تأکید بر یک محلۀ آسیب‌پذیر شهر همدان

نویسندگان

1 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران‏

2 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان ، ایران

چکیده

تجربۀ بسیاری از کشورها نشان می‌دهد توسعۀ مشاغل خانگی راهکار مناسبی برای کاهش نرخ بیکاری و فراهم‌آوردن زمینۀ اشتغال زنان و جوانان به‌حساب می‌آید. این مقاله راهکارهای توسعه مشاغل خانگی و اشتغال در منزل با تأکید بر مناطق آسیب‌پذیر شهر همدان را تشریح می‌کند. ‌
پژوهش حاضر کاربردی است و با استفاده از رویکرد کمی و روش پیمایشی انجام شده است. جامعۀ آماری آن را دو گروه تشکیل دادند: گروه اول، بانوان و جوانان جویای کار محلۀ آسیب‌پذیر کوی محمدیۀ شهر همدان که تعداد آن‌ها حدود 70 نفر بود. گروه دوم، کارشناسان صاحب‌نظر در زمینۀ اشتغال و کارآفرینی در منزل و صاحبان مشاغل خانگی در شهرستان همدان که حدود 90 نفرند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامۀ محقق‌ساخته است. پرسشنامه‌ای حاوی 49 سؤال درمورد راهکارهای اشتغال و کارآفرینی در منزل برای افراد آسیب‌پذیر شهر همدان، 20 سؤال دربارۀ مشاغل خانگی مناسب برای زنان سرپرست خانوار و افراد آسیب‌دیده و 5 سؤال دربارۀ تمایل ساکنان به توسعه و راه‌اندازی مشاغل خانگی بود. سؤالات در قالب طیف پنج‌قسمتی لیکرت شامل بسیار مناسب تا بسیار نامناسب رتبه‌بندی شدند. برای تعیین روایی پرسش‌ها، از نظرات متخصصان استفاده شد. پایایی پرسشنامه با آزمون آلفای کرونباخ و نرم‌افزار SPSS محاسبه شد.
مشاغل مناسب برای افراد آسیب‌دیده و زنان سرپرست خانوار شامل موارد زیر بودند: مشاغل مرتبط با صنایع‌دستی (دوزندگی، فرش‌بافی و طراحی)؛ مشاغل مرتبط با صنایع خوراکی (بسته‌بندی خشکبار و ادویه‌جات در منزل، تهیۀ غذا در منزل، تهیۀ مواد اولیۀ خوراکی)؛ و مشاغل خدماتی (آرایشگری در منزل، خیاطی، تولید جعبه‌های مقوایی تزئینی و کادویی). مهم‌ترین راهکارهای ایجاد شغل‌های خانگی برای افراد آسیب‌دیده و زنان سرپرست خانوار به‌ترتیب عبارت‌اند از: بازاریابی، تبلیغ و فروش محصولات و تولیدات خانگی، حمایت‌های دولتی و مالی، برگزاری دوره‌های آموزشی و مهارت‌آموزی، ارتباطات، شبکه‌سازی و تعاملات، فرهنگ‌سازی و توانمندسازی از طریق رسانه‌ها و فضای مجازی، و حمایت قانونی و حقوقی.
برای توانمندی زنان محلۀ محمدیه که سطح مهارت، دانش و سواد متفاوتی دارند، می‌توان براساس ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بررسی‌شده، مشاغل متناسب را پیشنهاد داد. با توجه به اینکه این محله قبلاً بافت روستایی داشته است، زنان این محله برخی امور و فعالیت‌ها را بهتر می‌توانند انجام دهند؛ از جمله تهیۀ لبنیات خانگی، دوزندگی‌های ساده، بسته‌بندی و فرآوری مواد خوراکی و ادویه‌جات. این فعالیت‌ها نیاز به سرمایۀ زیادی ندارد و تمام زنان به‌راحتی می‌توانند از عهدۀ آن برآیند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strategies for Developing Women's Home-Based Businesses with an Emphasis on a Vulnerable Hamadan City Neighborhood

نویسندگان [English]

  • reza movahedi 1
  • Mehrdad Pouya 2
1 Agricultural Extension and Education Department, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Iran
2 Agricultural extension and education dept., faculty of agriculture, Bu-Ali Sina university, Hamedan, Iran
چکیده [English]

For the empowerment of women in the Mohammadieh region with varying levels of skills, knowledge, and literacy, it is possible to recommend suitable employment opportunities based on the investigated capacities and potentials. Due to the fact that this region was already rural, the women of this area are better able to perform certain tasks and activities, such as the preparation of homemade dairy products, basic sewing, packaging and processing of edible items and spices. These activities do not necessitate a great deal of capital, and all women can readily manage them

کلیدواژه‌ها [English]

  • Employment
  • entrepreneurship
  • home businesses
  • vulnerable families
  • &lrm
  • self-employed women
  • احمدپور داریانی، محمود (1385). کارآفرینی در کسب‌وکارهای خانگی. تهران: محراب قلم.
  • اندیشکدۀ برهان (1397). اشتغال زنان: پیامدها و راهکارها. تهران: دیدمان.
  • بهرامی پاوه، رحمت‌الله (1401). سنجش توسعۀ کارآفرینی زنان سکونتگاه‌های غیررسمی سنندج با تأکید بر کسب‌وکارهای خانگی.فصلنامۀ پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، 13(3)، 81-96.‌https://doi.org/10.30473/grup.2022.49133.2436
  • پرچمی، داود و جلالی، فاطمه (1398). بررسی تطبیقی کسب‌وکارهای خانگی در راستای تحقق سیاست‌های کلی اشتغال. فصلنامۀ سیاست‌های راهبردی و کلان، 7(2)، 165-185. https://doi.org/10.32598/JMSP.7.2.164
  • پیشگاهی‌فرد، زهرا و ام‌البنین، پولاب (1389). آینده‌پژوهی وضعیت اشتغال زنان در منطقۀ خاورمیانه با تأکید بر جایگاه ایران. پژوهش زنان، 7(3)، 89-106.
  • خنیفر، حسین، احمدی آزرم، هادی، و زمانی‌فر، محسن (1389). کارآفرینی خانگی: انگیزه‌ها و نقش عوامل جمعیت‌شناختی بر آن. توسعۀ کارآفرینی، 3(9)، 181-203.https://jed.ut.ac.ir/article_22820.html
  • دیناآبادی، باویل (1396). زنان سرپرست خانوار. تهران: اساتید دانشگاه.
  • رامبد، امیلیا و مختارپور قهرودی، مهدی (1399). بررسی جامعه‌شناختی تأثیر اشتغال زنان بر توسعۀ اجتماعی ایران (مطالعۀ موردی: زنان صاحبان مشاغل خانگی در مناطق 16 و 19 تهران).مطالعات توسعۀ اجتماعی ایران، 47(3)، 133-158.
  • علی‌پور، شهرام، هاشمی، سید محمود و عامری شهرابی، محسن (1398). ارائۀ مدل توسعۀ کسب‌وکارهای خانگی در شهر تهران مبتنی بر رویکرد محله‌محوری. فصلنامۀ مدیریت کسب‌وکار، 44، 343-364. https://1001.1.22520104.1398.11.44.17.3
  • سعدی، حشمت‌اله، و حیدری، فریبا (1392). تعاونی‌های کسب‌وکار خانگی در استان همدان (چالش‌ها و راهکارها).فصلنامه توسعه کارآفرینی، 6(1)، 87-104.http:// doi: 10.22059/jed.2013.36250
  • فتاحی، محمدعظیم، حیدرزاده، کامبیز و بدیع‌زاده، علی (1401). شناسایی عوامل مؤثر قابلیت‌های فناوری بر افزایش ظرفیت‌های نوآوری در توسعۀ کسب‌وکارهای خانگی.مدیریت کسب‌وکار، 14(1)، 24-40.‌1001.1.22520104.1401.14.53.2.7
  • فلاح، محمدرضا (1397). شناسایی پیشران‌های مؤثر در توسعۀ کسب‌وکارهای بسیار کوچک (میکرو) در بخش مشاغل خانگی روستایی. فصلنامۀ علمی-پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین، 8(3)، 119-140. https://doi.org/10.22108/nmrj.2018.108568.1539
  • قادرمرزی، حامد (1394). برنامه‌ریزی راهبردی توسعۀ اشتغال در نواحی روستایی شهرستان جوانرود. اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، 4(1)، 109-130. http://dx.doi.org/10.18869/acadpub.serd.4.11.109
  • محمدزاده هروی، مریم (1397). اشتغال زنان و تأثیر آن بر سبک زندگی اسلامی. تهران: آینور.
  • مرادنژادی، همایون و واحدی، مرجان (1398). واکاوی موانع راه‌اندازی کسب‌وکارهای خانگی در مناطق روستایی استان ایلام. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 12(3)، 303-318.https://doi.org/1001.1.20086407.1398.11.43.15.4
  • موحدی، رضا، حاجی هاشمی، زهرا و شهیدی، نوشین (1398). عوامل اثرگذار بر کارآمدی پروژه‌های توانمندسازی زنان روستایی، مورد: تعاونی‌های خرد اعتباری در استان اصفهان. فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، 8(1)، 161-182.
  • مهدی‌پور، زهرا، امام قلی‌زاده، سعید و میرانی انارمرزی، سید احسان (1402). ارزیابی عوامل توانمندساز مشاغل خانگی با رویکرد کسب‌وکارهای تعاونی در استان مازندران. فصلنامۀ تعاون و کشاورزی. https://doi.org/10.22034/ajcoop.2023.366341.1811
  • نادری مهدیی، کریم و تیموری، زهرا (1396). شناسایی راهکارهای توسعۀ مشاغل خانگی زنان روستایی شهرستان اراک. توسعۀ محلی (روستایی-شهری)، 9(2)، 307-324. https://doi.org/10.22059/jrd.2017.67456
  • نجفی، بهمن و صفا، لیلا (1393). بررسی کسب‌وکارهای خانگی کارآفرینانه و موانع و چالش‌های توسعۀ آن‌ها در مناطق روستایی. نشریۀ کارآفرینی در کشاورزی، 1(2)، 61-73.
  • یعقوبی فرانی، احمد و جلیلیان، سارا (1394). اثرات اقتصادی و اجتماعی مشاغل خانگی زنان روستایی در شهرستان اسلام‌آباد غرب. اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، 4(2)، 92-113. http://dx.doi.org/10.18869/acadpub.serd.4.12.93

 

·         Ahmadpour Dariani, M. (2015). Entrepreneurship in home businesses. Tehran: Mehrab Qalam. (In Persian)

  • Ali, S., Paguio, R., & Breen, J. (2011). Local government support programs for home-based businesses: challenges and strategies. International Journal of Business Research, 11(1), 164-175.https://ssrn.com/abstract=1861610

·         Alipur, S., Hashemi, S. M., & Ameri Shahrabi, M. (2018). Presenting the development model of home businesses in Tehran based on the neighborhood-oriented approach. Business Management Quarterly, 44, 343-364. https://20.1001.1.22520104.1398.11.44.17.3 (In Persian)

  • Alom, F., Abdullah, M. A., Moten, A. R., & Azam, S. F. (2016). Success factors of overall improvement of microenterprises in Malaysia: an empirical study. Journal of Global Entrepreneurship Research, 6(1), 1-13. https://1186/s40497-016-0050-2
  • Bahrami Paveh, R. (2022). Developing Urban Sustainability and Empowering Women Through Home-based Businesses, Case Study of Informal Settlements in Sanandaj. Urban Ecology Research Quarterly, 13(3), 81-96. https://10.30473/grup.2022.49133.2436 (In Persian)
  • Breen, J., & Karanasios, S. (2010). Growth and expansion of women-owned home-based business. International Business & Economics Research Journal (IBER)9(13). https://doi.org/10.19030/iber.v9i13.651

·         Burhan think tank (2018). Women's employment: consequences and solutions. Tehran: Didman Publications. (In Persian)

  • Dadheech, R., & Sharma, D. (2023). Home-based work or non-home-based work? Factors influencing work choices of women in the informal sector. International Journal of Sociology and Social Policy, 43(1-2), 89-106. https://doi.org/10.1108/IJSSP-08-2021-0200
  • Dinabadi, B. (2016). Female-headed households. Tehran: University Professors Publications. (In Persian)

·         Donga, G., Ngirande, H., & Shumba, K. (2016). Perceived barriers to the development of small, medium and microenterprises: A case study of Thulamela Municipality in the Limpopo Province. Problems and Perspectives in Management, 14(4), 61-66. https://doi:10.21511/ppm.14(4).2016.07·         Fallah, M. R. (2018). Identifying Drivers Affecting Micro-Business Development in Rural Home Business. New Marketing Research Journal8(3), 119-140. https://doi.org/10.22108/nmrj.2018.108568.1539 (In Persian)·         Fattahi, M. A., Heidarzadeh, K., & Abadizadeh, A. (2022). Identifying the effective factors of technology capabilities on increasing innovation capacities in the development of home-based businesses. Journal of Business Management14(53), 24-40. http://20.1001.1.22520104.1401.14.53.2.7 (In Persian)·         Fattahi, M. A., Heidarzadeh, K., & Badi Zadeh, A. (2020). Challenges and export opportunities of home-based businesses (handicrafts of Hamadan province). Commercial Strategies17(15), 101-114. http://doi: 10.22070/cs.2020.3196

  • Galloway, L., & Kapasi, I., (2014). Rural home-based businesses and their contribution to rural lives: An exploratory study. Research Report, Heriot-Watt University, Edinburgh.

·         Ghadermarzi, H. (2015). Employment Strategic Planning in Rural Area of Javanrood. Space Economy & Rural Development, 4(11), 109-130. http://dx.doi.org/10.18869/acadpub.serd.4.11.109 (In Persian)

  • Jain, A., & Courvisanos, J. (2013). Home based business in suburban peripheral regions and government policy: A case study of Casey, Melbourne, Australia. Australasian Journal of Regional Studies, 19(2), 295-318. https://search.informit.org/doi/abs/10.3316/ielapa.587071581446983
  • Kapasi, I., & Galloway, L. (2018). Home-based businesses: An exploration of business model heterogeneity. Journal of Business Models6(3), 63-78.
  • Khanifar, H., Ahmadi-Azerm, H., & Zamanifar, M. (2010). Home entrepreneurship: motivations and the role of demographic factors on it. Journal of Entrepreneurship Development3(3), 181-203.
  • Maliwichi, L. L., Manenzhe-Ramarope, M., & Strydom, M. (2023). The role of small-scale apparel manufacturing businesses in the provision of employment and income generation. Development Southern Africa, 1-15. https://doi.org/10.1080/0376835X.2022.2162853

·         Mirlotfi, M. R., Alavizadeh, S. A. M., & Badakhsh, Y. (2014). The Pathology of Home Business Development in Rural Areas (Case Study: Dyshmuk District in Kohgiluyeh County). Journal of Research and Rural Planning3(1), 1-11.http://doi: 10.22067/jrrp. v3i5.17556 ·         Mohammadzadeh Heravi, M. (2017). Women's employment and its effect on Islamic lifestyle. Tehran: Aynor Publications. (In Persian)·         Mokhtari, M., & Koch Peideh, F. (2014). Explaining the factors affecting the establishment of home businesses, empirical evidence: businesses covered by the agricultural jihad in the west of Mazandaran province. Second National Conference on Entrepreneurship and Competitiveness, Sari, Center for Entrepreneurship and Communication with Industry of Mazandaran University, Sari, May 31, 86-87. (In Persian)

  • Moorthy, M. K., Tan, A., Choo, C., Wei, C.S., Yong Ping, J. T., & Kah Leong, T. (2012). A Study on Factors Affecting the Performance of SMEs in Malaysia. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 4(2), 224-239.

·         Moradnezhadi, H., & Vahedi, M. (2019). Analyzing Barriers of Home Businesses Start up in Rural Areas of Ilam Province. Agricultural Economics Research11(43), 303-318. https://doi.org/20.1001.1.20086407.1398.11.43.15.4 (In Persian)·         Movahedi, R., Haji Hashemi, Z., & Shahidi, N. (2018). Factors affecting the efficiency of rural women's empowerment projects, case: Microcredit cooperatives in Isfahan province. Quarterly Journal of Spatial Economics and Rural Development, 8(1), 161-182.   (In Persian)

  • Muske, G. & Woods, M. (2005). Home-based business: An economic development alternative. Oklahoma Cooperative Extension Fact Sheets, Division of Agricultural Sciences and Natural Resources, Oklahoma State University.

·         Naderi Mahdei, K., & Teimouri, Z. (2017). Identifying Solutions for the Development of Home Women's Rural Workers Town of Arak. Community Development (Rural and Urban Communities)9(2), 307-324. https://doi.org/10.22059/jrd.2017.67456 (In Persian)

  • Najafi, B., & Safa, L. (2014). Investigating entrepreneurial home businesses and the obstacles and challenges of their development in rural areas. Journal of Studies in Entrepreneurship and Sustainable Agricultural Development1(2), 61-73. (In Persian)
  • Ndege, M., & Van der Bijl Park, G. P. (2015). Factors that affect the growth and development of small, micro and medium-sized business enterprises in the Vaal Triangle region of Gauteng Province in South Africa. European Journal of Business, Economics and Accountancy, 3(3), 73-100.
  • Osterwalder, A., & Pigneur, Y. (2010). Business model generation: a handbook for visionaries, game changers, and challengers (Vol. 1). John Wiley & Sons.
  • Parchami, D., & Jalali, F. (2019). Comparative Analysis of Home-based Businesses in Achievement of Macro Employment Policies. Quarterly Journal of the Macro and Strategic Policies7(26), 164-185. https://doi.org/10.32598/JMSP.7.2.164 (In Persian)

·         Pishgahifard, Z., & Poolab, O. (2009). A Future Research on the Status of Women's Employment in Middle East Case Study of Iran. Woman in Development & Politics7(3), 89-106. (In Persian)

  • Rambod, E., & Mokhtarpour, M. (2020). Sociological Study of the Impact of Women's Employment on Social Development in Iran (Case of Study: Women Home Business Owners in 16th and 19th Districts of Tehran). Journal of Iranian Social Development Studies12(47), 133-158.
  • Reshi, I. A., & Sudha, T. (2023). Economic empowerment of women: a review of current research. International Journal of Educational Review, Law and Social Sciences (IJERLAS)3(2), 601-605. https://doi.org/10.54443/ijerlas.v3i2.746

·         Reuschke, D., & Mason, C. (2022). The engagement of home-based businesses in the digital economy. Futures135, 102542. https://doi.org/10.1016/j.futures.2020.102542

  • Saadi, H., & Heidari, F. (2013). Home Business Cooperatives (HBCs) in Hamedan Province: Challenges and Solutions. Journal of Entrepreneurship Development6(1), 87-104. Doi: 10.22059/jed.2013.36250
  • Sancak, I. E. (2023). Change management in sustainability transformation: A model for business organizations. Journal of Environmental Management, 330, 117165. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2022.117165

·         Strydom, J. (2017). Longevity of SMMEs in Soweto: Does marketing play a role? African Journal of Science, Technology, Innovation and Development, 9(6), 685-695. http://dx.doi.org/10.1080/20421338.2017.1355603 ·         Sulaiman, R., Shariff, S. S. M., & Ahmad, M. S. (2009). The e-Business Potential for Home-Based Businesses in Malaysia: A Qualitative Study. International Journal of Cyber Society and Education, 2(1), 21-36.

  • Susanti, E., & Mas’udah, S. (2017). Women’s empowerment model in home-based industries in East Java Province, Indonesia Model pemberdayaan perempuan pada industri rumah tangga di Provinsi Jawa Timur, Indonesia. Masyarakat, Kebudayaan dan Politik30(4), 353-366. http://core.ac.uk
  • Tonmoy Islam, T. M., & Kotikula, A. (2023). Home-Based Work Decisions among Bangladeshi Women. Asian Development Review40(01), 79-111. https://doi.org/10.1142/S0116110523500026

·         Tyas, W. P. (2015). Resilience, a home-based enterprises and social assets in post-disaster recovery: a study from Indonesia. Doctoral Dissertation, Newcastle University.·         Yaghoubi Farani, A., & Jalilian, S. (2015). Social and Economic Consequences of Domestic Occupations of Rural Women in the County of West Islam-Abad. Space Economy & Rural Development, 4(12), 93-113. http://dx.doi.org/10.18869/acadpub.serd.4.12.93 (In Persian)