بازاندیشی نوسازی بوم‌شناسانه مبتنی بر فناوری کنتور هوشمند در بخش توزیع آب‌های زیرزمینی ایران

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات توسعه، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

میزان کسری مخازن آب زیرزمینی در ایران از مرز 130 میلیارد مترمکعب فراتر رفته است. این درحالی­ است که دولت از سال 1384 کوشید تا با سیاست وارد کردن فناوری کنتور هوشمند به شبکه حکمرانی آب، مخازن آب زیرزمینی را به تعادل برساند. این سیاست می­ توانست یک کوشش کارساز به نفع محیط زیست باشد. با این­حال، پروژه­­ کنترل بهره­برداری از مخازن آب زیرزمینی با ادامه روند هوشمندسازی توزیع آب وتلاش برای کاستن از حجم برداشت از چاه­ها در طرح احیا و تعادل­بخشی منابع آب زیرزمینی کشور از سال ۱۳۹۳ نیز راه به­جایی نبرد. چشم­اندازهای آرمانی سند سازگاری با کم آبی که از اردیبهشت 1400 بر مبنای طرح­های پیشین ابلاغ شده است نیز تاکنون به نتیجه مورد انتظار­ نرسیده است. از آنجا که ورود یک فناوری دوستدار طبیعت به شبکه حکمرانی آب را می ­توان ایده­ ای در راستای فرایند نوسازی بوم­ شناسانه قلمداد کرد، این مقاله کوشیده است تا با بازاندیشی در نظریه نوسازی بوم ­شناسانه و بکارگیری ابزار ارزیابی دستاورد زیست­  محیطی آن در ذیل روش سیاست ­پژوهی؛ مسئله پیش روی طرح اجباری شدن نصب کنتور هوشمند بر روی چاه­ های کشاورزی را تحلیل کند. در این مقاله، فرآیند نوسازی بوم ­شناسانه در حکمرانی آب ایران در بخش ­های مختلف بازار، نوآوری و فناوری، دولت، جامعه مدنی و آگاهی زیست محیطی تحلیل شد و بر مبنای مدل کیفی ارزیابی فرایند نوسازی بوم­شناختی، نتیجه زیست ­محیطی این فرایند در کشور با کسب نمره 5 از 50 نمره دستاورد کامل نوسازی بوم­ شناسانه، در مرحله بسیار ضعیف قرار دارد. صورت مسئله نهایی سیاست پژوهی نصب کنتور هوشمند برای کنترل برداشت آب این است که شبکه حکمرانی و بهره ­برداری آب در ایران آمادگی لازم برای چنین دگرگونی فناوری محور در فرآیند توزیع آب را ندارد. با توجه به فوق بحرانی بودن شرایط آب زیرزمینی در ایران می­توان با حفظ روند نوسازی بوم­شناختی، 45 نمره کسب نشده در ارزیابی نتیجه زیست­ محیطی این طرح را با رویکردی اجتماعی و با توجه به اصول مشارکتی فرایند نوسازی بوم­شناسانه جبران کرد.    

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Reflection on Ecological Modernization Process through the use of Smart Meter in Iran's Groundwater Distribution Sector

نویسندگان [English]

  • Abbas FaghihKhorasani 1
  • GholamReza Ghaffary 2
1 PhD Candidate of Development Studies, University of Tehran
2 Associate Professor of Sociology, University of Tehran
چکیده [English]

The deficit of underground water reservoirs in Iran has exceeded 130 billion cubic meters. This is while the water government in Iran has been trying to balance the underground water reservoirs by introducing smart meter technology into the water governance network since 2004. This policy could be an effective effort for the benefit of the environment. However, the project to control the use of underground water reservoirs with the continuation of the process of making water distribution smart and trying to reduce the amount of extraction from wells in the “restoration and balancing plan” of the country's underground water resources from 2013 has been also unsuccessful. The ideal prospects of “the document on adapting to water shortage”, which has been announced based on the previous plans since May 2021, have not yet yielded any results as well. Since the introduction of a nature-friendly technology into the water governance network can be considered an idea in line with the process of Ecological Modernization(EM), this article has tried to explain the problems of making it compulsory to install smart meters on agricultural wells by using evaluation tools of EM. In this article, EM process in Iran's water governance was analyzed in different sectors of the market, innovation and technology, government, civil society and environmental awareness. Based on the qualitative model of the evaluation of the ecological modernization process, the environmental result of this process in the country was placed in the very weak stage of such modernization with a score of 5 out of 50 for the complete achievement of EM. The final result of the policy analysis of installing smart meters in Iran is that the water governance and stakeholders’ network is not fully prepared for such a technology-oriented transformation in the water distribution process. Considering the super-critical condition of underground water in Iran, by maintaining the process of ecological renovation, the 45 points not obtained in the evaluation of the environmental result of this project can be compensated with a social approach and according to the participatory principles of the process of ecological renovation.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental Sociology
  • Ecological Modernization
  • Smart Meter
  • Iran's Water Governance
  • Policy Analysis
  • Yazd

مراجع

  • اکبری، محمدرضا و همکاران (1398). بررسی کنشگری شورای عالی آب در حکمرانی منابع آب ایران: تحلیلی مبتنی بر مصوبات (1389-1397)، فصلنامۀ علمی-پژوهشی سیاست‌گذاری عمومی، دورۀ پنجم، شمارۀ 4: 9-31.
  • بیگلری، شیرین و موسوی راد، سیدحامد (1395). توسعۀ مدلی جهت تحلیل مصرف آب در زنجیره‌های تأمین صنایع با توجه به مطالعۀ موردی صنایع فلزی، سیزدهمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی صنایع، بابلسر.
  • تبریزی‌دخت فرد، النا و همکاران (1395). عوامل مؤثر بر میزان رضایت بهره‌برداران از تشکل‌های آب‌بران در حوضۀ سد سهند هشترود، پژوهش آب در کشاورزی، دورۀ سی‌ام، شمارۀ 3: 401-415.
  • زارعی دستگردی، زهرا و همکاران (1387). تحلیل و بررسی مسائل و مشکلات تشکل آب بران در مدیریت شبکۀ آب‌رسانی بخش جرقویۀ شهرستان اصفهان، علوم کشاورزی ایران، دورۀ سی‌ونهم، شمارۀ 1 (ویژۀ اقتصاد و توسعۀ کشاورزی): 227-235.
  • ساعی، فریناسادات و همکاران (1398). ارزیابی و مقایسۀ کارایی فنی تشکل‌های آب‌بران شهرستان مراغه، فصلنامۀ تعاون و کشاورزی، دورۀ هشتم، شمارۀ 32: 27-49.
  • شکری، زهرا و همکاران (1393). شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر موفقیت تشکل‌های آب بران در پروژۀ مدیریت جامع آب و خاک البرز، پژوهش آب در کشاورزی (علوم خاک و آب)، دورۀ بیست‌وهشتم، شمارۀ 1ب: 241-250.
  • عطایی، پوریا و ایزدی، نسیم (1393). عوامل تأثیرگذار بر تمایل کشاورزان به ایجاد تشکل‌های آب‌بران، فصلنامۀ تحقیقات اقتصاد و توسعۀ کشاورزی ایران، دورۀ پنجاه‌وچهارم، شمارۀ ۲: ۲69-۲۷۹.
  • علی‌پور و همکاران (1395). بررسی طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی، مطالعۀ موردی: دشت پایلوت ممنوعۀ بحرانی نیشابور، دومین کنگرۀ ملی آبیاری و زهکشی. دانشگاه صنعتی اصفهان (2-4 شهریور 1395).
  • فرزانه، محمدرضا و همکاران (1395). تحلیل بستر نهادی سیستم منابع آب زیرزمینی محدودۀ رفسنجان با رویکرد پویایی سیستم، تحقیقات منابع آب ایران، سال دوازدهم، شمارۀ 2: 67-82.
  • گرانمایه‌پور، علی و بیگدلی‌نژاد، مجید (1395). بررسی نقش آموزشی رسانۀ ملی در اصلاح الگوی مصرف آب در بین شهروندان تهرانی، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
  • Akbari, M., Toomanian, N., Droogers, P., Bastiaanssen, W., & Gieske, A. (2007). Monitoring irrigation performance in Esfahan, Iran, using NOAA satellite imagery. Agricultural water management, 88(1-3), 99-109.
  • Castaño, S., Sanz, D., & Gómez-Alday, J. J. (2010). Methodology for quantifying groundwater abstractions for agriculture via remote sensing and GIS. Water resources management, 24(4), 795-814.
  • Chandrakanth, M. G., & Romm, J. (1990). Groundwater depletion in India—institutional management regimes. Natural Resources Journal, 485-501.
  • Chebaane, M., El-Naser, H., Fitch, J., Hijazi, A., & Jabbarin, A. (2004). Participatory groundwater management in Jordan: development and analysis of options. Hydrogeology Journal, 12(1), 14-32.
  • Dunnivant, F. M., & Anders, E. (2006). A basic introduction to pollutant fate and transport: an integrated approach with chemistry, modeling, risk assessment, and environmental legislation. John Wiley & Sons.
  • Glynn, P., Cadman, T., & Maraseni, T. N. (2017). Business, organized labor and climate policy: forging a role at the negotiating table. Edward Elgar Publishing.
  • Guyatt, G. H., Oxman, A. D., Kunz, R., Jaeschke, R., Helfand, M., Liberati, A., ... & Schünemann, H. J. (2008). Incorporating considerations of resources use into grading recommendations. Bmj, 336(7654), 1170-1173.
  • Howes, M., McKenzie, M., Gleeson, B., Gray, R., Byrne, J., & Daniels, P. (2010). Adapting ecological modernisation to the Australian context. Journal of Integrative Environmental Sciences, 7(1), 5-21.
  • Jahromi, H. N., Hamedani, M. J., Dolatabadi, S. F., & Abbasi, P. (2014). Smart energy and water meter: a novel vision to groundwater monitoring and management. Procedia Engineering, 70, 877-881.
  • Jänicke, M. (2008). Ecological modernisation: new perspectives. Journal of cleaner production, 16(5), 557-565.
  • Zekri, S., Madani, K., Bazargan-Lari, M. R., Kotagama, H., & Kalbus, E. (2017). Feasibility of adopting smart water meters in aquifer management: An integrated hydro-economic analysis. Agricultural Water Management, 181, 85-93.
  • Kløve, B., Allan, A., Bertrand, G., Druzynska, E., Ertürk, A., Goldscheider, N., ... & Schipper, P. (2011). Groundwater dependent ecosystems. Part II. Ecosystem services and management in Europe under risk of climate change and land use intensification. Environmental Science & Policy, 14(7), 782-793.
  • Kolbe, S. (2020). Join the urban water industry commitment to the UN SDGs [Online]. Water Services Association of Australia. Available: https://www.wsaa.asn.au/news/join-urban-water-industry-commitment-un-sdgs. Accessed 1 Feb 2022.
  • Kumar, D. M. (2013). Raising agricultural productivity, reducing groundwater use and mitigating carbon emissions: Role of energy pricing in farm sector. Indian Journal of Agricultural Economics, 68(902-2016-66838), 275-291.
  • Mohapatra, S. P., & Mitchell, A. (2009). Groundwater demand management in the Great Lakes Basin—directions for new policies. Water Resources Management, 23(3), 457-475.
  • Rutherfurd, I. A. N., & Finlayson, B. (2011). Whither Australia: will availability of water constrain the growth of Australia's population?. Geographical Research, 49(3), 301-316.
  • Scott, C. A., & Shah, T. (2004). Groundwater overdraft reduction through agricultural energy policy: insights from India and Mexico. International Journal of Water Resources Development, 20(2), 149-164.
  • van Steenbergen, F., Kumsa, A., & Al-Awlaki, N. (2015). Understanding political will in groundwater management: Comparing Yemen and Ethiopia. Water Alternatives, 8(1), 774-799.
  • Strand, J. (2010). The full economic cost of groundwater extraction, Policy Research Working Paper 5494, The World Bank, Development Research Goup, Enviroment and Energyu Team, http://papers.ssrn.com/sol3/papers. cfm?abstract id=1721332.
  • UN Department of Economic and Social Affairs, 2020. The 17 Goals [online]. United Nations. Available: https://sdgs.un.org/goals. Accessed 20 Feb 2022.
  • Ursitti, A., Giannoccaro, G., Prosperi, M., De Meo, E., & De Gennaro, B. C. (2018). The magnitude and cost of groundwater metering and control in agriculture. Water, 10(3), 344.
  • Usman, M., Liedl, R., & Awan, U. K. (2015). Spatio-temporal estimation of consumptive water use for assessment of irrigation system performance and management of water resources in irrigated Indus Basin, Pakistan. Journal of hydrology, 525, 26-41.
  • Wada, Y., van Beek, L. P., & Bierkens, M. F. (2012). Nonsustainable groundwater sustaining irrigation: A global assessment. Water Resources Research, 48(6).
  • Wang, L., Kinzelbach, W., Yao, H., Steiner, J., & Wang, H. (2020). How to Meter Agricultural Pumping at Numerous Small-Scale Wells?—An Indirect Monitoring Method Using Electric Energy as Proxy. Water, 12(9), 2477.
  • Wang, X., Shao, J., Steenbergen, F. V., & Zhang, Q. (2017). Implementing the prepaid smart meter system for irrigated groundwater production in northern China: Status and problems. Water, 9(6), 379.
  • World Water Assessment Programme (United Nations), & UN-Water. (2009). The United Nations World Water Development Report 3: Water in a Changing World. Paris: UNESCO, and London: Earthscan.
  • Zekri, S. (2009). Controlling groundwater pumping online. Journal of Environmental Management, 90(11), 3581-3588.
  • Zekri, S., Madani, K., Bazargan-Lari, M. R., Kotagama, H., & Kalbus, E. (2017). Feasibility of adopting smart water meters in aquifer management: An integrated hydro-economic analysis. Agricultural Water Management, 181, 85-93.
توسعه محلی (روستائی-شهری)
دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 26
بهار و تابستان 1401
شهریور 1401
صفحه 255-276

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار