مروری بر رهیافت توسعۀ روستایی نودرون‌زا و بهره‌گیری از آن در برنامه‌های توسعۀ روستایی ایران

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی پایدار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

2 استاد ترویج و آموزش کشاورزی پایدار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

چکیده

برنامه‌های توسعۀ روستایی در روند تغییرات خود همواره به‌دنبال ارائۀ راه‌حل مناسب‌تری برای حفظ زیستگاه‌های روستایی و افزایش کیفیت زندگی در عرصه‌های روستایی بوده‌اند؛ بنابراین با توجه به تغییرات ساختارهای روستایی و مفهوم روستا در ایران و جهان، نیازمند تغییر در رویکردهای توسعۀ روستایی هستیم. توسعۀ نودرون‌زا به‌عنوان یکی از رهیافت‌های نوین توسعۀ روستایی، با عبور از رهیافت‌های درون‌زا و برون‌زا در پی ارائۀ رهیافتی جامع برای ایجاد شرایط بهروزی و افزایش کیفیت زندگی در عرصه‌های روستایی است. این رهیافت با تأکید بر اقتصاد اجتماعی و شبکه‌سازی و همچنین استفاده از سرمایه‌های انسانی و اجتماعی در درون اجتماعات محلی، همراه با تعامل و همکاری با نهادهای دولتی و تلفیق رویکردهای بالا به پایین و پایین به بالا تدوین و مفهوم‌سازی شده است. رهیافت نودرون‌زا در این شرایط راه‌حلی برای واردکردن جوامع محلی و تقویت نهادهای نوع سوم در فضاهای قلمروی شهری و روستایی و همچنین شبکه‌سازی در بین نهادهای سه‌گانه است (دولتی، خصوصی و نوع سوم) تا بتوان سازوکارهای تصمیم‌سازی را با همکاری سطوح مختلف قدرت سیاسی-اداری و همکاری اجتماعات محلی و با نقش تسهیل‌گری و مداخله‌گری نهادهای مدنی از قبیل سازمان‌های مردم‌نهاد و دیگر سازمان‌های مردمی به‌گونه‌ای متعاملانه، تصمیم‌گیری و اجرا کرد. با توجه به تغییرات ایجادشده در روستاهای کشور و همچنین وجود ظرفیت‌های متعدد مانند سرمایه‌های انسانی و اجتماعی و وجود روستاییان تحصیلکرده و متخصص و همچنین اجرای طرح‌های توانمندسازی و مشارکتی توسط نهادهای مدنی در عرصه‌های توسعۀ روستایی که در سال‌های اخیر شاهد اجرای آن هستیم، رهیافت توسعۀ روستایی نودرون‌زا قابلیت ایجاد الگوی مناسبی برای اجرای برنامه‌های توسعۀ روستایی در کشور را دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Overview on Neoendogenous Approach to Rural Development and Its Applicability in Iranian Sustainable Rural Development Programs

نویسندگان [English]

  • Soroush Marzban 1
  • Daryoush Hayati 2
1 Ph.D. Candidate Dep. of Agricultural Extension and Education, School of Agriculture,
2 Proffesor of Sustainable Agricultural Extension, Dep. of Agricultural Extension & Education, School of Agriculture, Shiraz University.
چکیده [English]

Rural development programs are always in search of appropriate and effective solutions to improve the quality of life in rural areas. Therefore, given the conceptual and structural changes in rural areas, it is necessary to change our view of rural development in Iran and the global development terminology. Neo-endogenous development approach is one of the latest approaches to rural development after exogenous and endogenous approaches, which aims to induce and improve the concept of well-being and quality of life in rural areas. This perspective emphasizes the social economy, networking, human and social resources, and the central involvement of local communities in development programs. It also pursues public, private, and third sector collaboration with a synthesis of up-down and bottom-up approaches. Considering the changes in rural areas of Iran and the country's numerous capacities and potentials, such as the presence of social and human capital, a large number of educated rural youth, social activists, and civil societies, as well as many new rural empowerment and capacity building projects that have been implemented in rural communities in recent years, the neoendogenous development approach seems to be an appropriate pattern to promote development in rural areas

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural
  • Neoendogenous Development
  • Sustainable Rural Development

مراجع

  • رستگاری، حمید؛ محمدی تمری، زکریا و احمدوند، مصطفی (1396)، ارزیابی نظام مدیریت توسعۀ روستایی ایران: تحلیلی برمبنای الگوی مکنزی. توسعۀ محلی (روستایی-شهری)، دوره نهم، شماره 2: 171-196.
  • سجاسی قیداری، حمداله، صادقلو، طاهره و شهدادی، علی (1394). اثرات جهانی‌شدن بر تغییرات سبک زندگی در نواحی روستایی،فصلنامۀ مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، دوره هتفم، شماره : 153-188.‌
  • شایان، حمید، تقی‌لو، علی‌اکبر و عنابستانی، علی‌اکبر (1390)، بررسی و تحلیل عوامل بازدارندۀ مشارکت مردم در توسعۀ روستایی با تأکید بر روش تفکر عقلایی (نمونۀ موردی دهستان سنبل‌آباد)، نشریۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی، دوره شانزدهم، شماره 38: 100-75.‌
  • فعلی، سعید، صدیقی، حسن، پزشکی راد، غلامرضا و میرزایی، آرزو (1389)، چالش‌های جوامع روستایی ایران برای دستیابی به توسعۀ پایدار، روستا و توسعه، دوره سیزدهم، شماره 4: 97-128.
  • قدیری معصوم، مجتبی، حیدری، زهرا و رمضان‌زاده لسبویی، مهدی (1391)، گردشگری خانه‌های دوم و بررسی ابعاد مهاجرتی (بررسی موردی: نواحی روستایی دو هزار، شهرستان تنکابن، توسعۀ محلی (روستایی-شهری)، دوره چهارم، شماره 1: 53-70..
  • کریمی اعتماد، فاطمه و یعقوبی، جعفر (1395)، فراتحلیل موانع توسعۀ روستایی در ایران، اولین همایش ملی منابع طبیعی و توسعۀ پایدار در زاگرس مرکزی، شهرکرد، https://civilica.com/doc/606404.
  • محمدی یگانه، بهروز، عینالی، جمشید، چراغی، مهدی و فریحی، فرزانه (1392)، تحلیلی بر موانع اقتصادی-اجتماعی مشارکت روستاییان در فرایند مدیریت روستایی مطالعۀ موردی: دهستان لیشتر، شهرستان گچساران. فرایند مدیریت و توسعه، دوره 26، شماره 1: 109-124.
  • Bosworth, G., Annibal, I., Carroll, T., Price, L., Sellick, J., & Shepherd, J. (2016). Empowering Local Action through Neo‐Endogenous Development; The Case of LEADER in E ngland. Sociologia Ruralis, 56(3), 427-449.
  • Cheshire, L., Pérez, J. E., & Shucksmith, M. (2015). Community resilience, social capital and territorial governance. Ager: Revista de estudios sobre despoblación y desarrollo rural= Journal of depopulation and rural development studies, (18), 7-38.
  • Cloke, P. (1996). Rural life-styles: Material opportunity, cultural experience, and how theory can undermine policy. Economic Geography, 72(4), 433-449.
  • Commission of the European Communities. (1988). The future of rural society (Vol. 4). Office for Official Publications of the European Communities.
  • Conti, S. (1989). Geografia Economica. UTET, Torino.
  • De Rubertis, S. (2020). Neoendogenous Development in European Rural Areas. Springer, Cham.
  • Escobar, A. (2011). Encountering development: The making and unmaking of the Third World (Vol. 1). Princeton University Press.
  • Gkartzios, M., & Scott, M. (2014). Placing housing in rural development: exogenous, endogenous and neo‐endogenous approaches. Sociologia Ruralis, 54(3), 241-265.
  • http://inspiringcommunities.org.nz/ic_resource/what-is-community-led-development/
  • Lacquement, G., Chevalier, P., Navarro, F., & Cejudo, E. (2020). Public Action and Territorial Development: The LEADER Approach in the Recomposition of Rural Spaces in Languedoc-Roussillon (France) and Andalusia (Spain). In Neoendogenous Development in European Rural Areas (pp. 63-86). Springer, Cham.
  • Lash, S. M., Urry, S. L. J., & Urry, J. (1993). Economies of signs and space(Vol. 26). Sage.
  • Lowe, P. (2006). Concetti e metodi nelle politiche europee di sviluppo rurale. Cavazzani A. et al.“Politiche, Governance e Innovazione per le aree rurali”, INEA, Collana Studi and Ricerche, Edizioni Scientifiche Italiane, Napoli.
  • Lowe, P., Clark, J., Seymour, S., & Ward, N. (1997). Moralizing the environment: countryside change, farming and pollution. UCL Press Limited.
  • Lowe, P., Murdoch, J., and Ward, N. (1995). Networks in rural development: beyond exogenous and endogenous models. Beyond Modernisation, 87-105.
  • Marsden, T. (2009). Mobilities, vulnerabilities and sustainabilities: exploring pathways from denial to sustainable rural development. Sociologia ruralis, 49(2), 113-131.
  • Martin, R., & Sunley, P. (2000). L’économie géographique de Paul Krugman et ses conséquences pour la théorie du développement régional: une évaluation critique. G. Benko, A. Lipietz, La richesse des régions. La nouvelle géographie socio-économique, Economie en Liberté, 33-84.
  • Cejudo, E., & Navarro, F. (2020). Neoendogenous Development in European Rural Areas. Springer International Publishing.
  • Massey, D., & Massey, D. B. (2005). For space. Sage.
  • Maroto-Martos, J. C., Voth, A., & Pinos-Navarrete, A. (2020). The importance of tourism in rural development in Spain and Germany. In Neoendogenous Development in European Rural Areas(pp. 181-205). Springer, Cham.
  • Midmore, P., Ray, C., & Tregear, A. (1994). The South Pembrokeshire LEADER project: an evaluation. Aberystwyth: Department of Agricultural Sciences, University of Wales.
  • Navarro, F., Cañete, J. A., & Cejudo, E. (2020). Failed Projects. Initiatives that Did not Receive Funding from the LEADER Programme. In Neoendogenous Development in European Rural Areas(pp. 283-297). Springer, Cham.
  • Pike, A., Rodríguez-Pose, A., & Tomaney, J. (2016). Local and regional development. Routledge.
  • Preston, P. W. (1999). Development theory: An introduction. Siglo XXI.
  • Pylkkänen, P., Hyyryläinen, T., & Navarro, F. (2020). Transnational Cooperation—The Underutilized Potential of the European LEADER Method. In Neoendogenous Development in European Rural Areas(pp. 133-148). Springer, Cham.
  • RAY, C. (2001). Culture Economies–A perspective on local rural development in Europe CRE Press, University of Newcastle upon Tyne TERLUIN, IJ (2003): Differences in economic development in rural regions of advanced countries: an overview and critical analysis of theories. Journal of Rural Studies, 19, 327-344.
  • Ray, C. (2006). Neo-endogenous rural development in the EU. Handbook of Rural Studies, 1, 278-291.
  • Van der Ploeg, J. D., & Van Dijk, G. (1995). Beyond Modernization: The Impact of Endogenous Rural Development(Vol. 3). Uitgeverij Van Gorcum.
  • Van der Ploeg, J. D., Renting, H., Brunori, G., Knickel, K., Mannion, J., Marsden, T., ... & Ventura, F. (2000). Rural development: from practices and policies towards theory. Sociologia Ruralis, 40(4), 391-408.
  • Ward, N., Atterton, J. H., Kim, T. Y., Lowe, P. D., Phillipson, J., & Thompson, N. (2005). Universities, the knowledge economy and 'neo-endogenous rural development'. CRE Discussion PaperWard2
  • Woods, M. (2009). Rural geography: blurring boundaries and making connections. Progress in Human geography, 33(6), 849-858.
  • Woods, M., & McDonagh, J. (2011). Rural Europe and the world: Globalization and rural development. European Countryside, 3(3).
توسعه محلی (روستائی-شهری)
دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26
پائیز و زمستان 1400
اسفند 1400
صفحه 533-559

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار