برساخت پدیدۀ نابرابری اجتماعی-سیاسی در استان کردستان

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی، پردیس البرز دانشگاه تهران

2 استاد گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم ‌اجتماعی، دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم ‌اجتماعی، دانشگاه تهران

چکیده

مقالۀ حاضر در پی بازنمایی درک و تجربۀ نخبگان از نابرابری اجتماعی-سیاسی در استان کردستان و تصوری است که از شرایط ‌علی، ‌زمینه‌ای، مداخله‌گر، سازوکارها و پیامدهای آن دارند. در این مقاله با بهره‌گیری از رویکرد کیفی و روش گرانددتئوری و نیز بهره‌گیری از تکنیک مصاحبۀ عمیق و نیمه‌ساختاریافته، به جمع‌آوری داده‌های کیفی پرداخته شد. برای این منظور، با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند و معیار اشباع نظری، با 20 نفر از کنشگران کرد اهل‌سنت شامل چهار طیف نمایندگان مجلس، مدیران، فعالان فرهنگی و اعضای هیئت‌علمی مصاحبه شد. یافته‌ها به کمک رویکرد استراوس و کوربین در سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل و تبیین شدند. سپس با استناد به نظرات پاسخگویان، در شش مقولۀ اصلی پژوهش شامل تعریف در سه مقولۀ هسته‌ای و نه زیرمقوله، شرایط‌ علی در سه مقولۀ هسته‌ای و هفت زیرمقوله، شرایط‌ زمینه‌ای در سه مقولۀ هسته‌ای و ده زیرمقوله، شرایط‌ مداخله‌گر در دو مقولۀ هسته‌ای و هفت زیرمقوله، سازوکار در سه مقولۀ هسته‌ای و هفت زیرمقوله، و پیامدها در سه مقولۀ هسته‌ای و دوازده زیرمقوله استخراج شدند. در پایان نیز مدل پارادیمی ارائه شده است که گویای تأثیر تعریف بر شرایط علی، زمینه‌ای و مداخله‌گر و نیز تأثیر مستقیم شرایط‌ علی روی پدیدۀ نابرابری و تأثیر غیرمستقیم شرایط‌ زمینه‌ای و شرایط‌ مداخله‌گر بر شرایط‌ علی و سازوکارها از یک سو و تأثیر غیرمستقیم شرایط ‌زمینه‌ای و شرایط مداخله‌گر روی پدیدۀ نابرابری اجتماعی-سیاسی است. همچنین طبق یافته‌های نهایی، پدیدۀ نابرابری اجتماعی-سیاسی، محصول انتخاب کردهای اهل‌سنت در استان کردستان نیست، بلکه به‌واسطة مقوله‌های گفته‌شده برساخت شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Construction of the Phenomenon of Socio-Political Inequality in Kurdistan Province

نویسندگان [English]

  • Farhad Shayeganfard 1
  • Alireza Mohseni Tabrizi 2
  • Houshang Naibi 3
  • Hamid reza Jalaiepoor 3
  • Younes Nourbakhsh 3
1 PhD Candidate in Cultural Sociology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran Alborz Campus
2 Professor of Sociology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran
3 Associate Professor of Sociology, Faculty of Social Sciences
چکیده [English]

This paper seeks to present elites' perceptions and experiences of socio-political inequality in Kurdistan Province and describe their perceptions of causal conditions, contextual conditions, intervening conditions, mechanisms, and consequences. This study collects qualitative data using a qualitative approach and grounded theory method as well as in-depth and semi-structured interview techniques. To this end, 20 Sunni Kurdish activists, including four groups of parliamentarians, managers, cultural activists, and faculty members, were interviewed using purposive sampling and theoretical saturation criteria. The results are analyzed and explained in three stages of open, axial, and selective coding using the Strauss-Corbin approach. Then, relying on the respondents' opinions, the six main categories of the research were extracted: Definition in 3 core categories and 9 subcategories, causal conditions in 3 core categories and 7 subcategories, basic conditions in 3 core categories and 10 subcategories, disturbance conditions in 2 core categories and 7 subcategories, the mechanism in 3 core categories and 7 subcategories, and the consequences in 3 core categories and 12 subcategories. Finally, a paradigmatic model is presented showing the effects of definition on causal, contextual and intervening conditions and the direct effect of causal conditions on inequality and the indirect effect of basic conditions and intervening conditions on causal conditions and mechanism and also the indirect effect of contextual and intervening conditions on socio-political inequality. The final results show that the phenomenon of socio-political inequality is not the product of Sunni Kurds in Kurdistan province, but it has been constructed based on the mentioned categories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Construction
  • Socio-Political Inequality
  • Qualitative Method
  • Grand Theoretical
  • Kurdistan Province
  • Sanandaj

مراجع

  • اجتهادی، مصطفی (1390)، ریشه‌های نابرابری در جامعۀ امروز، دانشگاه شهید بهشتی، دوفصلنامۀ تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری­اجتماعی، دورۀ اول، شمارۀ 1:131-156.
  • احمدرش، رشید (1397)، دیالکتیک مرز و توسعه: تحلیل جامعه‌شناختی دشواری‌های توسعۀ پایدار در مناطق مرزی غرب کشور، دوفصلنامۀ توسعۀ محلی، دورۀ دهم، شمارۀ 2: 183-206.
  • استراوس، اَنسلم و کربین، جولیت (1396)، مبانی پژوهش کیفی، ترجمۀ ابراهیم افشار، تهران: نشر نی.
  • استونز، راب (1388)، متفکران جامعه‌شناسی، ترجمۀ مهرداد میردامادی، تهران: نشر مرکز.
  • ترابی، یوسف و مجیدی، یوسف­علی (1393)، مدیریت شکاف‌های قومی در کردستان جمهوری اسلامی ایران، فصلنامۀ پژوهش‌های راهبردی سیاست، دورۀ سوم، شمارۀ 11­: 9-30.
  • چلبی، مسعود (1384)، جامعه‌شناسی نظم (تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی)، تهران: نشر نی.
  • رابینگتن، ارل و واینبرگ، مارتین (1383)، رویکردهای هفتگانه در بررسی مسائل اجتماعی، ترجمۀ رحمت‌اله صدیق سروستانی، تهران: دانشگاه تهران.
  • راغفر، حسین و فدوی اردکانی، مرجان (1393). چهارچوبی تحلیلی‌در نظریة توسعه: فرهنگ، قدرت ‌و نابرابری، دوفصلنامۀ بررسی مسائل اقتصادی ایران (اقتصاد تطبیقی سابق)، دورۀ اول، شمارۀ 2: 91-115.
  • زارع میرک‌آباد، غلامعباس (1395)، مدیران جمهوری اسلامی‌ایران، تهران: انتشارات پیک علوم.
  • طالبی، ابوتراب و ­علی­زاده­، سجاد (1397)، مطالعۀ ‌پدیدارشناختی ‌تجربۀ تبعیض و نابرابری قومی در بین دانشجویان کرد در دانشگاه‌های ایران، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، دورۀ نوزدهم، ­شمارۀ 4: 1-25.
  • عظیمی، رضا (1398)، بررسی پتانسیل تضاد قومی با تأکید بر نابرابری ‌اجتماعی (مطالعۀ موردی استان سیستان ‌و بلوچستان)، فصلنامۀ ­مسائل ­اجتماعی ایران (دانشگاه خوارزمی)، دورۀ دهم، شمارۀ 1: 125-144.
  • عنبری، موسی و عبده‌زاده، سیروان (1399)، برساخت اجتماعی پدیدة کولبری در مناطق مرزی غرب ایران (واکاوی زیست جهان انتقادی کنشگران محلی در شهرستان بانه)، دوفصلنامۀ توسعۀ محلی، دورۀ دوازدهم، شمارۀ 1: 153-185.
  • کرسول، جان‌دبلیو (1396)، طرح پژوهش، رویکردهای کمی، کیفی و شیوۀ ترکیبی، ترجمۀ حسن دانایی‌فرد و علی صالحی، تهران: کتاب مهربان.
  • کمالی­دهکردی، پروانه، عبدالهی، فرشته و غبیشاوی، عبدالخالق (1399)، تأثیر دینداری بر نابرابری درآمد و اندازۀ دولت در ایران، فصلنامۀ اقتصاد اسلامی، دورۀ بیستم، ­شمارۀ 77: ­153-181.
  • گرب، ادوارد ج. (1373)، نابرابری اجتماعی: دیدگاه‌های ‌نظریه‌پردازان ‌کلاسیک‌ و معاصر، ترجمۀ ‌محمد سیاهپوش ‌و احمدرضا غروی‌زاد، تهران: نشر معاصر.
  • گودرزی، سعید، ربیعی، علی، زاهدی مازندرانی، محمدجواد و نقدی، اسدالله (1395)، بررسی ­تأثیر ­نابرابری­های منطقه­ای بر امنیت عینی استان­های کشور، فصلنامۀ علمی-پژوهشی­ مطالعات امنیت اجتماعی، دورۀ هفتم، شمارۀ 45: 1-31.
  • متیاس، استیوپ (1383)، ­معرفت پیشینی، ترجمۀ ­پیروز فطورچی، ­مجلۀ ­ذهن­، دورۀ پنجم، شمارۀ ­20، 56-84.
  • مرکز آمار ایران (1395)، نتایج آمارگیری نیروی کار-تابستان 1395، قابل‌دسترسی‌ در سایت ‌مرکز آمار ایران: www.amar.org.ir.
  • محسنی تبریزی، علیرضا (1395)، روش تحقیق ‌در مکاتب ‌تفسیری، تهران: اطلاعات.
  • محمدزاده، حسین و خانی، سعید (1397)، زمینه‌های ‌تاریخی ‌و اجتماعی‌ مؤثر بر شکاف ‌قومی ‌در ایران، ­فصلنامۀ ­مطالعات اجتماعی ­ایران، دورۀ ­دوازدهم، ­شمارۀ 3: 125-147.
  • محمدی، احمد، خانزاد، نوید و حبیبی، فاتح (1396)، تجزیۀ نابرابری درآمدی در استان‌ کردستان برحسب مناطق شهری ‌و روستایی، دوفصلنامۀ ‌علمی-پژوهشی سیاست‌گذاری اقتصادی، دورۀ نهم، شمارۀ 18: ­131-156.
  • هی وود، اندرو (1383)، درآمدی بر ایدئولوژی‌های سیاسی، ترجمۀ محمود رفیعی مهرآبادی، تهران: وزارت امورخارجه.
  • Alizadeh,­ (2017). ­The Impact of Ethnic, Religious, Geographic and Economic Factors on the Income Inequality in Iran. Journal of­ Bölgesel Araştırmalar Dergisi. https://www.ceeol.com.
  • Brady, , & Leicht, K. T. ­(2008). Party to inequality: Right party power and income inequality in affluent Western democracies, Elsevier - Science Direct, Research in Social Stratification and Mobility, 26(1), 77–106.
  • Binelli, C., ­Loveless, M., & Whitefield, S. (2015). What Is Social Inequality and Why Does it Matter?. ELSEVIER, World Development, 70(2015), 239-248.
  • Elgin, C., ­Goksel, ­, ­Gurdal, M. Y., ­& Orman, C. (2013). Religion, income inequality, and the size of the government. Economic Modelling, 30(2013), 225–234.
  • Farzanegan, ­ R., & Habibpour, M. M. (2017). Resource rents distribution, income inequality and poverty in Iran.­­Energy Economics, 66(2017), 35-42.
  • Jung, , ­& Sunde, U. (2014). ­Income, inequality, and the stability of democracy — Another look at the Lipset hypothesis. ­European Journal of Political Economy, 35(2014), 52–74.
  • Kellermann, ­ L­. (2018). ­Political Participation and Party Capture with Social Inequality, Retrieved from https://pdfs.semanticscholar.org.
  • Lahiri, R., & ­Ratnasiri, S. (2010). ­A political economy perspective on persistent inequality, ­inflation, and redistribution. Elsevier­-­Science Direct, Economic Modelling, 27(5), 1199–1210.
  • Robila,­ (2006). ­Economic pressure and social exclusion in Europe. The Social Science Journal, 43­, 85–97.
توسعه محلی (روستائی-شهری)
دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26
پائیز و زمستان 1400
اسفند 1400
صفحه 481-509

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار