ادراک احساسات تجربه‌شدۀ روستاییان از فروش زمین به غریبه‌ها

نویسنده

استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور

چکیده

خرید زمین‌های مرغوب در نواحی روستایی شمال کشور و ساخت ویلاهای مجلل توسط ساکنان غیربومی در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. این ساخت‌وسازها در کنار حضور غریبه‌ها به‌عنوان ساکنان جدید در روستاها و زندگی آنان با بومیان، به تغییرات چشمگیری در سبک زندگی روستا منجر شده است. این تغییرات، پیامدها و آثار گوناگونی بر زندگی روستاییان داشته است؛ به‌طوری‌که آنان احساسات و ادراک متفاوت یا متضادی از تداوم حضور غریبه‌ها در روستاهای خویش تجربه می‌کنند. بر این‌ اساس، این پژوهش با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی به‌دنبال درک احساس‌های مختلف در بین روستاییان از حضور غربیه‌ها در روستا است. این مطالعه از طریق مصاحبه با ۳۲ نفر از مشارکت‌کنندگان پژوهش که براساس دو نوع نمونه‌گیری در دسترس و نمونه‌گیری هدفمند با حداکثر تنوع انتخاب شدند، به تجربۀ زیستۀ ساکنان هشت روستا از روستاهای تابعۀ شهرستان فومن در استان گیلان پرداخت تا از این طریق امکان تحلیل احساسات تجربه‌شدۀ آنان در برابر غریبه‌های ساکن موقت یا دائم در روستا فراهم شود. نتایج یافته‌های این پژوهش نشان داد حضور غریبه‌ها در روستا سبب بروز احساسات ناخوشایند در بین روستاییان شده است؛ به‌گونه‌ای‌که حضور آنان در روستا موجب شده احساسات ناخوشایندی نظیر تضاد، تبعیض، خشم، حقارت، پشیمانی و نارضایتی در بین ساکنان روستایی ادراک شود. همچنین نتیجۀ این احساس‌های ناخوشایند، پیامدهایی نظیر دوگانه‌شدن الگوی زیست روستایی، نمایش‌های مالکانۀ غریبه‌ها، تشدید نابرابری‌های اجتماعی، فروپاشی اقتصاد رایج روستایی و افزایش میل به مهاجرت در جوانان را به‌دنبال داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Perception of the Experienced Feelings of the Villagers at the Sale of the Land to Strangers

نویسنده [English]

  • Mehrdad Tavakolirad
Assistant Professor of Sociology department Payame Noor University
چکیده [English]

The purchase of high-value land in rural areas in the north of the country by non-native residents and the construction of luxury villas by them has increased sharply in recent years. These constructions, together with the presence of strangers as new residents in the villages and their coexistence with the locals, have led to significant changes in village lifestyles. These changes have different consequences and impacts on the lives of villagers, causing them to experience different or contradictory feelings and perceptions of the continued presence of strangers in their villages. Therefore, using this phenomenological approach, this study seeks to understand the different feelings of villagers towards the presence of strangers in the village. Through interviews with 32 research participants selected on the basis of two types of available samples and purposive samples with maximum diversity, this study addressed the lived experiences of villagers in eight villages in Fuman Town in Gilan Province by analyzing their experienced feelings towards strangers living temporarily or permanently in the village. The results of this study showed that the presence of strangers in the village caused unpleasant feelings among villagers, such as conflict, discrimination, anger, humiliation, regret, and dissatisfaction. The result of these unpleasant feelings are also consequences such as the duplication of the rural way of life, the ownership of the strangers, the aggravation of social inequalities, the collapse of the current rural economy, and the increase in the desire of young people to emigrate.

کلیدواژه‌ها [English]

  • phenomenology
  • strangers
  • rural
  • unpleasant feelings
  • Fouman

مراجع

  • آمار، تیمور (1392)، آسیب‌شناسی توسعۀ گردشگری در سکونتگاه‌های روستایی استان گیلان با رویکرد عدالت مکانی-فضایی (مطالعۀ موردی: دهستان دیلمان شهرستان سیاهکل)، اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، دورۀ دوم، شمارۀ 1، 171-192.
  • ازکیا، مصطفی و دیباجی‌فروشانی، شکوه (1395)، نقد برنامه‌های توسعۀ روستایی در ایران، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دورۀ پنجم، شمارۀ 1: 103-125.
  • اشتری مهرجردی، اباذر و همکاران (1395)، بررسی جامعه‌شناختی خانه‌های دوم در ایران و بررسی پیامدهای آن (مطالعۀ موردی شهرستان فراهان)، برنامه‌ریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، دورۀ هشتم، شمارۀ 25: ۴۷-۷۵.
  • اصغری‌مقدم، محمدعلی، حکیمی‌راد، الهام و رضازاده، طاهره (1387)، اعتباریابی مقدماتی نسخۀ تجدیدنظرشده پرسشنامۀ حالت صفت بیان خشم در جمعیت دانشجویی. دانشور رفتار، دورۀ پانزدهم، شمارۀ 28: ۲۱-35.
  • حاتمی‌نژاد، حسین، بیرانوند، محمد و حاتمی، احمد (1398)، ارزیابی و تحلیل اثرات خانه‌های دوم گردشگری بر مکان‌های روستایی (نمونۀ موردی: روستاهای قلعۀ حاج عبدالله)، کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش‌ازدور در برنامه‌ریزی، دورۀ دهم، شمارۀ 1: 10-۱۹.
  • خوش‌فر، غلامرضا، عبداله‌پور، مریم و کریم‌زاده، سارا (1391)، بررسی تأثیر گردشگری خانه‌های دوم بر سرمایۀ اجتماعی (مورد مطالعه: روستاهای لیره سر و سیاورز شهرستان تنکابن)، برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری، دورۀ اول، شمارۀ 2: ۱۳۱-152.
  • ربانی خوراسگانی، علی و کیانپور، مسعود (1388)، جامعه‌شناسی احساسات، جامعه‌شناسی کاربردی، دورۀ بیستم، شمارۀ 2: ۳۵-64.
  • شریف‌زاده، محمد، عبدالله‌زاده، غلامحسین، اژدرپور، علیرضا و شریفی، مهنوش (1395)، پدیدارشناسی برداشت روستاییان از تعلق مکانی در شهرستان زابل، توسعۀ محلی (روستایی-شهری)، دورۀ هشتم، شمارۀ 1: 113-138.
  • علی‌پور، حسین، براری، معصومه و سبحانی، نوبخت (1392)، بازتاب گسترش خانه‌های دوم در فضاهای پیراشهری استان مازندران، توسعۀ فضاهای پیراشهری، دورۀ اول، شمارۀ 2: ۴۷-58.
  • عنابستانی، علی‌اکبر و صاحبکار، ناهید (1392)، تحلیل مقایسه‌ای آثار گردشگری خانه‌های دوم بر توسعۀ سکونتگاه‌های روستایی از دیدگاه مالکان و اهالی دهستان شیرین‌درۀ شهرستان قوچان، گردشگری و چشم‌انداز آینده، دورۀ سوم، شمارۀ 4: ۷-25.
  • قدمی، مصطفی، عقیلی‌زاده فیروزجانی، ناصر و بردی آنامرادنژاد، رحیم (1389)، بررسی نقش گردشگری در تغییرات کاربری اراضی مقصد، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، دورۀ اول، شمارۀ 1: ۲۱ـ42.
  • قماش‌پسند، محمدتقی، مشیری، سیدرحیم، کردوانی، پرویز و مهدوی، مسعود (1396)، تحلیل نقش خانه‌های دوم در تغییر کاربری اراضی کشاورزی روستاهای بخش مرکزی لاهیجان، نگرش نو در جغرافیای انسانی، دورۀ نهم، شمارۀ 4: ۱-13.
  • کیانپور، مسعود و آقابابایی، احسان (1396). جامعه‌شناسی احساسات، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
  • گلین‌مقدم، خدیجه (1388)، روند شکل‌گیری و گسترش خانه‌های دوم در حوزه‌های جنگلی-کوهستانی شمال کشور طی سال‌های ۱۳۴۵-1385، مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، دورۀ چهارم، شمارۀ 9: ۱۹۱-210.
  • مهدوی حاجیلویی، مسعود، قدیری معصوم، مجتبی و سنایی، علی (1387)، نقش و تأثیر خانه‌های دوم بر ساختار اقتصادی و اجتماعی ناحیۀ کلاردشت، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورۀ چهلم، شمارۀ 65: ۱۹-31.
  • میرکتولی، جعفر، وصال، زینب، آقاجانی، آرام و خداداد، مهدی (1394)، تحلیل اهداف ساخت خانه‌های دوم در نواحی روستایی و تعیین اثرات آن در مناسبات شهر روستا (مطالعۀ موردی: بخش مرکزی شهرستان گرگان)، پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، دورۀ چهارم، شمارۀ 2: ۱-10.

 

  • Bewket, W., & Stroosnijder, L. (2003). Effects of agro-ecological land use succession on soil properties in Chemoga watershed, blue nil basin, Ethiopia. Geoderma, 111(1), 85-95.
  • Connell J. et al. )1976(. Migration From Rural Areas, The Evidence From Village Studies. Delhi: Oxford University Press.
  • Farstad, M., & Rye, J. F. (2013). Second home owners, locals and their perspectives on rural Journal of Rural Studies, 30, 41-51.
  • Gall, M., Borg, W., & Gall, J. (2003). Educational Research (6th). New York: Longman
  • Hall, C. M. (2005). Tourism: Rethinking the social science of mobility. Pearson Education.
  • Hoogendoorn, G., Visser, G., & Marais, L. (2009). Changing coutrysides, changing villages: Second homes in Rhodes, South Africa. South African Geographical Journal, 91(2), 75-83.
  • Johnson, R. B. (1997). Examining the validity structure of qualitative research. Education, 118(2), 282-292.
  • Kondo, M. C., Rivera, R., & Rullman Jr, S. (2012). Protecting the idyll but not the environment: Second homes, amenity migration and rural exclusion in Washington State. Landscape and Urban Planning, 106(2), 174-182.
  • Long, H. L., & Li, X. B. (2002). Analysis of regional land use transition: a case study in theTransect of the Yangtse river. Journal of Natural Resources, 17(2), 144-149.
  • Marsden, T. (1999). Rural futures: the consumption countryside and its regulation. Sociologia ruralis, 39(4), 501-526.
  • Mathieson, A., & Wall, G. (1982). Tourism: Economic, Physical and Social Impact. London: Longman.
  • Mcgehee, G., Anderek, N., & Kathleen, L. (2004). Factors predicting rural residents' support of tourism. Journal of Travel Research, 43(2), 131-140.
  • Overvåg, K., & Berg, N. G. (2011). Second homes, rurality and contested space in Eastern Tourism Geographies, 13(3), 417-442.
  • Rye, J. F., & Gunnerud B. N. (2011). The second home phenomenon and Norwegian Norsk Geografisk Tidsskrift-Norwegian Journal of Geography, 65(3), 126-136.
  • Rye, J. F. (2011). Conflicts and contestations. Rural populations’ perspectives on the secondhomes phenomenon. Journal of Rural Studies, 27(3), 263-274.
  • Second homes in Rhodes, South Africa. South African Geographical Journal, 91(2), 75-83.
  • Sharpley, R. (2002). Rural tourism and the challenge of tourism diversification: the case of Cyprus. Tourism Management, 23(3), 233-244.
  • Shott, S. (1979). Emotion and Social Life: A Symbolic Interactionist Analysis. American Journal of Sociology, 84(6), 1317-1334.
  • Thoits, P. A. (1989). The Sociology of Emotions. Annual Review of Sociology, 15, 317-342.
  • Turner, Jonathan & Jane, Stets. (2005). The Sociology of Emotions. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Vepsalainen, M., & Pitkanen., K. (2010). Second home countryside. Representations of the rural in Finnish popular discourses. Journal of Rural Studies, 26(1), 194–204.
  • Weiss, A. (2005). The Transnationalization of social Inequality: conceptualizing social position on world scale. Current Sociology, 53(4), 707-728.
  • William, A. M., & Hall, C. M. (2000). Tourism and Migration: New relationships between production and consumption. Tourism Geographies, 2(1), 5-27.
  • Wojnar, D., & Swanson, K, M. (2007). Phenomenology: an exploration. Journal of Holistic Nursing, 25(3), 172-180.

 

توسعه محلی (روستائی-شهری)
دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26
پائیز و زمستان 1400
اسفند 1400
صفحه 347-370

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار