عوامل فرهنگی در ارتقاء سرمایه‌های انسانی دانش آموزان دورۀ دوم متوسطه

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران.

3 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی پردیس البرز دانشگاه تهران.

چکیده

هدف این مقاله مطالعۀ نقش عوامل فرهنگی خاصه خصائل دینی در ارتقاء سرمایه‌های انسانی دانش آموزان با بهره گیری از نظریه های سرمشق گیری بندورا، رشد اخلافی کلبرگ، عقلانیت فولی و دینداری گلاک و استارک است. روش پژوهش در این تحقیق روش پیمایش است. جامعۀ آماری این تحقیق همۀ دانش آموزان دختر و پسر مشغول به تحصیل دورۀ دوم متوسطه پایه‌های دهم، یازدهم و پیش‌دانشگاهی شهر تهران در سال تحصیلی 97- 96 است. از میان این دانش آموزان نمونه ای احتمالی به حجم  384 نفر انتخاب شده و برای جمع‌آوری داده‌ها، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. یافته ها نشان می‌دهد که ارزش‌های اخلاقی والدین، دین‌داری، خصائل اخلاقی و عقلانیت تأثیر مستقیمی بر ارتقاء سرمایه‌های انسانی دارد. دانش آموزان هنجارهای اولیاء خویش را می پذیرند و به آن عمل می کنند و به دیگران و عقایدشان احترام می گذارند و از آسیب رساندن به آنها اجتناب می کنند و سعی می کنند به آنها  کمک کنند. دانش آموزان  مسئولیت‌پذیر، وفادار به تعهدات و نظم در کارها و پایبند به اصول و فروع دین، رعایت شعائر و مناسک دینی هستند. از این رو در تحصیلات پیشرفت می کنند و توانمندتر و خلاق‌تر می شوند. آنها معتقدند  بدین وسیله می توانند به حل مشکلات جامعه، توسعه و بالندگی آن کمک ‌کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cultural and Religious Factors in Promoting Human Capital of Secondary School Students

نویسندگان [English]

  • Hooshang Nayebi 1
  • Younes Nourbakhsh 2
  • Abbas Ali Zarei Soraki 3
1 Associate Professor, Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, Tehran University
2 Associate Professor, Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, Tehran University
3 EducationPhD. of Sociology, Alborz Campus, Tehran University
چکیده [English]

The purpose of this article is to study the role of cultural factors, especially religious traits, in promoting the human capital of students, using the theories of Bandura's modeling, Kellberg's moral development, Folee is rationality, and Glock and Stark's religiosity. The research method was survey. The statistical population consisted of all male and female students of secondary, tenth, eleventh grade and pre-university secondary schools in Tehran in the education year 96–97. Using probability sampling method of 384 students were selected and a researcher-made questionnaire was used for data collection. The results showed that the moral values of parents, religiosity, moral traits and rationality have had a direct impact on the promotion of human capital. Students accept and act on their parents' norms and respect others and their beliefs, avoiding harm and trying to help them. Students are also responsible, faithful to their commitments and discipline, and adhere to the principles and requirements of religion and practice religious rituals and practices. Hence, they advance in education and become more powerful and creative. Based on such believes, they can help to solve the problems of the society and its development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human Capitals
  • Moral Values
  • Religiosity
  • Moral Traits
  • Rationality
بهجتی اردکانی، فاطمه و یارمحمدیان، محمدحسین و عراقیه، علیرضا (1391). مطالعه تطبیقی بین‌المللی سازی برنامه‌های درسی آموزش عالی در کشورهای فنلاند، انگلستان و چین، پژوهشنامه تربیتی، شماره 32.
تافلر، آلوین (1379). موج سوم. ترجمه: شهیندخت خوارزمی، تهران، نشر علم.
تولائی، سکینه (1388). بررسی رابطه بین خوش‌بینی و بدبینی و رضایت زندگی با شیوه‌های مقابله با استرس در دانش آموزان دبیرستان‌های ناحیه 2 شیراز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد مرودشت.
حسنی، محمد و همکاران (1393). مدل‌سازی ساختاری تأثیر آرزوی تحصیلی بر نابرابری آموزشی در بین دانش آموزان دختر و پسر مقطع پیش‌دانشگاهی. مجله روان‌شناسی مدرسه، دوره 3.
دلخموش، محمدتقی و احمدی مبارکه، مهرناز (1390). محتوا و ساختار ارزش‌ها در نوجوانان ایرانی. مجله روانشناسی تحولی، شماره 29.
قرآن کریم.
صدری، سید ضیاءالدین (1367). روانشناسی نوجوان. مجله پیوند، شماره 104.
فیضی، ایرج (1394). بررسی جامعه‌شناختی آرزوی جوانان؛ فرصت‌ها و چالش‌ها با تأکید بر تئوری آنومی، رساله دکتری تخصصی، دانشگاه تهران.
قاسمی، مریم (1393). بررسی میزان همسویی گرایشات تحصیـلی و شغلی دانش آموزان با آرزوی شغلی و تحصیلی والدینشان در شهرستان پاکدشت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
محمدی کاجی، مهدی و قربانی، مجید (1387). بررسی تجربیات دانش آموزان دبیرستانی کانادا، از موانع ادراک‌شده و حمایت‌شده در پیگیری آمال و آرزوی تحصیلی و شغلی. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، دوره 2، شماره 2.
محمدی کاجی، مهدی و کامکاری، کامبیز (1390). بررسی الگوی تغییر آرزوهای تحصیلی و شغلی دانش آموزان کانادایی در مقطع دبیرستان و پس‌ازآن. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، شماره 3 (6).
 
Anna, Avangvkych (2010). Evaluation of educational and occupation dreams of Sudanese emigrant students which are accupade in Midoust high school of USA.
Bandura, A (1982). "Self-efficacy mechanism in human agency".American Psychologist, 37 (2).
Benjamin, Ludy (2007). A Brief History of Modern Psychology. Massachusetts: Blackwell Publishing.
David Halpin (2003). Hope and Education: The Role of the Utopian Imagination, Routledge.
Foley, Richard (1988). Some Different Conceptions of Rationality in the shaping of Scientific Rationality, ed. Ernan Mc. Mullin, University of Noter Dame Press.
Foley, Richard (1993). Working without a Net: a Study of Egocentric Epistemology,. New York: Oxford University Press.
Glock C.Y and Stark (1971). The Dimensions of Religiosity: Religion and Society in‌ Tension‌, Chicago‌ Rand McNally.
Karthik, N, Namasivayam and Basak Denizci (2006). Human Capital in Service Organizations: Identifying Value Drivers. Journal of Intellectual Capital. Vol. 7, No. 3.
Kohlberg, Lawrence (1973). "The Claim to Moral Adequacy of a Highest Stage of Moral Judgment". Journal of Philosophy. The Journal of Philosophy, Vol. 70, No. 18.
Maslow A. H. (1967). "Self-actualization and beyond." In Challenges of Humanistic Psychology, J. F. T. Bugenthal.