جاذبه و دافعۀ روستایی و تأثیر آن بر ماندگاری یا تمایل به مهاجرت در میان جوانان روستایی شهرستان‌های هشترود و اسکو

نویسنده

عضو هیئت علمی مؤسسۀ‌ مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.

چکیده

مسئلۀ اصلی این تحقیق، شناسایی دلایل و عوامل مهاجرت‌‌های روستا- شهری در میان جوانان و نقش جاذبه‌ها و دافعه‌های روستایست. در این تحقیق با استفاده از روش پیمایش و نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، جوانان 30-15 سالۀ ساکن در روستاهای شهرستان‌های هشترود و اسکو مورد مطالعه و 769 پرسشنامه در این دو شهرستان تکمیل شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد جوانان روستاهای مورد مطالعه، دلایل مختلفی برای تمایل به ترک روستاهای خود و مهاجرت به شهرها داشتند. جستجوی شغل مناسب، کمبود امکانات زیربنایی، رفاهی و بهداشتی و نداشتن درآمد کافی در روستا از مهمترین دلایل تمایل به ترک جوانان روستاهای مورد مطالعه بوده است. مهمترین جاذبه‌های زندگی شهری نیز دسترسی به امکانات زندگی و رفاهی بیشتر، دسترسی آسان به فرصت‌های اشتغال و رسیدن به آرزوها و دسترسی به امکانات آموزشی بوده است. در بررسی دافعه‌های روستایی نیز مشخص شد کمبود امکانات زیربنایی و رفاهی، بیکاری و نبود شغل مناسب و نداشتن امکانات آموزشی، فرهنگی و تفریحی به همراه نبود درآمد کافی و شرایط نامناسب اقتصادی از مهمترین دافعه‌های روستایی به حساب می‌آیند. تحلیل‌های رگرسیون چندمتغیری نشان دادند بیکاری (دافعۀ روستایی)، نبود درآمد (دافعۀ روستایی)، نبود امکانات آموزشی (دافعۀ روستایی)، کمبود امکانات رفاهی (دافعۀ روستایی)، آرامش و آسایش زندگی (جاذبۀ شهر)، وضعیت اشتغال (شاغل نبودن) و تحصیلات دانشگاهی تمایل به مهاجرت را افزایش و متغیرهای پاسخگویی به نیازها و رضایت از امکانات و تسهیلات روستا، تمایل به مهاجرت را کاهش می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Pull and Push Factors of Rurality and its Impact on the Tendency of Rural Youth to Stay or Migrate

نویسنده [English]

  • Valiollah Rostamalizadeh
National Institute of Population Studies and Comprehensive Management, Iran.
چکیده [English]

Today, we are facing the issue of “rural-urban migration” and this research mainly focuses on the causes and factors of rural-urban migration among young people and the role of rural attractions and repulsions. This research mainly examines the causes and factors of rural-urban migration among young people and the role of rural attractions and repulsions. Using multistage cluster sampling and survey method, young people aged 15-30 years in the villages of the two cities of Hashtrud and Osku were studied and 769 questionnaires were filled by them. The results of this study indicated that the youth of the studied villages had different reasons for leaving their villages and migrating to cities. The most important reasons were finding good jobs, lack of infrastructure, sanitation and welfare facilities and insufficient income in the village. The most important attractions of urban life were access to more welfare facilities, easy access to employment opportunities, realization of dreams, and access to educational facilities.In the study of rural push, it was found out that lack of adequate infrastructure and welfare facilities, unemployment and lack of proper jobs, lack of educational, cultural and recreational facilities, lack of adequate income and unsuitable economic conditions were among the most important rural push. Multivariate regression analysis showed that unemployment (rural repulsion), lack of income (rural repulsion), lack of educational facilities (rural repulsion), lack of amenities (rural repulsion), relaxation and comfort of life (city attraction), employment status (being unemployed) and college education increase the desire for migration while the variables of meeting the needs and satisfaction with rural facilities reduce the tendency to immigrate.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Migration
  • stay/ Staying
  • Rural Push
  • Urban Pull
  • Rural youth

مراجع

ابراهیم‌زاده، عیسی (1380). مهاجرت‌های روستایی و علل و پیامدهای آن؛ نمونه: استان سیستان و بلوچستان. مجله تحقیقات جغرافیایی، دوره 16، شماره 1 (پیاپی 60).
اذانی، مهری و بوستانی، سعید (1392). تحلیلی بر عوامل مؤثر در مهاجرت‌های روستایی - شهری نمونه موردی (شهرستان ممسنی). مجله فضای جغرافیایی، دوره 13، شماره 41.
ارشاد، فرهنگ (1391). بازاندیشی دربارة الگوی مهاجرت روستا – شهری در ایران بر اساس پارادایم پیوند کارگزاری/ساختار. فصلنامه مطالعات شهری، سال دوم، شماره چهارم، صص 28-1.
امینی، عباس و برومند، تهمینه (1394). تبیین جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر جمعیت‌گریزی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: پادنای سفلی، سمیرم)، مجله جامعه‌شناسی کاربردی، سال 26،شماره 1.
بنی اسدی، مصطفی، زارع مهرجردی، محمدرضا، ورمزیاری، حجت (1392). بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر مهاجرت روستاییان در ایران. مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 5، شماره 1.
حاج حسینی،  حسین (1385). سیری در نظریه‌های مهاجرت. فصلنامه راهبرد، شماره 41، ص 35-46.
رستمعلی‌زاده، ولی‌اله؛ قاسمی، علی و رستمی، نیر (1392). عوامل مؤثر بر ماندگاری جوانان روستایی؛ مطالعة موردی: شهرستان اهر. پژوهش‌های روستایی، دورة ۴، شمارة ۳، پاییز.
زنجانی، حبیب‌الله (1380). مهاجرت. تهران: سمت.
سجادی، ژیلا، حامدی، رستم (1381). بررسی روابط مکانی- فضایی هادیشهر (شهرستان جلفا) با مراکز جمعیتی پیرامون در راستای سامان‌دهی. مجله علوم زمین، شماره‌های 8 و 9.
شایان، حمید، کهنه پوشی، سیدهادی (1392). بررسی علل مهاجرت‌های روستا- شهری در بخش خاو و میرآباد شهرستان مریوان، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی. سال 2، شماره 1.
قاسمی اردهائی، علی (1385). بررسی علل مهاجرت روستاییان به شهرها در ایران با فرا تحلیل پایان‌نامه‌های تحصیلی (مقطع زمانی 83-1359). روستا و توسعه. دوره  9، شماره  1.
قاسمی اردهائی، علی (1392). شبکه‌های اجتماعی و جابجایی جمعیت: مطالعه جریان‌های مهاجرت از استان آذربایجان شرقی به شهرستان‌های منتخب استان تهران. پایان‌نامه دکتری رشته جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
لهسایی زاده، عبدالعلی (1368). نظریات مهاجرت. شیراز، انتشارات نوید شیراز.
 
Cadwallader, M. (1992). Migration and residential mobility. Madison: University of Wisconsin Press.
Crow, Helena (2010). Factors Influencing Rural Migration Decisions in Scotland: An Analysis of the Evidence, Rural Analytical Unit, Rural and Environment Research and Analysis Directorate Scottish Government. Scottish Government Social Research.
De Haas, Hein (2008). Migration and development A theoretical perspective, International Migration Institute. James Martin 21st Century School, University of Oxford.
De Haas, Hein (2008). Migration and development A theoretical perspective, International Migration Institute, James Martin 21st Century School, University of Oxford.
Elder, G. H. King, V. & Conger, R. D. (1996). Attachment to place and migration prospects: A developmental perspective. Journal of Research on Adolescence, 6(4), 397–425.
Eversole, R. (2002). Keeping youth in communities: Education and out-migration in the southwest. Rural Society, 1(2), 85-98.
Hendry,  Leo B. & Kloep,  Marion (2004), ”To stay or not to stay?” –That is the question, Rural youths’ views on living in Scandinavia, Barn nr. 4 2004:33-52, ISSN 0800-1669,  2004 Norsk senter for barneforskning.
Imran, Faisal; Nawaz, Yasir; Asim, Muhammad and Hashmi, Arshad H. (2013). Socio-Economic Determinants of Rural Migrants in Urban Setting: A Study Conducted at City Sargodha, Pakistan. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, Vol 2 No 1: 71-76.
Islam, Rafiqul; Nurullah; Rahman, Obaidur; and Hossain, Sabbir. (2013). Factors Affecting on Migration to Chapai-Nawabganj City in Bangladesh: Multivariate Approach. American Journal of Economics 2013, 3(6): 273-277.
Jousha Remi, Aworemi; Ibraheem Adegoke, Abdul-Azeez and Nurain. A, Opoola, (2011). An Appraisal of the Factors Influencing Rural-Urban Migration in Some Selected Local Government Areas of Lagos State Nigeria. Journal of Sustainable Development, Vol. 4, No. 3: 136-141.
Lee, E. S. (1966). A theory of migration. Demography, 3, 47-57.
Lockie, S. & Bourke, L. (2001). Rurality bites: The social and environmental transformation of rural Australia. Annandale, NSW, Australia: Pluto Press.
Melesse, Birhanu  and Nachimuthu, Kavitha, (2017). A review on Causes and Consequences of Rural- Urban Migration in Ethiopia. International Journal of Scientific and Research Publications, Volume 7, Issue 4: 37- 42.
Nezum Uddin, Md. (2013). Causes and Consequences of Rural- Urban Migration in Bangladesh: An Empirical Study in Chittagong City. International Journal of Ethics in Social Sciences, Vol. 1, No. 1, Pp: 89-104.
Pretty, Grace and Bramston, Paul and Patrick, Jeff and Pannach, Wendy (2006). The relevance of community sentiments to Australian rural youths' intention to stay in their home communities. American Behavioral Scientist, 50 (2). pp. 226-240.
Reniers G. (1999). On the History and Selectivity of Turkish and Moroccan Migration to Belgium. International Migration 37:679-713.
توسعه محلی (روستائی-شهری)
دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 16
تاریخ چاپ: اسفند ماه 1396
خرداد 1396
صفحه 145-170

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار