مهاجرت انفرادی مردان از روستاها و چالش‌های پیش روی زنان جامانده

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.

2 کارشناسی ارشد مطالعه زنان، دانشگاه اصفهان

چکیده

یکی از موضوعاتی که به تازگی در حوزۀ مهاجرت مورد توجه قرار گرفته، تأثیر مهاجرت بر زنان جامانده در مبدأ به عنوان یک گروه آسیب‌پذیر است، زنانی که مهاجر نیستند اما به شدت تحت تأثیر تبعات آن قرار می‌گیرند. هدف مطالعۀ حاضر فهم و روایت تجربیات زیستۀ زنان جامانده از مسائل و چالش‌هایی است که به دلیل مهاجرت انفرادی همسرشان به شهر، با آن مواجه‌اند. این پژوهش به صورت کیفی، با روش پدیدارشناسی، بر روی شش نفر از زنان ساکن در دهستان خانمیرزا واقع در لردگان اجرا شد. روش نمونه‌گیری هدفمند است. برای تحلیل و مدیریت داده‌ها از روش تحلیل پدیدارشناسی تفسیری اسمیت استفاده شد. پس از تحلیل مصاحبه‌ها، ده مضمون اولیه و دو مضمون جامع و فراگیر «زندگی برزخی» و «تجارب احساسی ناخوشایند» به دست آمد. نتایج نشان می‌دهد اگرچه نمی‌توان منکر تأثیر اقتصادی مثبت مهاجرت مردان در ممانعت از سقوط خانواده‌هایشان به ورطۀ فقر شد، در مقابل فقر عاطفی و جنسی، محدود شدن آزادی عمل در تصمیم‌گیری‌ها، فشار مضاعف ایفای نقش‌های مادری و پدری، استقلال نسبی، فرسودگی روانی، تنهایی و ترس عمیق، احساس نگرانی دائمی و بی‌معنا بودن زندگی مشترک، بهای سنگینی است که زنان و فرزندان جامانده می‌پردازند. در پایان برخی پیشنهادهای پژوهشی و سیاست‌گذاری بیان شده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Male-only migration from villages and the challenges face by left behind women

نویسندگان [English]

  • Reza Hemmati 1
  • Maryam Ganji 2
1 Assistant Professor of Sociology: University of Isfahan
2 Gradate of MA Program in women Study, University of Isfahan
چکیده [English]

One of the issues discussed recently in the field of migration, is the impact of migration on the women left behind in origin as a vulnerable group, women who are not immigrants, but are affected by its consequences, seriously. The aim of this study was to understand the lived experiences of left behind women and the issues and challenges have faced due to wife's immigration to the other cities. This study has been done with the interpretive phenomenological method on six women living in Khanmirza villages (Lordegan), who were selected by purposive sampling for interviews. Smith's interpretive phenomenological analysis was used for analysis and data management. After analyzing the interviews, ten primary themes and two master themes including "living in limbo" and "unpleasant emotional experiences," was emerged. The results show that although cannot deny the positive economic impact of men migration to prevent their families from falling into poverty, but the emotional and sexual poverty, limited freedom in making decisions, the double burden of maternal and paternal role, the relative independence, psychological burnout, loneliness and deep fear, a sense of constant worry and meaningless life, is the serious cost that women and children left behind should pay. Finally, some research and policy recommendations provided.

کلیدواژه‌ها [English]

  • internal migration
  • Male-only Migration
  • Women Left Behind
  • Remittances
  • Khanmirza (Lordegan)
اذانی، مهری و بوستانی، سعید (1392). تحلیلی بر عوامل موثر در مهاجرت‌های روستایی-شهری: نمونه موردی (شهرستان ممسنی). فضای جغرافیایی، سال 13، شماره 41.
اوبرای، آمارجیت‌ سینگ‌ (1370). مهاجرت، شهرنشینی و توسعه. ترجمه: فرهنگ ارشاد. تهران، نشر نجوا، مؤسسه کار و تامین اجتماعی.
آذربایجانی، کریم؛ طیبی، سیدکمیل؛ هنری، نفیسه (1388). عوامل مؤثر بر مهاجرت نیروی کار ایران. پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 40.
بستانی، علیرضا؛ جوانی، خدیجه (1393). پیامدهای مهاجرت‌های شغلی خانوارهای روستایی به کشورهای عربی مورد: بخش مرکزی شهرستان لارستان. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، شماره 7.
پروین، ستار؛ علی بابایی، یحیی. (1392). مطالعه جامعه‌شناختی گرایش کارگران مهاجر فصلی به رفتارهای پرخطر در شهر تهران. توسعه روستایی، دوره پنجم، شماره 1.
تقی پور جاوی، علی(1388) امکان‌سنجی توسعه اشتغال با تأکید بر استقرار صنایع تبدیلی(کشاورزی)، مورد: دهستان خانمیرزا، شهرستان لردگان. پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا.
تنها، فاطمه؛ گلی، علی (1392). بررسی روند مهاجرت‌های بین استانی ایران در سه دهه اخیر (سرشماری 1390 - 1365). جمعیت، سال 20، شماره 85 و 86.
خانی، فضیله (1383). پی آمد مهاجرت مردان بر کارکرد زنان در مناطق روستایی. مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، شماره 4.
راعی، هاشم؛ مؤید فر، رزیتا؛ عماد زاده، مصطفی (1394). عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر مهاجرت بین استانی در ایران (بر پایه‌‌ی مدل گرانش بسط یافته طی دوره‌ 1385-1375). جغرافیا و توسعه، شماره 40.
رستمعلی زاده، ولی اله؛ وثوقی، منصور؛ ایمانی جاجرمی، حسین (1392). مهاجرت، اجتماعات گسترده و بهزیستی روستایی در شهرستان شبستر. توسعه روستایی، دوره 5،  شماره 2.
شایان، حمید؛ کهنه پوشی، هادی (1392). بررسی علل مهاجرت‌های روستا-شهری در بخش خاو و میرآباد شهرستان مریوان. پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، شماره 3.
طاهر خانی، مهدی (1381). بازشناسی عوامل مؤثر در مهاجرت‌های روستا- شهری با تأکید بر مهاجرت جوانان روستایی استان قزوین. مدرس علوم انسانی، شماره 25.
عفتی، محمد (1382). زنان روستایی و مهاجرت‌های فصلی مردان. نامه پژوهش فرهنگی، شماره 6.
عفتی، محمد (1383). بررسی آثار مهاجرت‌های فصلی مردان بر فعالیت‌های زنان روستایی. روستا و توسعه، شماره 3.
علی حسینی، جمیله (1387). بررسی تأثیر مهاجرت کاری مردان به کشورهای حوزۀ خلیج‌فارس بر وضعیت همسران آنها در مبدأ. مطالعه موردی: شهرستان لامرد. موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.
لهسائی­زاده، عبدالعلی (1367). دیدگاه­های جامعه­شناسی مهاجرت از روستا به شهر- شیراز. مرکز جمعیت‌شناسی دانشگاه شیراز.
محمودیان، حسین؛ قاسمی اردهائی، علی(1391). شبکه‌های اجتماعی مهاجران و بازتولید فرهنگ مهاجرت در مناطق روستایی: مطالعه کیفی بر جریان‌های مهاجرت از استان آذربایجان شرقی به استان تهران. توسعه روستایی، دوره 4، شماره 1.
محمودیان، حسین؛ کارگر شورکی، محمد رضا؛ رازقی نصرآباد، حجیه بی بی (1388). زنان مهاجر تحصیل‌کرده در تهران. پژوهش زنان، شماره 27.
مرکز آمار ایران (1394) آمارگیری نیروی کار در سال 1394. قابل دسترسی از سایت https://www.amar.org.ir/
مشفق، محمود؛ خزایی، معصومه (1394). تحلیلی بر ویژگی‌ها و تعیین‌کننده‌های مهاجرت مستقل زنان در ایران. مطالعات راهبردی زنان. شماره 67.
 
Åkesson, L. (2004). Making a life: meanings of migration in Cape Verde. Sweden: Göteborg University, Department of Social Anthropology
Biao, X. (2007). How far are the left-behind left behind? A preliminary study in rural China. Population, space and place, 13, 179–191.
Brink J. H. (1991). The effect of emigration of husbands on the status of their wives: An Egyptian case. Middle East Studies. 23 (2).
Chemali Khala, M. (2009). Male Migration and the Lebanese Family: The Impact on the Wife Left Behind. Journal of Middle East Women's Studies, Vol. 5, No. 3.
Connelly R., Roberts K., Xie Z., Zhen Z. (2001) Preliminary Findings from a Study on the Impact of Migration on the Status of Women and Reproductive Health in Rural China. 14th General Population Conference, International Union for the Scientific Study of Population, Salvador, Brazil, Available at: archive.iussp.org/Brazil2001/s20/S28_01_Connely.pdf
De Haas, H & Van Rooij, A. (2010). Migration as Emancipation? The Impact of Internal and International Migration on the Position of Women Left Behind in Rural Morocco, Oxford Development Studies, 38: 1.
Desai, S & Banerji, M. (2008). Negotiated identities: Male migration and left-behind wives in India. Journal of Population Research. Vol. 25, No. 3.
Gaedner, K. (1995) Global Migrants, Local Lives: Travel and Transformation in Rural Bangladesh, Clarendon Press, Oxford, UK.
Gardner, K. (1995) Global Migrants, Local Lives: Travel and Transformation in Rural Bangladesh, Clarendon Press, Oxford, UK.
Gunnarsson, B. (2011). The influence of male migration on female resources, independence, and development in Gambian villages: Gender & Development. Vol. 19, No. 1.
Hugo, G. (2000) Migration and women’s empowerment’, in Women’s Empowerment and Demographic Processes: Moving Beyond Cairo , eds H. B. Presser & G. Sen, Oxford University Press, New York, pp. 287317.
International Organization for Migration. (2008). World Migration 2008: Managing Labor Mobility in the Evolving Global Economy. IOM World Migration Report Series. Volume 4. Geneva: IOM.
Iqbal S., Iqbal F., Mozmi Ahmad R. (2014). Does Male International Migration Effects the Families Left behind Evidence from Gujrat Pakistan: Open Journal of Social Sciences, Vol 2.
Jetlee, S. (1987). Impact of Male Migration on Rural Females. Economic and Political Weekly Vol. 22, No. 44.
Kousar S., Rehman S., Rehman A. (2014). Male migration and problems face by the family left behind: A case study of Thesil Daska. International Journal for Innovation Education and Research. Vol.2-07.
Kumar, A. (2014). Does Male Out-Migration and Household Structure Matter in Maternal Health Services Utilization in India? International Journal of Science and Research (IJSR). Volume 3 Issue 8.
 Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry, Beverly Hills, CA: Sage
Louhichi, K. (1997). The Impact of the Emigration of the Husband on the Status of the Wife: The Case of Egypt, Women and Families: Evolution of the Status of Women as Factor and Consequence of Changes in Family Dynamics: Population Research Unit The Arab League Cairo, Egypt.
McKay, D. (2005). Reading Remittance Landscapes: Female Migration and Agricultural Transition in the Philippines. Danish Journal of Geography. 105 (1).
Murtagh N, Lopes PN, Lyons E (2011). Decision Making in Voluntary Career Change: An Other-Than-Rational Perspective. The Career Development Quarterly. Volume 59.
Nagla, M. (2008). Male Migration and Emerging Female Headed Families: Issues and Challenges. Asian Women.  Vol. 24 No. 1.
Newland, K. (2009). Circular Migration and Human Development. Human Development Research Paper (HDRP) Series, Vol. 42.
Pedraza, S. (1991). Women and Migration: The Social Consequences of Gender. Annual Review of Sociology. Vol 17.
Pietkiewicz, I. & Smith, J.A. (2012) A practical guide to using Interpretative Phenomenological Analysis in qualitative research psychology. Czasopismo Psychologiczne, 18 (2) , 361-369.
Posel, D. R. (2001). Women Wait, Men Migrate: Gender Inequality and Migration Decisions in South Africa. Pp. 91-117 in Women Farmers: Enhancing Rights, Recognition and Productivity, edited by Patrick Webb and Katinka Weinberger. Frankfurt am Main: Peter Lang.
Smith JA, Flowers P, Larkin M (2009). Interpretative phenomenological Analysis: Theory, Method, Research. London: Sage.
Smith, J. A. & Osborn, M. (2003). Interpretative phenomenological analysis. In J.A. Smith (Ed.), Qualitative Psychology: A Practical Guide to Research methods.  London: Sage.
Smith, J. A., & Osborn, M. (2008). Interpretative Phenomenological Analysis. In J. Smith, Qualitative Psychology: A Practical Guide to Research Methods (pp. 53-80). London: Sage.
Smith, J.A., Jarman, M. & Osborne, M. (1999). Doing Interpretative Phenomenological Analysis. In M. Murray & K. Chamberlain (Eds.) Qualitative Health Psychology: Theories and Methods. London: Sage.
Thomas, B., & Sadahana A. (2012), Male Migration: Dynamics Issues and Difficulties of Left behind Families. Asia- Pacific Journal of Social Sciences. Vol. IV (1).
Wilkerson, J. A., Yamawaki, N., Downs, S.D. (2009) Effects of Husbands’ Migration on Mental Health and Gender Role Ideology of Rural Mexican Women. Health Care for Women International. 30:612–626.
Yabiku, S.T., Agadjanian, V., Sevoyan, A. (2010). Husbands’ Labour Migration and Wives’ Autonomy. Population Studies. 64 (3).