شبکه‌های اجتماعی مهاجران و بازتولید فرهنگ مهاجرت در مناطق روستایی: مطالعه‌ای کیفی بر جریان‌های مهاجرت از استان آذربایجان‌شرقی به استان تهران

نویسندگان

1 دانشیار گروه جمعیت¬شناسی دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.

2 دانشجوی دکتری جمعیت‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

چکیده

مهاجرت از عوامل مهم در توسعه منطقه‌ای و موردتوجه در برنامه‌ریزی‌های اجتماعی و جمعیتی یک کشور است. در ایران این پدیده جمعیتی- ‌اقتصادی توزیع مناسبی را در بین استان‌های کشور ندارد. ازجمله نامتوازن‌ترین جریان‌های مهاجرت، مهاجرت از استان آذربایجان‌شرقی به استان تهران است. گستردگی و شدت آن موجب گردیده‌است که در اکثر مناطق استان تهران شاهد خوشه‌های مهاجر از استان آذربایجان‌شرقی باشیم. مطالعه کیفی از نوع گروه‌های متمرکز جریان مهاجرتی مورداشاره نشان می‌دهد که مهاجران پیشگام آن از موقعیت اجتماعی- اقتصادی پایین‌تری نسبت به بومیان مبدأ و مقصد برخوردار بودند. آنها با بهبود نسبی وضعیت اقتصادی خود، جهت کمک به وضع مالی خانواده و خویشاوندان نزدیک‌شان، وجوه ارسالی را به خاستگاه‌های روستایی خود می‌فرستادند. این امر و نیز اشتیاق روستاییان جهت بازدید از وضعیت زندگی مهاجران در نواحی پایتخت، موجب گردید که رفت وآمد و ارتباط اولیه بین مبدأ و مقصد به‌وجود آید. تشدید دامنه این ارتباطات و نیز تشویق و کمک مهاجران پیشگام باعث شد که مهاجرت‌های شبکه (زنجیره)‌ای از استان آذربایجان‌شرقی (بیشتر با مبدأ روستایی) به استان تهران آغازگردد. این امر موجب شد تا به رفتار مهاجرتی به‌عنوان یک اصل درجهت پیشرفت و بهبود وضعیت اقتصادی- -اجتماعی خانوارهای روستایی توجه شد. پذیرش و درونی کردن این رفتار جمعیت‌شناختی در برخی از مناطق استان آذربایجان‌شرقی به‌حدی ‌است که خالی ازسکنه شدن برخی از مناطق روستایی آن را در نتیجه مهاجرفرستی شاهد هستیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Qualitative study of emigration flows from East Azerbaijan to Tehran (Iran)

نویسندگان [English]

  • Hossein Mahmoudian 1
  • Ali Ghasemi Ardahaee 2
1
2
چکیده [English]

Migration is one of the most important factors in regional development and considerable factor in social and demographic planning of any country. In Iran, this demographic – economic phenomenon has not a proper distribution among provinces. One of the imbalanced migration flows is emigration from East Azerbaijan to Tehran (both are Iran’s provinces). Its expansion and intensity has caused emigration clusters of East Azerbaijan be formed in most part of Tehran. Qualitative study of focused groups of the mentioned emigration flows illustrates that its pioneer emigrants have low ranks in social-economic status, compared with native inhabitants of both provinces. With promotion in their economic conditions, to help their family and relatives, they remittance to their rural origins. This act and villagers enthusiasm to visit migrants’ conditions in capital has caused social intercourse and primary relationship between destination and origin. With extension of this kind of communication and the pioneer emigrants’ encouragement and help network emigration from East Azerbaijan (mostly from rural areas) to Tehran has increased. This act caused emigration behavior as a principle in social-economic status development of rural families is considered. Acceptance and internalizing this kind of population behavior in some parts of East Azerbaijan is so great that we witness some parts of this area are uninhabited because of emigration.

کلیدواژه‌ها [English]

  • East Azerbaijan.
  • focus groups
  • Migrant Networks
  • Migration Culture
  • Pioneer Migrants