تحلیل تناسب اراضی به‌منظور استقرار مراکز خدمات روستایی با استفاده از روش‌های PROMETHEE II و مقایسه زوجی در محیط GIS (مطالعه موردی: بخش سلطانیه، شهرستان ابهر)

نویسندگان

1 استادیار گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

4 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت توسعه روستایی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

چکیده

در برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای و توسعه سرزمین، یکی از مسائل اساسی که برنامه‌ریزان با آن مواجه هستند، شناسایی مناطق مناسب به‌منظور استقرار و توسعه انواع فعالیت‌ها است. مدل‌ها و روش‌های گوناگونی در این زمینه وجود دارد و پیشرفت‌های تحقق‌یافته در سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS)، امکان مدل‌سازی و تحلیل اطلاعات را به‌طور فضایی فراهم کرده است. پژوهش حاضر به تحلیل تناسب اراضی به‌منظور استقرار مراکز خدمات روستایی با در نظر گرفتن مجموعه‌ای از عوامل اجتماعی، اقتصادی و محیطی در بخش سلطانیه می‌پردازد. مسئله مهم در این تحقیق، مشخص کردن تناسب اراضی به‌منظور استقرار مراکز خدمات روستایی است، به‌طوری که این مراکز، بیشترین پوشش خدماتی را داشته باشند. در این پژوهش، از روش‌های تحلیل تصمیم چندمعیاره (مقایسه زوجی و تکنیک PROMETHEE II) در محیط سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است که به الگوسازی فضایی بخش سلطانیه می‌پردازد. کل منطقه مورد مطالعه با در نظر گرفتن شرایط اجتماعی، اقتصادی و محیطی به پنج قسمت از کاملاً نامناسب تا کاملاً مناسب برای استقرار مراکز خدمات روستایی تقسیم شده است. طبق نتایج تحقیق حاضر، قسمت‌های کاملاً مناسب به‌منظور ایجاد مراکز خدمات روستایی، مناطقی نسبتاً هموار بوده و از زمین‌های باارزش برای کشاورزی و مستعد رشد از لحاظ اقتصادی تشکیل شده‌اند و عمدتاً سکونتگاه‌هایی هستند که از نظر تراکم جمعیتی و نیز امکانات زیربنایی در موقعیت بهتری قرار دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of land suitability for locating rural service centers using PROMETHEE II and pair-wise comparison methods in GIS environment; Case Study: Soltanieh County, Abhar City

نویسندگان [English]

  • Hassanali Faraji Sabokbar 1
  • Hossein Nasiri 2
  • Mohamad Hamzeh 2
  • Yusef Rafii 3
  • Shapour Salmanvandi 4
چکیده [English]

One of the most important issues in spatial and regional planning is identification of suitable regions for locating facilities and services. There are different models and methods in this area and rapid expansion of geospatial science especially geographical information system (GIS) has made the modeling and the analysis of spatial data possible. The aim of this study is the analysis of land suitability to locate rural service centers using social, economic and environmental factors in Soltanieh County. To this end, two methods of multi criteria decision making (MCDM) i.e. PROMETHEE II and pair-wise comparison were used in geographical information systems environment. The result of this research is reported on a grading scale from one to five which varies from the least to the most suitable areas respectively. Finally some investigstions also showed that the most suitable areas agree well with the selected criteria.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pair-wise Comparison and GIS
  • PROMETHEE II
  • Rural Development
  • rural service centers
  • Soltanieh County