سرقت علمی (سرقت علمی یا ادبی)

سرقت علمی (سرقت علمی یا ادبی) جعل و تحریف اصلی ترین مصادیق سوء رفتار و تقلب در پژوهش و کار علمی به شمار می روند. نیاز به شفاف سازی این مفاهیم ضروری است تا پژوهشگران در مراحل مختلف پژوهش آنان را رعایت کنند.

سرقت علمی، تصاحب عمده یا جزیی اندیشه ها، فرایندها، نتایج، حرف ها یا مالکیت معنوی چاپ شده یا چاپ نشده نویسندگان، دانشمندان و پژوهشگران دیگر و ارایه آنها به عنوان متعلقه خود بدون دادن انتساب یا اعتبار مناسب به بانی و مبدع آنان است.

انواع جعل و تحریف عبارت اند از: خود سرقت علمی، سرقت علمی ثانوی و سرقت علمی سایبر.

دو نوع رایج خود جعل و تحریف شامل قطعه قطعه سازی و انتشار مجدد اثر است.

سرقت علمی سایبر می تواند تام یا الصاق باشد. جعل، ساخت و تولید کامل یا جزیی داده ها و نتایج اصلی و جایگزینی آنان با داده ها و نتایج تصنعی و ارایه گزارش است.

جعل می تواند تام یا جزیی باشد. تحریف، دستکاری تعمدی مواد، تجهیزات و فرایندهای پژوهش و یا تغییر یا حذف تعمدی داده ها و نتایج و ارایه سوگیرانه گزارش پژوهش و یا تفسیر غلط هدفدار شواهد و مدارک، داده ها، یافته ها، نتیجه گیری و یا پیام علمی، با دادن اعتبار غلط به دانشمند دیگر است.

دست بردن در اسناد، فراموشی انگاری ارجاع، پیرایش و تفسیر غلط از رایج ترین انواع تحریف به شمار می روند. وجه ممیزه اساسی سوء رفتار و تقلب در پژوهش و کار علمی (جعل و تحریف) از خطا و سهل انگاری در پژوهش داشتن نیت فریب است.

به نقل از: توکل محمد، ناصری راد محسن (1388). دستبرد علمی با تبیینی از جامعه شناسی علم. اخلاق در علوم و فناوری پاییز و زمستان 1388; 4(4-3):1-16.

Plagiarism, and different types of research misconducts, are define and described, af‌ter made transparent its importance as scientific misconduct which endangers the content of science, and the place of scientists in society. Plagiarism and denouncing it, both, are old-even in Persian culture. To define them, to publicize them, and to educate the members of the Scientific Community is necessary but not enough. Social roots of plagiarism and the social framework that allows it or makes it possible, also, should be studied and changed.

M Tavakol , M Naseri Rad (2010). Plagiarism, Fabrication and Fraud as Research Misconducts: With an Explanation from Sociology of Science. Ethics in Science & Technology, 2010(Issue 3)