ادغام جامعۀ روستایی در اقتصاد بازار (جایگاه دوره‌گردهای روستایی در هورامان)

نویسندگان

1 گروه جامعه‌‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 گروه جامعه‌‌شناسی، گروه جامعه شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

10.22059/jrd.2024.382464.668878

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بازخوانی و تحلیل جایگاه دوره‌گردهای روستایی در ادغام جامعۀ روستایی در اقتصاد بازار است. رویکرد پژوهش مبتنی بر دیدگاه‌های مطرح در جامعه‌شناسی اقتصادی و با الهام از نظریات پولانی، گرانووتر، اسملسر و سوئدبرگ اسلیتر و تونکیس است.
با توجه به کمبود اطلاعات، از تحلیل روایت ١٥ دوره‌گرد در روستاهای منطقۀ هورامان استان کردستان و کرمانشاه استفاده شد. براساس اصول روایت‌پژوهی کلاندینین و کانلی به تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه‌های نیمه‌ساخت‌یافته که با شیوۀ گلوله‌‌برفی به‌دست آمده و با تکنیک تحلیل مضمونی تجزیه و تحلیل شده‌‌‌اند، پرداخته شده است.
نتایج در قالب پنج مقولۀ ثانویه شامل دوره‌گردی به‌مثابۀ شبکه‌ای از مناسبات اجتماعی، دوره‌گردی روستایی و توسعۀ محلی، پیوندهای شهری روستایی و نقش دوره‌گردهای روستایی در آن، گسترش ارتباطات و حمل‌ونقل و کاهش حضور دوره‌گردها و گسترش نقش سرمایه و پول در روستاها و نقش دوره‌گردها به‌دست آمد.
تحلیل این مقوله‌ها نشان داد روند گذار از بازار جغرافیایی به اقتصاد بازار با تأکید بر جایگاه دوره‌گردها، نشان‌دهندۀ استحالۀ روابط و مناسبات شهر-روستا و به‌تبع آن، انقطاع پیوند و یک‌سویه‌شدن روابط آن‌ها است. منفک‌شدن مناسبات اقتصادی از مناسبات اجتماعی و گسترش ارتباطات، حمل‌ونقل سبب حذف دوره‌گردها و سپس ظهور شیوه‌های تجارت و بازار غالباً مرزی در منطقه شد؛ بنابراین، نقش و جایگاه دوره‌گردها در ادغام و توسعۀ روستایی به‌مثابۀ مکانیسمی معکوس عمل کرد که هرچه از آن در اقتصاد بازار می‌گذشت، به همان شیوه، نقش و جایگاه دوره‌گردهای روستایی نیز روند کاهشی می‌یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Integration of the Rural Community into the Market Economy (The Place of Rural Tourists in Hawraman)

نویسندگان [English]

  • Osman Hedayat 1
  • Hossein Daneshmehr 2
1 Department of Sociology, Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
2 گروه جامعه‌‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
چکیده [English]

The current research aims to evaluate and examine the role of rural itinerants in the integration of rural society into the market economy. The approach of this research is based on the views raised in economic sociology and inspired by the theories of Polanyi, Granwater, Smelser, Swedberg, Slater and Tonkis.
The narratives of 15 itinerants in the villages of the Hawraman region of Kurdistan and Kermanshah provinces were analyzed due to a paucity of information. Utilizing the principles of Clandinin and Conley’s narrative research, data from semi-structured interviews were acquired through the snowball method and analyzed using thematic analysis. The results were obtained in the form of five secondary categories: Nomadism as a network of social relationships, rural nomadism and local development, urban-rural links and the role of rural nomads in them, the expansion of communication and transportation and the reduction of the presence of nomads, and the expansion of the role of capital and money in villages and the role of nomads.
The elimination of itinerants and, as a result, the emergence of border trade and market practices in the region was the result of the separation of economic relations from social relations and the expansion of communication and transportation. Therefore, the role and position of itinerants in the rural integration and development acted as a reverse mechanism, leading to a decline in their role and position as the market economy progressed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Integration of Rural Society
  • Narrative Analysis
  • Rural Itinerancy
  • Market Society
  • Hawraman
آبراهامیان، یرواند (١٣٩٦). ایران بین دو انقلاب. ترجمۀ احمد گل‌محمدی و محمدابراهیم فاتحی. تهران: نشر نی.
ازکیا، مصطفی (1392). جامعه‌شناسی توسعه و توسعه‌نیافتگی روستاهای ایران. تهران: اطلاعات.
اسلیتر، دن و تونکیس، فرن (١٣٩٦). جامعۀ بازار: بازار و نظریۀ اجتماعی مدرن. ترجمۀ حسین قاضیان. چاپ چهارم. تهران: نشر نی.
اشرف، احمد (١٣٥٩). موانع تاریخی رشد سرمایه‌داری در ایران: دورۀ قاجاریه. تهران: زمینه.
امیرپناهی، محمد، طالب، مهدی، و میرزایی، حسین (1394). بازار مرزی و مناطق روستایی: بررسی نقش و جایگاه روستاییان در بازار مرزی شهرستان بانه. پژوهش‌های روستایی، ٦(٣)، ٥١٥-٥٤٤. https://doi.org/10.22059/jrur.2015.56059
باینگانی، بهمن، و جلائی‌پور، حمیدرضا (1399). برساخت تاریخ اجتماعی و بستر‌های تکوین و تداوم اقتصاد غیررسمی (بازار و تجارت مرزی در بانه). مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، 21(1)، 32-70. https://doi.org/10.22034/jsi.2020.243999
پولانی، کارل (١٣٩١). دگرگونی بزرگ: خاستگاه‌های سیاسی و اقتصادی روزگار ما. ترجمۀ محمد مالجو. تهران: پردیس دانش.
دانش‌مهر، حسین، کریمی، علیرضا، و هدایت، عثمان (1401). تحلیل زمینه‌ای شکست کارکردهای تعاونی مرزنشینان استان کردستان در بستر اقتصاد غیررسمی مرزی. توسعۀ محلی (روستایی-شهری)، ١٤(١)، ٢٠٥-٢٣٢. https://doi.org/10.22059/jrd.2022.344882.668736
رعنایی، شهین (١٣٩٧). اصلاحات ارضی در استان کردستان. تهران: شیرازه.
سوداگر، محمدرضا (١٣٦٩). رشد روابط سرمایه‌داری در ایران: مرحلۀ گسترش 1342-1357. تهران: شعلۀ اندیشه.
شمس، ابراهیم (١٤٠٢). تاریخ هورامان «تاریخوو هه‌ورامانی». سنندج: تافگه.
عنبری، موسی (1394). مبانی «امر اجتماعی» روستایی: به‌سوی جامعه‌شناسی خودبسنده و بومی. توسعۀ محلی (روستایی-شهری)، ٧(٢)، ١٧٣-١٩٨. https://doi.org/10.22059/jrd.2015.60559
کرسول، جان (١٣٩٦). پژوهش کیفی. ترجمۀ حسن دانایی‌فرد. تهران: صفار.
لیلاز، سعید (١٣٩٨). موج دوم، تجدد آمرانه در ایران. چاپ دوم. تهران: نیلوفر.
محمدپور، احمد (١٣٩٢). تجربۀ نوسازی (مطالعۀ تغییر و توسعه در هورامان با روش نظریۀ زمینه‌ای). تهران: جامعه‌شناسان.
ولی، عباس (١٣٨٠). ایران پیش از سرمایه‌داری: تاریخ نظری. ترجمۀ حسن شمس‌آوری. تهران: مرکز.
همایون کاتوزیان، محمدعلی (١٤٠٢). اقتصاد سیاسی ایران، از مشروطیت تا پایان سلسلۀ پهلوی. ترجمۀ محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی. چاپ بیست و هفتم. تهران: مرکز.
 
 
Abrahamian, Y. (2017). Iran between two revolutions. Translated by: A. Golmohammadi & M. E. Fatehi. Tehran: Ney Publishing. (In Persian)
Amirpanahi, M., Taleb, M., & Mirzaee, H. (2015). Boundary market and rural areas: Investigating the role of villagers in the boundary market of BANE. Journal of Rural Research6(3), 515-544. https://doi.org/10.22059/jrur.2015.56059 (In Persian)
Anbari, M. (2015). Foundations of Rural Social Fact: Towards a Self-Sufficient and Indigenous Sociology. Community Development (Rural and Urban), 7(2), 173-198. https://doi.org/10.22059/jrd.2015.60559 (In Persian)
Ashraf, A. (1980). Historical obstacles to the growth of capitalism in Iran: Qajar period. Tehran: Zamineh. (In Persian)
Azkia, M. (2013). Sociology of Development and Underdevelopment of Iranian Villages. Tehran: Information Publications. (In Persian)
Bayangani, B., & Jalaeipour, H. R. (2020). Construct of Social History and Contexts of the Formation and Continuation of the Informal Economy (Market and Cross-Border Trade in Baneh). Iranian Journal of Sociology21(1), 32-70. https://doi.org/10.22034/jsi.2020.243999 (In Persian)
Bayat, A. (2000). FromDangerous Classes' toQuiet Rebels' Politics of the Urban Subaltern in the Global South. International Sociology15(3), 533-557.
Behrent, M. C. )2016(. Karl Polanyi and the reality of society. History and Theory, 55(3), 433-451.
Braudel, F. )1981(. I giochi dello scambio. G. Einaudi.
Braudel, F. )1982(. On history. University of Chicago Press.
Brown, D. )2000(. ‘Persons of infamous character’or ‘an honest, industrious and useful description of people’? The textile pedlars of Alstonfield and the role of peddling in industrialization. Textile history31(1), 1-26.
Cangiani, M. )2011(. Karl polanyi’s institutional theory: Market society and its “disembedded” economy. Journal of Economic Issues45(1), 177-198.
Clandinin, D. J., & Connelly, F. M. (1989). Narrative and story in practice and research.
Clawson, P. (1977). The internationalization of capital and capital accumulation in Iran and Iraq. Insurgent Sociologist, 7(2), 64-73.
Connelly, F. M., & Clandinin, D. J. (2012). Narrative inquiry. In Handbook of complementary methods in education research (pp. 477-487). Routledge.
Cooper, J. X. (2004). Modernism and the Culture of Market Society. Cambridge University Press.
Creswell, J. (2017). Qualitative research. Translated by: H. Danaei Fard. Tehran: Safar Publications. (In Persian)
Daneshmehr, H., Karimi, A., & Hedayat, O. (2022). Contextual Analysis of the Failure of Cooperative Functions of Border Dwellers in Kurdistan Province in the Context of Informal Border Economy. Community Development (Rural and Urban)14(1), 205-232. https://doi.org/10.22059/jrd.2022.344882.668736 (In Persian)
Fontaine, L. (1993). Histoire du colportage en Europe: XVe-XIXe siècle. (No Title).
Forbes, D. (1981). Petty commodity production and underdevelopment: the case of pedlars and trishaw riders in Ujung Pandang, Indonesia. Progress in Planning, 16, pp.103-178.
Gagnier, R. (2000). The insatiability of human wants: Economics and aesthetics in market society. University of Chicago Press.
Ger, G. (1999). Localizing in the global village: Local firms competing in global markets. California Management Review, 41(4), 64-83.
Glaser, B. G. (2002). Conceptualization: On theory and theorizing using grounded theory. International Journal of Qualitative Methods1(2), 23-38.
Hann, C. M. & Hart, K. (2009). Market and society: The great transformation today. Cambridge University Press.
Hodgson, G. M. (2015). Markets. In The Elgar Companion to Social Economics, Second Edition (pp. 277-292). Edward Elgar Publishing.
Homayoun Katoozian, M. A. (2024). Iran’s political economy, from constitutionalism to the end of the Pahlavi dynasty (27th Ed.). Translated by: M. R. Nafisi & K. Azizi. Tehran: Markaz. (In Persian)
Lilaz, S. (2019). The second wave, authoritarian modernization in Iran (2nd Ed.). Tehran: Nilufar Publications. (In Persian)
Mai, U., & Buchholt, H. (1987). Peasant pedlars and professional traders: substance trade in rural markets of Minahasa, Indonesia. Institute of Southeast Asian Studies.
Mohammadpour, A. (2013). The experience of modernization (the study of change and development in Horaman with the contextual theory method). Tehran: Sociologists Publishing House. (In Persian)
Polanyi, C. (2012). The Great Transformation: The Political and Economic Origins of Our Times. Translated by: M. Maljoo. Tehran: Pardis Danesh. (In Persian)
Ranaei, Sh. (2018). Land Reforms in Kurdistan Province. Tehran: Shirazeh. (In Persian)
Salman, J. (2003). Peddling in the past: Dutch itinerant bookselling in a European perspective. Publishing History53, 5-III.
Shams, I. (2024). History of Huraman "Tarikhov Ha-Waramani". Sanandaj: Tafege Publications. (In Persian)
Slater, D., & Tonkiss, F. (2017). Bazaar Society: Market and Modern Social Theory (4th Ed.). Translated by: H. Ghazian. Tehran: Ney Publishing. (In Persian)
Smelser, N. J., & Swedberg, R. (2005). Introducing economic sociology. The Handbook of Economic Sociology2, 3-25.
Sodagar, M. (1990). The growth of capitalist relations in Iran: the expansion phase of 1342-1357, Tehran: Shole Andisheh. (In Persian)
Smelser, N. J., & Swedberg, R. (Eds.). (2010). The handbook of economic sociology. Princeton university press.
Swedberg, R. (1991). Major traditions of economic sociology. Annual Review of Sociology17(1), 251-276.
Vali, A. (2001). Iran before capitalism: Theoretical history. Translated by: H. Shamsavari. Tehran: Markaz. (In Persian)
Webster, L., & Mertova, P. (2007). Using narrative inquiry as a research method: An introduction to using critical event narrative analysis in research on learning and teaching. Routledge