تحلیل فضایی اثر مهاجرت داخلی بر تغییرات سطح تحصیلات جمعیت در شهرستان‌های ایران

نوع مقاله : پژوهشی : ... (با ذکر دقیق نوع فعالیت علمی)

نویسندگان

1 گروه جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشکده معماری، برنامه‌ریزی و سیاستگذاری زیست‌محیطی و مرکز ملی تجزیه و تحلیل داده‌های کاربردی و هوش مصنوعی (CeADAR)،کالج دانشگاهی دوبلین، دوبلین، ایرلند

3 گروه جمعیت شناسی. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه تهران. تهران. ایران

چکیده

تحصیلات با افزایش بازده اقتصادی، مهاجرت را تسهیل می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که مهاجران نسبت به غیرمهاجران تحصیلات بالاتری دارند. مهاجرت افراد با تحصیلات بالا می‌تواند تغییراتی را در ترکیب جمعیت مبدأ و مقصد مهاجرت ایجاد کند.
 این مطالعه با استفاده از داده‌های سرشماری‌های 1390 و 1395 و سالنامه آماری مرکز آمار ایران در سال 1395 و با روش تحلیل ثانویه داده‌ها، به مطالعه اثر مهاجرت داخلی بر تغییرات سطح تحصیلات جمعیت شهرستان‌ها و بررسی تفاوت‌های جنسیتی این اثر پرداخته است. در پژوهش حاضر برای محاسبه اثر مهاجرت از روش اثر ترکیبی مهاجرت استفاده شده است.
 یافته‌ها نشان داد که بیشترین اثر مهاجرت بر تغییر سطح تحصیلات عالی جمعیت زنان و مردان بوده است. سهم جمعیت زنان و مردان با تحصیلات عالی شهرستان‌های توسعه‌یافته در اثر مهاجرت افزایش و سهم جمعیت زنان و مردان با تحصیلات عالی شهرستان‌های کمتر توسعه‌یافته کاهش یافته است. بررسی تفاوت‌های جنسیتی نشان داد که این تغییرات در جمعیت زنان شهرستان‌ها، بیشتر از جمعیت مردان بوده است.
نتایج این مطالعه حاکی از آن است که وجود نابرابری‌های منطقه‌ای در دستیابی به فرصت‌های آموزشی و اشتغال، منجر به مهاجرت بیشتر زنان با تحصیلات عالی نسبت به مردان با تحصیلات عالی از شهرستان‌های کمتر توسعه‌یافته، خصوصاً از مناطق نیمه غربی و شمال شرقی کشور شده است. با توجه به اهمیت نیروی انسانی تحصیل­کرده در دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی، انجام اقداماتی جهت توسعه شهرستان‌های کمتر توسعه‌یافته می‌تواند با کاهش مهاجرت افراد تحصیل­کرده، زمینه را برای افزایش سرعت توسعه‌یافتگی این مناطق فراهم کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Spatial Analysis of the Effect of Internal Migration on Changes in The Education Level of The Population in The Counties of Iran

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Tanhaa 1
  • Hamidreza Rabiei Dastjerdi 2
  • Hossein Mahmoudian 3
1 Department of Demography, social science faculty, University of Tehran, Tehran, Iran
2 . School of Architecture, Planning and Environmental Policy and CeADAR (Ireland’s National Centre for Applied Data Analytics & AI), University College Dublin, Dublin, Ireland
3 Department of Demography, Faculty of Social Sciences. University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Education facilitates migration by increasing economic efficiency. Studies show that immigrants have higher education than non-immigrants. Migration of highly educated people can create changes in the composition of the population of origin and destination of migration.
This study has investigated the effect of internal migration on the changes in the education level of the population of the counties and the gender differences of this effect by using the census data of 2011 and 2016 and the statistical yearbook of Iran Statistics Center in 2016 and with the method of secondary data analysis. To calculate the effect of migration the method of the Compositional Impact of migration was used.
The findings showed that the biggest change was in the level of higher education of the population of women and men. The share of the population of men and women with higher education in developed counties has increased due to immigration, and the share of the population of men and women with higher education in less developed counties has decreased. Examining the gender differences showed that these changes were more in the female population of the counties than in the male population.
The results of this study indicate that the existence of regional inequalities in access to educational and employment opportunities has led to the migration of women with higher education compared to men with higher education from less developed counties, especially from the semi-western and northeastern regions of Iran. Considering the importance of educated manpower in achieving economic and social growth and development, taking measures to develop less developed counties can provide the basis for increasing the speed of development of these areas by reducing the migration of educated people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Migration
  • Education
  • Spatial analysis
  • Geographically Weighted Regression
  • Women Migration

مراجع

  • اسمعیلی، نصیبه و محمودیان، حسین (1395). بررسی عوامل مؤثر بر مهاجرت‌های تحصیلی و شغلی زنان جوان ایرانی در دوره 90-1385، مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، دوره 15(34): 21-1.
  • تنها، فاطمه؛ حمیدرضا، ربیعی‌دستجردی و محمودیان، حسین (1401). تأثیر مهاجرت داخلی بر تغییرات نسبت‌جنسی شهرستان‌های ایران در دوره 1395-1390؛ کاربرد رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی. نامه انجمن جمعیت‌شناسی، 17 (34): 240-207. https://doi.org/10.22034/jpai.2023.1989119.1269
  • تنها، فاطمه؛ محمودیان، حسین؛ صادقی، رسول؛ کوششی، مجید و ربیعی‌دستجردی، حمیدرضا (1400). تحلیل فضایی تأثیر مهاجرت داخلی بر تغییر ساختار سنی جمعیت در شهرستان‌های ایران. دو فصلنامه مطالعات جمعیتی، 7 (1): 154-121. https://doi.org/10.22034/jips.2021.136765.2541
  • حسن‌پور‌، علی (1389). گرایش به مهاجرت و جنسیت: مطالعـة مـوردی دانشـجویان دختر و پسر دانشگاه تهران، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، رشتة جمعیت‌شناسی، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
  • زارع مهرجردی، راحله؛ فولادیان، مجید؛ حسنی‌ درمیان، غلامرضا و قاسمی‌اردهایی، علی (1401). مطالعه کیفی فرایندهای مهاجرت مستقل زنان به شهر تهران (روایت‌پژوهشی زنان مهاجر استان یزد). نامه انجمن جمعیت‌شناسی، 17 (33): 306-269. https://doi.org/10.22034/jpai.2023.562852.1251
  • شهبازین، سعیده، محمد‌جلال، عباسی‌شوازی و عسگری‌ندوشن، عباس (1396). تغییرات الگوهای سکونتی ایران با تأکید بر مهاجرت داخلی طی دوره 1395-1370، فصلنامه مطالعات‌جمعیتی، 3 (2): 188-153.
  • شهبازین، سعیده؛ عباس، عسگری‌ندوشن و عباسی‌شوازی، محمدجلال (1398). نقش مهاجرت داخلی در بازتوزیع جمعیت ایران (دوره زمانی 1395-1370) ، نامه انجمن جمعیت‌شناسی، 13(25): 66-33. https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735000.1397.13.25.2.2
  • صادقی، رسول؛ نصیبه، اسمعیلی و عباسی‌شوازی، محمدجلال (1400). تحصیلات، توسعه و مهاجرت‌های داخلی در ایران. نامه انجمن جمعیت شناسی، 16 (31): 215-193. https://doi.org/10.22034/jpai.2021.128570.1152
  • کریمی‌موغاری، و براتی، زهرا (1396). تعیین سطح نابرابری منطقه‌ای استان‎های ایران: تحلیل شاخص ترکیبی چند‌بعدی فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 4(26): 70-49. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22285954.1396.7.26.3.3
  • محمودیانی، سراج‌الدین (1396). زنان و مهاجرت: مطالعه نقش زنان و تعیین‌کننده‌های آن در فرآیند تصمیم‌گیری مهاجرت به استان تهران، رساله دکتری جمعیت‌شناسی، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
  • مرکز آمار ایران (1398). بررسی ویژگی‌های مهاجران و غیر‌مهاجران در دوره 1395-1390، دفتر جمعیت، نیروی‌کار و سرشماری.
  • مشفق، محمود و خزائی، معصومه (1394). تحلیلی بر ویژگی و تعیین‌کننده‌های مهاجرت مستقل زنان در ایران. فصلنامه مطالعات راهبردی زنان. دوره 17(67): 124-85. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20082827.1394.17.67.4.3

·       میرزایی، محمد و قاسمی‌اردهایی، علی (1394). مهاجرت داخلی زنان در ایـران، مجموعـه مقالات گزارش وضعیت اجتماعی زنان در ایران، تهران: نشر نی.

  • Bernard, A., Bell, M., & Jim, C. (2019). Internal Migration and Education: A Cross-National Comparison. Global Education Monitoring Report 2019, pp1-67.
  • Bernard, A., and Bell, M. (2018). Educational selectivity of internal migrants. Demographic Research .39(29): 835–854. http://dx.doi.org/10.4054/DemRes.2018.39.29
  • Borgonovi, F., and Pokropek, A. (2019). Education and Attitude toward Migration in Cross Country Perspective. Psychol. 10:224. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.02224
  • Brunsdon, C., Fotheringham, S., & Charlton, M. (1996). Geographically Weighted Regression: A Method for Exploring Spatial Non-Stationary. Geographical Analysis. 28(4): 281-298.
  • Chant, S., & Radcliffe, S. (1992). Migration and Development: The Importance of Gender. In: Gender and Migration in Developing Countries. Ed. S. Chant. London and New York: Belhaven Press: 1-29.
  • Chi, G. (2020). Migration and Social Networks: New Insights from Novel Data, A dissertation for the degree of Doctor of Philosophy, University of California, Berkeley.
  • Cliggett, L. (2000). Social components of migration: experiences from Southern Province, Zambia. Human Organization, 59(1), 125-135.
  • De Haas, H. (2007). Migration and Development: A Theoretical Perspective. Working Papers – Center on Migration, Citizenship and Development, pp 1-29.
  • De Hass, H. (2021). A theory of migration: the aspirations-capabilities framework, Comparative Migration Studies, 9(8):1 35.https://comparativemigrationstudies.springeropen.com/articles/10.1186/s40878-020-00210-4
  • De Jong, G.F. (2000). Expectations, gender and norms in migration decision-making. Population Studies, 54(3): 307-319. https://doi.org/10.1080/713779089
  • Esmaeli, N., & Mahmoudian, H. (2017). A Study on Factors Influencing Educational and Occupational Migration of Iranian Young Women during 2006-2011. Strategic Studies on Youth and Sports, 15 (34): 1-21. (In Persian).
  • Feliciano, C. (2008). Gendered Selectivity U.S Mexican Immigrants and Mexican Nonmigrants, 1960–2000. Latin American Research Review, 43(1): 139-160. https://doi.org/10.1353/lar.2008.0009
  • Ginsburg, C. (2016). Human capital on the move: Education as a determinant of internal migration in selected INDEPTH surveillance populations in Africa. Demographic Research: 34(30): 845-884. https://doi.org/10.4054/demres.2016.34.30
  • Guntoro, D., Indartono, S., & Irmadatus, Sh. (2019). Understanding gender, marital status & education as internal migration factors in developing countries. Jurnal Pendidikan Geografi, 24(2): 98-107. http://dx.doi.org/10.17977/um017v24i22019p098
  • Hamilton, E, R. (2015). Gendered disparities in Mexico-U.S. migration by class, ethnicity, and geography. Demographic Research, 32(17):533-542. http://dx.doi.org/10.4054/DemRes.2015.32.17
  • Handler, H. (2018). Economic Links between Education and Migration: An Overview (May 1, 2018). Flash Paper Series, Policy Crossover Center Vienna - Europe, NO. 4/2018, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3189725or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3189725.
  • Hasanpour, A. (2010). Migration tendency and gender: a case study of female and male students of Tehran University, Master s Thesis, Department of Demography, Tehran: University of Tehran, Faculty of Social Sciences. (In Persian).
  • Hofmann, E., & Buckley, C. (2013). Global Changes and Gendered Responses: The Feminization of Migration from Georgia. International migration review, 47(3): 77-94. https://doi.org/10.1111/imre.12035
  • Ichou, M. (2014). Who They Were There: Immigrants’ Educational Selectivity and Their Children’s Educational European Sociological Review, 30(6): 750-765. https://doi.org/10.1093/esr/jcu071
  • Ichou, M., & Wallace, M. (2019). The Healthy Immigrant Effect: The role of educational selectivity in the good health of migrants. Demographic Research, 40(4):61-94. http://dx.doi.org/10.4054/DemRes.2019.40.4
  • Iran Statistics Center. (2018). Examining the characteristics of immigrants and non-immigrants in the period of 2011-2016, Bureau of Population, Labor and Census. (In Persian).
  • Jolly, S., & Reeves, H. (2005). Gender and Migration: Overview Report. Working paper, Institute of Development Studies, id: 8384, eSocialSciences.
  • Karimi Moughari, Z., & Baratu, J. (2017). Determining the Level of Regional Inequality in Provinces of Iran: Analysis of Multidimensional Composite Index. Economic Growth and Development Research, 7(26): 49-70. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22285954.1396.7.26.3.3 (In Persian).
  • Lee, M., & Martinez, R. (2009). Immigration reduces crime: An emerging scholarly consensus, Sociology of Crime Law and Deviance, 13:3-16. https://doi.org/10.1108/S1521-6136(2009)0000013004
  • Linder, A., Spika, D., & Gertdom, U. (2020). Education, immigration and rising mental health inequality in Sweden. Social Science & Medicine, 26(4): 263-265. http://dx.doi.org/10.1016/j.socscimed.2020.113265
  • Lutz, W., Crespo Cuaresma, J., & Abbasi-Shavazi, M. J. 2010(. Demography, education, and democracy: Global trends and the case of Iran. Population and Development Review. 36(2), pp. 253-281. https://doi.org/10.1111/j.1728-4457.2010.00329.x
  • Lutz, W., Crespo Cuaresma, J., & Sanderson, W.(2008(. The demography of educational attainment and economic growth. Science 319, pp. 1,047-1,048. https://doi.org/10.1126/science.1151753
  • Ma, ZH., & Liaw, K. (1994). Education selectivity in the internal migrations of Mainland China. Journal of population studies, 16:135-59.
  • Mahmoudiani, S. (2018). Women and migration: study of the role of women and its determinants in the decision- making process of migration to Tehran province, PhD dissertation in demography, Tehran: University of Tehran, Faculty of Social Science. (In Persian).
  • Massey, D. S., & Espinosa, K. E. (1998). What's driving Mexico-US migration? A theoretical, empirical, and policy analysis. American journal of sociology, 102(4): 939-999.
  • Mezler, S. (2011). Reconsideringthe Effect of Education on East-West Migration in Germany, European Sociological Review, 29(2): 210-228. http://dx.doi.org/10.1093/esr/jcr056
  • Mirzaiei, M., & Ghasemi Ardehai, A. (2014). Internal migration of women in Iran, a collection of articles on the report of the social situation of women in Iran, Tehran: Ney publication. (In Persian).
  • Moshfegh, M., & Khazai, M. (2015). A Study on Characteristics and Determinants of Independent woman migrants in Iran. Strategic Studies of Women. 17(67): 85-124. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20082827.1394.17.67.4.3 (In Persian).
  • Pekkolay, S. (2021). Relationship between Education and Economy. International Journal of Science and Research (IJSR).
  • Pickbourn, L, J. (2011). Migration, Remittances and Intra-household allocation in Northern Ghana: Does Gender Matter? Published Phd Dissertation, University of Massachusetts, Amherst.
  • Pregi, L., & Novotný, L. (2019). Selective migration of population in functional urban regions of Slovakia. Journal of maps, 15(1): 94-102. https://doi.org/10.1080/17445647.2019.1661880
  • Pu, Y., Zhao, X., Chi, G., Zhao, J., & Kong, F. (2019).  A spatial dynamic panel approach to modelling the space-time dynamics of interprovincial migration flows in Demographic Research, 41:913-948. http://dx.doi.org/10.4054/DemRes.2019.41.31
  • Reed, H., Andrzje, C, & White, M. (2010). Men's and women's migration in coastal Ghana: An Event History Analysis. Demographic Research, 22 (25): 771-812. https://doi.org/10.4054/demres.2010.22.25
  • Ritsila, J. (2001). Migration and regional centralization of human capital. Applied Economics, 33(3): 317-325. http://dx.doi.org/10.1080/00036840122485
  • Rodrigerz-Vignoli, J., & Rwe, F. (2018). How is internal migration reshaping metropolitan populations in Latin America? A new method and new evidence. Population Studies, 72(2): 253-273. https://doi.org/10.1080/00324728.2017.1416155
  • Sadeghi, R., Esmaeili, N., & Abbasi-Shavazi, M.J. (2022). Education, Development and Internal Migration in Iran, Journal of Population Association of Iran, 16 (31): 193-215. https://doi.org/10.22034/jpai.2021.128570.1152 (In Persian).
  • Shahbazin, S., Askari-nodoushan, A., & Abbasi- Shavazi, M, J. (2018). The Impact of Internal Migration on the Population Redistribution in Iran: The Period of 1991-2016. Journal of Population Association of Iran. 13(25): 33-66. https://dorl.net/dor/20.1001.1.1735000.1397.13.25.2.2 (In Persian).
  • Shahbazin, S., Askari-nodoushan, A., & Abbasi- Shavazi, M, J (2018). Changing in Population Settlement Patterns in Iran with an Emphasis on Internal Migration During the period 1991-2016. Iranian Population Studies, 3(2): 153-188. (In Persian).
  • Tanhaa, F., Mahmoudian, H., Sadeghi, R., Koosheshi, M., & Rabiei-Dastjerdi, H. (2021). Spatial Analysis of the Effect of Internal Migration on Changing the Population Age Structure in Counties of Iran, Iranian Population Studies, 7(13): 121-154.https://doi.org/10.22034/jips.2021.136765.2541. (In Persian).
  • Tanhaa, F., Rabiei-Dastjerdi, H.R., & Mahmoudian, H. (2023). The Impact of Internal Migration on the Sex Ratio of Iranian Counties in the 2011 to 2016 Period; Application of Geographically Weighted Regression, Journal of Population Association of Iran, 17(34): 207 240. Doi: 22034/JPAI.2023.1989119.1269. (In Persian).
  • Uteng, T.P. (2011). Gender and Mobility in the Develoing World, Background Paper, World Development Report, World Bank.
  • Waldorf, B. S. (2008). Is Human Capital Accumulation a Self-propelling Process? Comparing Educational Attainment Levels of Movers and Stayers. Annals of Regional Science, 43(2): 323–344. http://dx.doi.org/10.1007/s00168-008-0225-z
  • William, N. (2009). Education, Gender and Migration in the Context of Social Change. Social Science Research, 38(4): 883-896. https://doi.org/10.1016/j.ssresearch.2009.04.005
  • Zare Mehrjardi, R., Fouladiyan, M., Hassani Darmian, GH., & Ghasemi Ardahaee, A. (2022). Qualitative Study of Women's Independent Migration Processes to Tehran City (Case Study of Migrant Women of Yazd Province). Journal of Population Association of Iran, 17(33): 269-306. https://doi.org/10.22034/jpai.2023.562852.1251 (In Persian).

 

 

توسعه محلی (روستائی-شهری)
دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 29
پائیز و زمستان 1402
اسفند 1402
صفحه 487-506

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار