اقدامات فقرزدایانۀ سازمان‌های مردم‌نهاد و واقعیت زندگی فقرا

نویسندگان

گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران ایران

چکیده

نظر به اهمیت‌یافتن نقش سازمان‌ها و به‌ویژه مشارکت سازمان‌های غیردولتی در فعالیت‌های فقرزدایانه و همچنین افزایش نرخ فقر در سال‌های اخیر، هدف مقاله حاضر، مطالعۀ اقدامات انجام‌شده با هدف کاهش فقر در میان تعدادی از سازمان‌های غیردولتی در شهر تهران است. از طرفی دیگر به این پرسش کلیدی پاسخ می‌دهیم که آیا اقدامات مزبور با واقعیات زندگی فقرا همسو هستند یا خیر.
روش تحقیق، کیفی از نوع تحلیل مضمون است. نمونه‌گیری تحقیق هدفمند است و مشارکت‌کنندگان در تحقیق درمجموع 29 نفر هستند (در حوزۀ سازمان‌های مردم‌نهاد، مطلعانی که از نزدیک با فقرا در ارتباط بودند و خود فقرا). مبنای نظری پژوهش، عبارت است از: نظریۀ بوم‌شناسی سازمانی، نظریۀ نهادی فقر، رویکرد فضایی فقر، طرد اجتماعی، پیوندهای ضعیف، فقر قابلیتی و تلۀ محرومیت فقرا.
مهم‌ترین مضامین به‌دست‌آمده شامل گرفتاری فقرا در آژیر نیازهای روزمره، آسیب‌ها و بحران‌های اجتماعی سنگین در زندگی فقرا، ناآگاهی حقوقی فقرا، شعاع محدود خدمات‌رسانی به فقرا، قلاب کج ماهیگیری و درماندگی از آموزش آن، چالش بیل و خاور: عقب‌افتادگی سازمان از چالش‌های روزمرۀ فقرا است.
نتایج نشان می‌دهد واقعیت زندگی فقرا بسیار پیچیده و چالش‌های زندگی فقرا گوناگون است؛ چالش‌هایی که عموماً برنامه‌ها و خدمات سازمان‌های مردم‌نهاد، علی‌رغم تلاش‌های زیاد، با آن‌ها همسو نیستند و از مواجهه با واقعیت‌های مهم زندگی فقرا ناتوان‌اند یا به دلایل مختلف از اقدامات مؤثر امتناع می‌ورزند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Anti-poverty Efforts of Non-Governmental Organizations and the Poor

نویسندگان [English]

  • Sedighe Piri
  • Niousha Salehpour
Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, University of Allameh Tabataba’i, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of this article is to examine the efforts made by non-governmental organizations (NGOs) in Tehran to alleviate destitution. It also attempts to answer the crucial question of whether these actions are consistent with the realities of the poor's lives.
The research method used is qualitative content analysis. The sample consists of 29 participants, including NGO representatives, individuals intimately involved with the poor, and the poor themselves. This research employs the organizational ecology theory, institutional theory of poverty, spatial approach to poverty, social exclusion, weak ties, capability poverty, and poverty traps as theoretical frameworks.
The main findings of the research include the struggles of the poor in meeting their daily needs, the heavy social damages and crises in the lives of the poor, the legal ignorance of the poor, the limited reach of services provided to the poor, the mismatch between the programs and services offered by NGOs and the crucial realities of the lives of the poor, and the difficulties faced by NGOs in addressing the daily challenges of the poor.
The results indicate that the realities of the lives of the impoverished are complex and diverse, and that the programs and services provided by NGOs are frequently misaligned with these realities for a variety of reasons. Volunteers and the poor assert that these organizations are only concerned with alleviating the symptoms of poverty, providing irregular and insignificant assistance for subsistence, and ignoring absolute poverty and the need for comprehensive assistance. This has made it difficult for the impoverished to gain access to housing, resolve social issues, and improve their cognitive abilities. These organizations have only scratched the surface of poverty and have been unable to address major issues such as housing, addiction problems, legal challenges faced by women and orphaned and neglected children, physical and mental illnesses, school fees, etc., which are the most significant obstacles faced by the poor

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poverty
  • NGO
  • Realities of the Poos’ Lives
  • Tehran
  • ابوالفضلیان، نرگس (1396). نقش سازمان‌های مردم‌نهاد دین‌محور در فقرزدایی: رویکرد توانمندسازی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. به راهنمایی مهدی خداپرست مشهدی. دانشگاه فردوسی، دانشکدۀ علوم اداری و اقتصادی.
  • تقدسی، عبدالله (1399). توانمندسازی حقوقی فقرا (مفاهیم، مبانی و روش‌ها): رفع موانع توسعه از خلال حاکمیت قانون. چاپ اول. قم: حقوق اسلامی.
  • حمایت‌خواه، مجتبی و رمضانی، ابوالفضل (1402). تحلیل فرایند توانمندسازی مددجویان (از دیدگاه مددکاران نهادهای حمایتی و خیریه‌ای مشهد). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 12(2)، 331-348. https://doi.org/10.22059/jisr.2023.343269.1308
  • حمیدیان، اکرم (۱۳۹۶). نابرابری، فقر، طرد اجتماعی. چاپ اول. تهران: جامعه‌شناسان.
  • دفتر مطالعات رفاه اجتماعی (1401). پایش فقر در سال 1400. وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی.
  • سجادی، سید محسن، یوسفی، محمدرضا، و خسروی‌زاده، مریم (1396). بررسی رابطۀ متقابل حقوق مالکیت و فقر با تأکید بر ادبیات اقتصاد اسلامی. معرفت اقتصاد اسلامی، 2(16): 61-82.
  • سن، آمارتیا (1381). توسعه به‌مثابۀ آزادی. ترجمۀ وحید محمودی. تهران: دستان.
  • طوسی، ندا (1389). ارزیابی رویکرد و فعالیت سازمان‌های غیردولتی مرتبط با سازمان بهزیستی شهر تهران در فقرزدایی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. به راهنمایی پویا علاءالدینی. تهران: دانشگاه تهران، دانشکدۀ علوم اجتماعی.
  • عجم اوغلو، دارون و رابینسون، جیمزای (۱۳۹۳). چرا ملت‌ها شکست می‌خورند: ریشه‌های قدرت، ثروت و فقر. ترجمۀ محسن میردامادی و محمدحسین نعیمی‌پور. تهران: روزنه.
  • سعیدی، محمدرضا (1391). مشارکت مردمی در سایۀ سازمان‌های غیردولتی. تهران: ملت ما.
  • کامروزمن، پالاش (1398). دلاریزه‌شدن فقر. ترجمۀ محسن نیازی، صدیقه پیری و حسن پیری. تهران: روش‌شناسان و جامعه‌شناسان.
  • لطفی خاچکی، بهنام و ایمانی جاجرمی، حسین (1399). مطالعۀ موانع شناساندن مسائل اجتماعی به جامعه توسط سازمان‌های مردم‌نهاد با روش نظریه‌مبنایی. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 9(1): 131-160. https://doi.org/10.22059/jisr.2019.280354.859
  • مؤسسۀ عالی پژوهش تأمین اجتماعی (1400). بررسی وضعیت فقر و نابرابری در ایران در بازۀ زمانی 1380 تا 1398. گروه رصد و ارزیابی.

·         Abolfazlian, N. (2017). The role of religious NGOs in Poverty alleviation: Empowerment approach. Master's Thesis. Supervisor: Mehdi Khodaparast Mashhadi. University of Ferdowsi, Faculty of Economic and Administrative Sciences. (In Persian)

  • Ajamoglu, D., & Robinson, J. (2013). Why Nations Fail: The Roots of Power, Wealth, and Poverty. Translated by: M. Mirdamadi & M. H. Naimipour. Tehran: Rozaneh Publishing House. (In Persian)
  • Aldrich, H. (1979). Organizations and environments. California: Standford University Press.
  • Bureau of Social Welfare Studies. (2022). Poverty monitoring in 1400. Ministry of Labor, Cooperative and Social Welfare. (In Persian)
  • Chambers, R. (2016). Rural development: giving priority to the poor (supporting vulnerable groups). Translated by: Mustafa Azkia. Tehran: Tehran University Press. (In Persian)

·         Ghasemi Pakro, M. (2011). People's participation in the shadow of non-governmental organizations. Tehran: Mellat-e Ma. (In Persian)

  • Granovetter, M. (1983). The Strength of Weak Ties: A Network Theory Revisited. Sociological Theory, 1, 201-233. https://doi.org/10.2307/202051
  • Hemayatkhah, M., & Ramezani, A. (2023). Analyzing the Process of Empowerment Clients (From the point of view of the Workers of the support and Charitable Institutions of Mashhad). Quarterly of Social Studies and Research in Iran, 12(2), 331-348. https://doi.org/10.22059/jisr.2023.343269.1308 (In Persian)
  • Higher Institute of Social Security Research (2020). Investigating the situation of poverty and inequality in Iran between 1380 and 1398. Observation and Evaluation Group. (In Persian)
  • Hamidian, A. (2016). Inequality, poverty, social exclusion (1st Edition). Tehran: Sociologists. (In Persian)
  • Kamrozman, P. (2018). Dollarization of poverty. Translated by: M. Niazi, S. Piri, & H. Piri. Tehran: Methodologists and sociologists. (In Persian)
  • Lotfi Khachaki, B. & Imani Jajermi, H. (2019). Studying the obstacles of introducing social issues to the society by non-governmental organizations using the grounded theory method. Social Studies and Research in Iran, 9(1), 131-160. https://doi.org/10.22059/jisr.2019.280354.859 (In Persian)
  • Sajjadi, M., Yousefi, M., & Khosrovizadeh, M. (2016). Investigating the mutual relationship between property rights and poverty with emphasis on Islamic economic literature. Knowledge of Islamic Economics, 2(16), 61-82. (In Persian)
  • Saifuddin, A. (2006). NGO perception of poverty in Bangladesh: Do their Programmes match the reality? Master Thesis. Bergen University, Norway). Retrovied from ProQuest Dissertations & Theses.
  • Sen, A. (2002). Development as freedom. Translated by: V. Mahmoudi. Tehran: Dostan. (In Persian)

·         Taghadosi, N. (2019). Legal empowerment of the poor (concepts, principles and methods): removing obstacles to development through the rule of law (1st Edition). Qom: Islamic Law Publications.·         Tusi, N. (2009). Evaluation of the approach and activity of non-governmental organizations related to the welfare organization of Tehran city in poverty alleviation. Master's Thesis. Under the dynamic guidance of Alaa Al-Dini. Tehran: University of Tehran, Faculty of Social Sciences. (In Persian)