دلایل و پیامدهای تبدیل روستا به شهر از نگاه روستاییان با تاکید بر ساختار اجتماعی و هویتی(مورد مطالعه: قلعه نو)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی توسعه اجتماعی – روستایی دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه توسعه و سیاست گذاری های اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه جغرافیای انسانی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

چکیده

مقدمه: تبدیل روستاها به شهر پیامدهای پیدا و پنهان بسیاری مانند دگرگونی بافت کالبدی، افزایش هزینه‌های زندگی و زوال انسجام اجتماع محلی را به همراه داشته است. هدف این مقاله مطالعۀ جامعه‌شناختی مهم‌ترین دلایل تبدیل روستا به شهر و آثار و پیامدهای آن با تأکید ویژه بر ابعاد اجتماعی و هویتی ساکنان روستا است. به همین دلیل شهر قلعه نو از توابع شهرستان ری در استان تهران که چند سالی است از روستا به شهر تبدیل شده است به‌عنوان میدان مطالعه انتخاب شد.
روش: روش پژوهش، کیفی و مبتنی بر نظریۀ زمینه‌ای است و با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی، از میان ساکنان قلعه نو و گلوله‌برفی (صاحب‌نظران و متخصصان) مصاحبه‌های عمیقی تا رسیدن به اشباع نظری صورت پذیرفت که درنهایت 20 مصاحبه را شامل شد.
یافته ­ها: پژوهش در تحلیل داده‌ها به سه دستۀ مهم‌ترین اهداف از تبدیل روستا به شهر، تغییرات پس از شهرشدن و پیامدهای منفی ساختار اجتماعی و هویتی دست یافت که بنا به مصاحبه‌های صورت‌گرفته، در دستۀ نخست توسعۀ کالبدی و ایجاد فضا برای توسعه، داشتن عنوان شهری به‌جای روستا، برخورداری از بودجۀ شهری و بهبود خدمات شهری، در دستۀ دوم عدم ایجاد تغییرات محسوس، بازشدن نمایندگی‌ها و دفاتر، افزایش هزینه‌های زندگی، افزایش عوارض شهری، تغییر در بافت بومی، افزایش ساخت‌وساز و افزایش قیمت زمین، بهبود خدمات شهری و رشد و رونق اقتصادی، و در دستۀ سوم نبود آگاهی و اطلاع‌رسانی مستقیم، تأثیر بر هویت‌یابی فضایی و حس تعلق، نداشتن مشارکت فعال، نداشتن حس تملک و تصاحب و عدم خوداداره‌گری و خودمدیریتی استخراج شد.
نتیجه­ گیری: نتایج پژوهش نشان می‌دهد مهم‌ترین دلایل تبدیل روستا به شهر در نگاه ساکنان روستایی، برخورداری هرچه بیشتر از خدمات و بهره‌مندی‌های شهری است. با وجود این، در تبدیل روستا به شهر، پیامدهای ناخواسته مانند تغییر در بافت بومی با اثرگذاری مستقیم بر فعالیت‌های اقتصادی روستایی مانند دامداری و کشاورزی، ورود افراد غریبه و افزایش هزینه‌های زندگی به‌ویژه مسکن روی می‌دهند. تبدیل روستا به شهر در ابعاد اجتماعی و هویتی نیز پیامدهایی منفی نظیر کاهش حس تعلق به فضا به همراه دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reasons and consequences of transforming a village to the city from the villagers perspective with focus on social and identical structure (Case Study Qaleh Now city)

نویسندگان [English]

  • Zohreh Tajzadeh 1
  • Hossein Imani Jajarmi 2
  • Hossein Mirzaie 2
  • Saeed Zanganeh Shahraki 3
1 Doctoral student of Sociology of Social-Rural Development, University of Tehran
2 Associate Professor, Department of Development and Social Policies, Faculty of Social Sciences, University of Tehran
3 Associate Professor, Department of Human Geography, Faculty of Geography, University of Tehran.
چکیده [English]

Introduction: The transformation of villages into cities has many visible and hidden consequences, such as the change of the physical structure, the increase of the cost of living and the deterioration of the cohesion of the local community. The aim of this article is to study the sociology of the main reasons for the transformation of the village into a city and its effects and consequences with special attention to the social and identity dimensions of the villagers. For this reason, Qala-e-Naw city was selected as the field of study from the functions of Rey city in Tehran province, which has been transformed from a village to a city for several years.
Method: The research method was qualitative and based on grounded theory. Using random sampling among Qala-e-Naw and Snowball residents (experts and professionals), in-depth interviews were conducted until theoretical saturation was reached, which finally included 20 interviews.
Findings: The data analysis identified three main categories of goals from the transformation from rural to urban, changes after urbanization, and the negative consequences on social structure and identity, which according to the interviews are in the first category: Physical development and creation of space for development, an urban title instead of a village, an urban budget, and the improvement of urban services in the second category; The lack of tangible changes, the opening of agencies and offices, the increase in the cost of living, the increase in urban fees, the change in the local context, the increase in construction activity and the increase in land prices, the improvement of urban services and economic growth and prosperity and in the third category: The lack of direct awareness and information, the impact on spatial identification and sense of belonging, the lack of active participation, the lack of a sense of ownership, and the lack of self-governance and self-management were extracted.
Conclusion:The results show that the most important reasons for converting a village into a city in the eyes of rural residents are to have more and more urban services and benefits. However, the transformation of a village into a city also has unintended consequences, such as changes in the local environment with direct impacts on rural economic activities, such as livestock and agriculture, the influx of foreigners, and higher living costs, especially for housing. The transformation of the village into a city also has negative consequences in social and identity terms, such as the reduction of the sense of belonging to the space.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural Development
  • Active Participation
  • Transformation of Village into City
  • Social Identity
  • Sense of Belonging and Ownership of Place
  • Qaleh Now City
  • ابراهیم‌زاده، عیسی و نصیری، یوسف (1386). شهرنشینی شتابان، روندها و پیامدها. اطلاعات سیاسی-اقتصادی، 9-10(238)، 237-238.
  • استراوس، آنسلم و کوربین، جولیت (1385). اصول روش تحقیق کیفی؛ نظریۀ مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها. ترجمۀ بیوک محمدی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • اطهاری، کمال (1393). رهایی از شهربندی: جستاری دربارۀ حق به شهر هانری له فور. جامعه فرهنگ و رسانه، 3(11)، 101-110.
  • ایزدی خرامه، حسن و نوذری، معراج (1392). ارتقای روستا به شهر و تأثیر آن در تحول تعامل‌های روستایی-شهری؛ مطالعۀ موردی: بخش بیضا شهرستان سپیدان. پژوهش‌های روستایی، 4(1)، 77-100.
  • تقوایی، علی‌اکبر، عزیزی داوود و یزدانیان، احمد (1394). بررسی نقش نظریۀ حق به شهر در تولید و بازتولید فضای شهری. نشریۀ هفت شهر، 4(49-50)، 88-99.http://www.haftshahrjournal.ir/article_20430.html?lang=fa
  • رهبری، لادن و شارع‌پور، محمود (1393) جنسیت و حق به شهر: آزمون نظریۀ له فور در تهران. مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، 14(1)، 116-141. https://dorl.net/dor/20.1001.1.17351901.1393.15.1.5.2
  • زنگنه شهرکی، سعید (1392). فرایند تبدیل نقاط روستایی به شهر در مقیاس ملی و پیدایش پدیدۀ خام‌شهرها. پژوهش‌های روستایی، 15، 535-558. https://doi.org/10.22059/jrur.2013.36493
  • صفی‌نژاد، جواد (1355). مونوگرافی ده طالب‌آباد. تهران: دانشکدۀ علوم اجتماعی و تعاون دانشگاه تهران.
  • ضرابی، اصغر و موسوی، میرنجف (1388). بررسی کارکرد شهرهای کوچک در نظام شهری و توسعۀ منطقه‌ای (مطالعۀ موردی: استان یزد). مجلۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 2، 1-18.https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085362.1388.20.2.1.0
  • طالب، مهدی، میرزایی، حسین و نادری، عفوات (1391). ارزیابی نقش مشارکت در طرح‌های توسعۀ مناطق روستایی. نشریۀ توسعۀ روستایی، 4(1)، 1-18.https://doi.org/10.22059/jrd.2012.28895
  • قره‌بگلو، مینو و سیلوایه، سونیا (1398). ارزیابی عوامل تأثیرگذار بر مسکن بومی در روستای نسمه (شهرستان پاوه). نشریۀ مسکن، محیط و روستا، 38(167)، 35-50.
  • مرکز آمار ایران؛ 1390 و 1395.URL: http://jhre.ir/article-1-1798-fa.html
  • یزدانی، محمودی، کاویانی، یونس و یاری، ارسطو (1397). هویت فضایی و شهر از دیدگاه دانش جغرافیا. نشریۀ شهرنگار، 49، 12-19. http://ensani.ir/fa/article/182365

 

  • Athari, K. (2015). Emancipation from Urbanization: An Inquiry About the Right to the City by Henri Le Faure. Scientific-Promotion Quarterly of Culture and Media Society, 3(11): 101-110 (In Persian).
  • Azizi, M. M., Zebardast, E., & Bornafar, M. (2019). Conceptualizing the process of converting rural settlements into cities in Guilān province (1956-2016). Urban Planning Knowledge, 3(1): 1-13 (In Persian). 10.22124/UPK.2019.11905.1151
  • Barghi, H., Ghanbari, Y., & and Saif Elahi, M. (2012). Surveying the satisfaction of the residents of rural areas in the transformation of rural areas into cities. Geography Quarterly. 9(31): 215-233 (In Persian). https://www.magiran.com/paper/951524
  • Ebrahimzadeh, I., & Nasiri, Y. (2008). Rapid urbanization, trends and consequences. Political-Economic Information, 9-10(238): 237-238 (In Persian). https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/321075/
  • Firouz Nia, Q., Musa Kazemi, S. M., & Sadeghi Taheri, A. (2018) Studying the effect of village integration in a sample city: integrated villages in Kashan city, Geography and Development Magazine, 9(25): 96-79 (In Persian).  
  • GharehBaglou, M., & Silvayeh, S. (2019). Factors Affecting Vernacular Architecture in Nosmeh Village (Paveh County). Journal of Housing and Rural Environment, 38(167): 35-50 (In Persian). URL: http://jhre.ir/article-1-1798-fa.html
  • Izady, H., & Nozari, M. (2013). Promoting Villages to Towns and its Role in Changing Rural – Urban Interactions (Case Study: Beyza’ Town, Fars Province). Journal of Rural Research, 4(1): 77-100 (In Persian). Doi:  10.22059/JRUR.2013.31972
  • Karimi, B., Salmani, M., Badri, S.A., & Rezvani, M. (2014). Impacts Assessment of Transformation of Rural Settlements to Urban ones in Development of Mountainous Regions, Using Grounded Theory Method (Case Study: Dailaman District, Siahkal Township). Housing and Rural Environment, 33(145): 95-110 (In Persian). URL: http://jhre.ir/article-1-519-fa.html
  • Lefebvre, H. (1974). The Production of Space. Translated by Donald Nicholson-Smith, from the original. Production de l’espace.
  • Nowrozi, M., & Zarin Jooi, S. (2013). the transformation of the village into a city and its role in satisfaction with the quality of the case study environment: Hosseiniye city in Khuzestan province. the fourth national scientific conference of geography students, Tehran (In Persian). https://civilica.com/doc/152385/
  • Rahbari, L., & Sharepour, M. (2013). Ciender and Right to the City: A Test of Lefebvre’s Theory. Iranian Journal of Sociology, 15(1): 116-141 (In Persian). 20.1001.1.17351901.1393.15.1.5.2
  • Rahmani Fazli, A. R., & Parishan, M. (2010). Structural-functional transformations after the transformation of rural areas into cities (Case: Kanisur city - Baneh city). Applied Research of Geographical Sciences, 9(7): 101-128 (In Persian). URL: http://jgs.khu.ac.ir/article-۱-۵۶۱-fa.html
  • Rezvani, M., Mansourian, H., & Ahmadi, F. (2011). Promoting Villages to City and its Role on Improvement of Quality of Life of Local Resident (Case Study: Firozabad and Sahen Cities in Lorestan and Kordestan Provinces). Journal of Rural Research, 1(1): 33-65 (In Persian).  https://jrur.ut.ac.ir/article_21825.html?lang=fa
  • Safinejad, J. (1977). Talebabad village monograph. Tehran: Faculty of Social Sciences and Cooperation, University of Tehran (In Persian).
  • Saraei, M. H., & Eskandary Sani, M. (2007). Changing the Large Village to a Small City and Their Role on the Regional Balance: Rivash - Kashmar. Geography and Development, 5(10): 165-182 (In Persian).   10.22111/GDIJ.2007.3665
  • Strauss, A., Corbin, J. (2007). principles of qualitative research method; Basic theory, procedures and methods. Translated by Mohammadi, B. Tehran: Research Institute of Humanities and Cultural Studies, (In Persian).
  • Taghvaee, A. A., Azizi, D., & Yazdanian, A. (2015). Investiate the role of “the right to the city” theoty in the productin and reproductin of urban space. Haftshahr Urban Development and Architecture Journal, 4(49,50). 88-99 (In Persian). http://www.haftshahrjournal.ir/article_20430.html?lang=fa
  • Taleb, M., Mirzaei, H., & Naderi, A. (2013). Evaluating the role of participation in rural areas development plans (case study: rural areas consolidation plans). Local Development (Rural-Urban), 4(1): 1-18 (In Persian).  10.22059/JRD.2012.28895
  • Yazdani, M., Kaviani, Y., & Yari, A. (2018). Spatial identity and the city from the point of view of geography. Shahrnagar Magazine, 49: 12-19 (In Persian). http://ensani.ir/fa/article/182365
  • Zangene Shahraki, S. (2013). Explanation on Conversion of Rural Areas into Town as a Challenge in National Scale and Formation of Khamshahr. Journal of Rural Research, 4(3): 535-557 (In Persian).  10.22059/JRUR.2013.36493
  • Zarabi, A., & Mousavi, M. N. (2009). A Survey on Function of Small Cities in the Urban System and Regional Development (Case Study: Yazd Province). Geography and Environmental Planning, 20(2): 1-18 (In Persian).  20.1001.1.20085362.1388.20.2.1.0