ارزیابی ابعاد سرزندگی در پیاده‌راه‌های شهری از دیدگاه شهروندان (موردمطالعه: پیاده‌راه فرهنگی رشت)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران.

2 استادیار مدیریت شهری، دانشگاه تهران

3 کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه هنر تهران

چکیده

هدف این پژوهش، ارزیابی ابعاد و شاخص‌های مؤثر بر سرزندگی پیاده راه فرهنگی رشت از دیدگاه استفاده‌کنندگان می‌باشد. روش این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نوع انجام توصیفی– پیمایشی است. ابعاد و شاخص‌های سنجش سرزندگی با استفاده از مطالعات کتابخانه و تحقیقات پیشین انتخاب گردید سپس با استفاده از پرسشنامه اقدام به گردآوری نظرات شهروندان شد. جامعه آماری در این تحقیق نامحدود بوده که با استفاده از روش بررسی جامعه نامحدود، حجم نمونه در این تحقیق 233 نفر انتخاب گردید. روش تحلیل، استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم در نرم‌افزار لیزرل است. نتایج نشان می‌دهد که در بعد کالبدی، شاخص‌های جذابیت و راحتی بیشترین ضریب را دارند و بعد از آن‌ها، شاخص‌های ایمنی، خوانایی و دسترسی قرارگرفته‌اند. در بعد اجتماعی شاخص جامعیت، شاخص تعاملات، شاخص امنیت و شاخص عدالت به ترتیب بیشترین تأثیر را دارند و شاخص‌های کیفیت، تراکم فعالیت‌ها و تنوع فعالیت‌ها به ترتیب بیشترین تأثیر را در بعد فعالیت دارند. بر مبنای عوامل به دست آمده می­توان گفت، طراحی شهری انسان­محور و رهایی از اغتشاش بصری و نیز اختصاص مبلمان­های مناسب جهت سکون و نظاره فضا به عنوان یک حلقه مفقوده در برنامه­ریزی فضاهای عمومی به خصوص پیاده­راه­ها است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Dimensions of Vitality of Urban Walkways from Point of View of Citizens (Case of study: Rasht Cultural Walkway)

نویسندگان [English]

  • Mahmood Arvin 1
  • Amin Faraji 2
  • Mahsa Ghane 3
1 Ph.D student of geography and urban planning in University of Tehran. Iran.
2 Assistance Prof of urban management in University of Tehran. Iran.
3 M.A of urban designing in Tehran Art University. Iran.
چکیده [English]

The purpose of this research is to evaluate the effective dimensions and indicators of Rasht walkway vitality from the perspective of users. This research method used in this study in terms of the subjectives is applied and in terms of type is descriptive-field survey. The dimensions and the indicators of vitality assessing have been selected base on library studies and literature review and then citizens' views have been gathered by questionnaire. Statistical population was unlimited and sample size had been chosen 233 individual by unlimited population method. Data analysis method was second step of confirmatory factor analysis in Lisrel software. Results indicate that in dimension of physical view, attractiveness and comfort ability indicators have the highest ratio, safety, readability and accessibility indicators have next place, respectively. In dimension of social view integrity, transaction, security and equity respectively, have the most impact and in dimension of activity, density and diversity of activities had the most impact.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Vitality
  • Lively Streets
  • Walkway
  • Confirmatory Factor Analysis
  • Rasht County

مراجع

اسفیدانی، محمد رحیم و محسنین، شهریار. (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری (آموزشی و کاربردی) به کمک نرم‌افزار لیزرل. تهران: انتشارات مهربان نشر.
اکبری، پرویز؛ داوودی، البرز (1394). نقش پیاده مداری بر بهبود هویت رفتاری شهروندان در فضای شهر اسلامی (مطالعه موردی: خیابان فردوسی سنندج). مطالعات شهر ایرانی اسلامی، دوره 5، شماره 20، صص 59-49.
بمانیان، محمدرضا. شهبازی، مهرداد (1395). نقش عوامل عملکردی در سرزندگی فضاهای باز شهری(نمونه موردی: پارک ارم همدان). فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال هشتم، شماره 28، صص68-57.
پوراحمد، احمد، زنگنه شهرکی، سعید؛ صفایی رینه، مصطفی(1395). تحلیل نقش پیاده‌راه‌های شهری در ارتقای سرزندگی فضای شهری نمونه موردی: پیاده راه 17شهریور. پژوهش‌های جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری،دوره4، شماره 2، صص195-175.
تاجر، سعید علی، کریمی مشاور، مهرداد و حاجیان، مینا (1394). مقایسه تطبیقی عملکرد خیابان‌های پیاده محور. نقش جهان، شماره 3-5.
Top of FormBottom of Formچپ من،دیوید (1386). آفرینش محلات و مکان‌ها در محیط انسان‌ساخت. ترجمه: شهرزاد فریادی، انتشارات دانشگاه تهران.
خستو، مریم و سعیدی رضوانی، نوید (1389). عوامل موثر بر سرزندگی فضاهای شهری، خلق یک فضای شهری سرزنده با تکیه بر مفهوم «مرکز خرید پیاده». نشریه هویت شهر. سال 4، شماره 6،
دادپور، سارا (1391). معیارهای سرزندگی فضاهای شهری - مطالعه موردی: بخشی از خیابان ولی‌عصر تهران. مجله جستارهای شهرسازی. بهار 1391 - شماره‌های 37 و 38 ، صص39-34.
رنجیر و رئیسی (1389). در پژوهشی تحت عنوان کیفیت پیاده‌راه‌های شهری در ایران نمونه موردی: پیاده راه صف (سپه‌سالار). تهران، نشریه هنرهای زیبا. شماره 42، صص 93-83.
شاهیوندی، احمد، قلعه‌نویی، محمود (1392). بررسی و تحلیل قابلیت پیاده مداری مسیرهای عابر پیاده شهر اصفهان. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 13، شماره 31، صص 91-73.
صادق پور، بهرام، مرادی، وهاب (1389). تحلیل آماری با نرم‌افزارهای spssو Amos. چاپ هجدهم، بابلسر، دانشگاه مازندران.330 صفحه.
صرافی, ساقی؛ نقصان محمدی، محمدرضا و شریف نژاد، مجتبی (۱۳۹۲). بررسی سرزندگی درخیابان شهری مطالعه موردی، خیابان مسجدجامع یزد. پنجمین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهدصص15-1.
صفایی رینه، مصطفی؛ آروین محمود و جهان پور، هانیه (۱۳۹۵). بررسی وضعیت سرزندگی در پیاده راه‌های شهری (مطالعه موردی : پیاده راه سلمان فارسی شهر اهواز)، اولین کنفرانس بین‌المللی و سومین کنفرانس ملی معماری و منظر شهری پایدار، مشهد، موسسه بین‌المللی معماری، شهرسازی مهراز شهر.
عباس‌زاده و تمری (1392). با عنوان بررسی و تحلیل مؤلفه‌های تأثیرگذار بر بهبود کیفیات فضایی پیاده راه‌ها به‌منظور افزایش تعاملات اجتماعی، مطالعه موردی: محورهای تربیت و ولیعصر تبریز. فصلنامه مطالعات شهری، شماره چهارم.
فخر و همکاران (1392). در تحقیقی با عنوان تعیین شاخص‌های مؤثر در خلق مکان‌های امن پیاده مدار جهت ارتقا تعاملات اجتماعی(نمونه موردی: خیابان بهار آزادی محله خاک سفید تهران). نشریه علمی-پژوهشی انجمن علمی معماری شهرسازی ایران، شماره5.
قربانی نیا، آرزو (1389). بررسی الگوهای برنامه‌ریزی کارکردهای اجتماعی شبانه در فضاهای عمومی شهری (مورد. محور لاله‌زار). پایان‌نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده هنر و معماری
لنارد، کروهرست،سوزان و هنری (1377). طراحی فضای شهری و زندگی اجتماعی،معماری و شهرسازی. ترجمه رسول مجتبی پور، شماره44و 45.صص40-30.
مبصر, علی و پریسا شاه وردی (۱۳۹۵). پیاده راه شهری، گامی در جهت حمل‌ونقل پایدار (نمونه موردی: پیاده راه فرهنگی رشت). هفتمین کنفرانس بین‌المللی اقتصاد و مدیریت، سوئد- دالارنا، مرکز ارتباطات دانشگاهی ICOAC، دانشگاه دولتی دالارنا، صص 8-1.
مرتضوی،صبوحا (1390). بازشناسی پیاده راه به‌عنوان بستری برای گذران اوقات فراغت در شهر. ماهنامه منظر، شماره12، صص 28-17.
مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران (1391). طراحی پیاده راه در شهر تهران» با تمرکز بر نیازهای اجتماعی شهر. مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران. تهران.
معینی، سید محمدمهدی (1385). افزایش قابلیت پیاده مداری گامی به‌سوی، گامی به‌سوی شهری انسانی‌تر. مجله هنرهای زیبا، شماره 27، صص16-5.
هومن، حیدرعلی (1384). مدل‌یابی معادلات ساختاری. تهران. انتشارات سمت.352صفحه.
 
Abbasian, A. (2016). Importance of Urban Squares as Public Space in Social Life: A New Design of Fisktorget in Karlskrona City, Master Thesis in Sustainable Urban Planning FM 2585, Blekinge Institute of Technology Karlskrona, Sweden
Amvati, S., Nikookhooy, M., & Izadi, M. S. (2013). The role of Vitality and Viability of urban streets in enhancement the quality of pedestrian–oriented urban venues (Case Study: Buali Sina Street, Hamedan, Iran). Journal of Basic and Applied Scientific Research, 3(7), 554-561.
Belge, Z. E. (2012). Increasing walkability capacity of historic city centers: The case of Mersin. Liveable Cities: 25th International Building and Life Fair and Congress, 27 - 31 Mart 2013, Ortadoğu Teknik Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Carlson, C., Aytur, S., Gardner, K., & Rogers, S. (2015). The Importance of the “Local” in Walkability. Buildings, 5(4), 1187-1206. doi:10.3390/buildings5041187.
Farias. A. (2011). Urban prototyping on a pedestrian walkway in Sao Paulo/SP-Brazil, according the “12 criteria of good public space”, 1-14. Sustasis Foundation, http://www.sustasis.net/Non-Oral%20Compendium/Farias.pdf
Jalaladdini, S., & Oktay, D. (2012). Urban public spaces and vitality: a socio-spatial analysis in the streets of Cypriot towns. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 35, 664-674.
Lopes, M. N., & Camanho, A. S. (2013). Public green space use and consequences on urban vitality: An assessment of European cities. Social indicators research, 113(3), 751-767.‏
Montgomery, J. (1998). Making a city: Urbanity, vitality and urban design. Journal of urban design, 3(1), 93-116. DOI: 10.1080/13574809808724418.
Rahman, N. A., Shamsuddin, S., & Ghani, I. (2015). What Makes People Use the Street? Towards a Livable Urban Environment in Kuala Lumpur City Centre. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 170, 624-632.‏ https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.064.
Rashid, S. A., Wahab, M. H., Rani, W. N. M. W. M., & Ismail, S. (2017, October). Safety of street: The role of street design. In AIP Conference Proceedings (Vol. 1891, No. 1, p. 020008). AIP Publishing.
Sivam, A., & Karuppannan, S. (2013). The role of streets within placemaking in cross-cultural contexts: Case studies from Adelaide, Australia and Georgetown, Malaysia, Analysis and Policy Observatory, https://apo.org.au/sites/default/files/resource-files/2013/11/apo-nid59804-1132221.pdf
Yaro, R. (08 Mar 2009). “Car Ban Will Create NYC’s Great Walk Way.” Hartford Couran, Streets Bloge NYC.
Zarin, S. Z., Niroomand, M., & Heidari, A. A. (2015). Physical and Social Aspects of Vitality Case Study: Traditional Street and Modern Street in Tehran. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 170, 659-668.‏

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار