تحلیل روایت ذی‌نفعان از فروپاشی سرمایه اجتماعی در میان تعاونی‌های تولید روستایی (مورد مطالعه: تعاونی‌های تولید روستایی استان کردستان)

نویسندگان

1 استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه کردستان

2 کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه کردستان

چکیده

هدف پژوهش حاضر، روایت ذی­نفعان از فروپاشی سرمایه‌ّ اجتماعی در میان تعاونی‌های تولید روستایی استان کردستان می­باشد. بر همین اساس با استفاده از نظراتِ کلمن، پاتنام، بوردیو بعنوان متفکران برجسته حوزه سرمایه اجتماعی و ناهاپیت و گوشال اندیشمندان حوزه نهادی و سازمانی این مفهوم، درصد تبیین چهارچوب مفهومی سرمایه‌ اجتماعی جهت پاسخ به سوالات و اهداف تحقیق برآمدیم. این نظریه­پردازان، بر ارتباطات و پیوندهای اجتماعی در جامعه و سازمان­ها تأکید نموده و به سرمایه‌ اجتماعی خصلتی جمعی و فرا فردی می‌دهند. با توجه به گزاره بنیادین تحقیق، پژوهش در سنت کیفی انجام شده و برای تولید داده از روش­های مشاهده مشارکتی، مصاحبه عمیق و بحث­گروهی استفاده شده است. در تجزیه و تحلیل داده­ها از روش تحلیل روایتِ مضمونی، سود جسته‌ایم. نمونه‌گیری از نوع نمونه‌گیری هدفمند، نظری و نمونه‌گیری با حداکثر تنوع بوده است. بر این اساس و بنا بر قاعده اشباع نظری، 9 بحث گروهی و 43 مصاحبه عمیق ساخت­یافته با مدیران عامل تعاونی­ها، اعضای هیئت مدیره و اعضاء تعاونی­های تولید نه گانه مورد مطالعه، صورت گرفت. در مجموع داده­های تولید شده در قالب 65 مفهوم اولیه، 4 مقوله عمده و یک هسته مرکزی کدگذاری و تحلیل شده­اند. مقوله­های عمده استخراج شده از روایت­ها عبارتند از؛ افول اعتماد به تعاونی، مشارکت نامطلوب، بی­تفاوتی اجتماعی و عدم اثربخشی سازمانی و کاهش همبستگی اجتماعی. یافته­های برآمده از تحلیل روایت ذی­نفعان تعاونی­های تولید روستایی نشان می­دهد که سرمایه­ اجتماعیِ در میان این تشکل­های مردم­نهاد، نه تنها دچار فرسایش شده، بلکه در دوره اخیر بدلیل عدم حمایت­های دولت، دخالت­های سازمان تعاون روستایی در فرآیند و انتخاب ارکان تعاونی بویژه مدیرعامل، قوانین و چارچوب­های انعطاف­ناپذیر، کلیشه­ای شدن واژه تعاونی، تجربه­های ناموفق مشابه، بهم­ریختن نظم اجتماعی روستایی، ظهور مدیریت­های جدید در اداره امور عمومی روستا، نهادهای موازی و مدعی امور تعاونی و عدم شفافیت در مسائل مالی و مدیریتی این تعاونی­ها، سرمایه اجتماعی در میان ذی­نفعان و ارکان تعاونی دچار افول و فروپاشی شده است. این امر ماهیت وجودی تعاونی­های تولید در مناطق روستایی مورد مطالعه را دگرگون ساخته و امر مشارکت­ستیزی و بی­اعتمادی در میان روستاییان را تقویت نموده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Narrative of the Interest Groups about the Collapse of Social Capital among the Rural Production Cooperatives (Case of Study: Rural Production Cooperatives in of Kurdistan Province

نویسندگان [English]

  • Hossein Daneshmehr 1
  • Osman Hedayat 2
1 Assistant Professor of Sociology, University of Kurdistan.
2 Master of Sociology, Kurdistan University
چکیده [English]

The purpose of the present study is to analyse the narration of interest groups about social capital collapse among entrepreneurship of rural production in Kurdistan province. Based on this, using the theories of Coleman, Putnam Bourdieu as prominent thinkers in the field of social capital and inferiority, and Nahapiet and Ghoshal as prominent thinkers of institutional and organizational context of this concept, we have tried to explain the conceptual framework of social capital to answer the questions and research goals. These theorists emphasize the relationships and connections in society and organizations and give social capital a collective and transpersonal character. According to the fundamental proposition of research, research is conducted in qualitative tradition, and for data production, participatory observation, deep interview and group discussion have been used. In the analysis of data, we used the method of narrative analysis. Sampling was purposeful sampling, theoretical and sampling with maximum diversity. Accordingly, based on theoretical content saturation, 9 group discussions and 43 deep structured interviews were conducted with co-operative directors, board members and members of the nine production cooperatives. In total, data generated in the form of the first 65 primary concepts, four major categories and a central core are coded and analysed. Major categories derived from narratives include: decline in trust in cooperatives, undesirable participation, social indifference and organizational inefficiency, and reduction of social solidarity. The findings of the narrative analysis of the interest groups of rural production cooperatives show that social capital among these organizations in recent years has not only eroded but collapsed , due to lack of government support, the involvement of the rural cooperative organization in the process and the selection of cooperative bodies, especially the manager, the laws and rigid frameworks, similar unsuccessful experiences, the establishment of rural social order, the emergence of new administrations in the administration of rural public affairs, parallel institutions and co-operatives, and lack of transparency in the financial and management issues of these cooperatives and erosion of social capital among interest groups. This has altered the existential nature of production cooperatives in the rural areas studied, and has strengthened distrust and lack of participation among the villagers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural Production Cooperative
  • Social Capital Collapse
  • Narrative Analysis
  • social trust
  • Kurdistan province
ازکیا، مصطفی (۱۳۹۴). مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی توسعه روستایی. تهران: انتشارات اطلاعات.
ازکیا، مصطفی و غفاری، غلامرضا (1388). جامعه‌شناسی توسعه. تهران. نشر کیهان.
ازکیا، مصطفی و فیروزآبادی، سید احمد (1386). بررسی سرمایه اجتماعی در انواع نظام‌های بهره‌برداری از زمین و عوامل مؤثر بر تبدیل بهره‌برداری‌های دهقانی به تعاونی. نامةعلوماجتماعی. شماره ٣٣ . ٧٨-٩٨.
استراوس. آنسلم و کوربین. جولیت (۱۳۹۴). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه‌ی زمینه‌ای. ترجمه‌ی ابراهیم افشار. نشر نی.
اسناد. (۱۳۹۷). سازمان تعاون روستایی استان کردستان.
اولیویه، فونتن و کریستی‌ین، شویره (1385). واژگان بوردیو. ترجمه‌ی مرتضی کتبی. نشر نی.
بردبار، غ و زارعی، م (1392). بررسی تأثیر سرمایه­ی اجتماعی سازمانی بر ارتقای سطح مدیریت دانش در سازمان بهزیستی استان یزد. جامعه‌شناسی کاربردی. سال سوم. شماره ٤. صص٢٤٤_٢٢٧.
پویش. ا (1384). تعاونی‌ها: محور توسعه‌ی کشورهای سوم. مقالات کنفرانس تعاون. اشتغال و توسعه. دانشگاه یزد. یزد.
حسینی، میرزاحسن (١٣٨٩). تأثیر استراتژی‌های سازمان‌های غیردولتی در ایجاد و ارتقاء سرمایه اجتماعی. فصل‌نامه‌یمطالعاتمدیریتانتظامی. سال پنجم. شماره‌ی اول. صفحه‌ی ۱۰۰_۸۲.
حیدری ساربان، وکیل (۱۳۹۰). تأثیر سرمایه‌ اجتماعی بر میزان مشارکت روستاییان در مناطق روستایی. مجموعه مقالات یازدهمین کنگره‌ی جغرافیدانان ایران. دانشگاه شهید بهشتی. تهران.
سرشماری نفوس و مسکن (۱۳۹۵). سایت مرکز آمار ایران (www.amar.org.ir).
شمسی. زهرا و محبعلی­پور. منیره و الوداری. حسن (١٣٩٤). بررسی تأثیر سرمایه­ اجتماعی بر رفتار شهروندی سازمانی. فصلنامه­ی مدیریت سرمایه­ اجتماعی. دوره­ی ٢. شماره ١. صص ١١٧_١٣٦.
شویره، کریستیان و اولیویه، فونتن (1385). واژگان بوردیو. ترجمه مرتضی کتبی. نشر نی.
عمانی، احمدرضا و چیذری، محمد و علیزاده، مریم (۱۳۹۴). ارزیابی نقش سرمایه‌ اجتماعی در عملکرد مالی تعاونی‌های تولیدی زراعی استان خوزستان. فصل‌نامه‌ی مدیریتسرمایهاجتماعی. دوره‌ی ۲. شماره 2، صفحات 155-176.
فلیک. اووه (۱۳۸۷). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه‌ی هادی جلیلی. نشر نی. چاپ سوم.
فیروزآبادی، سید احمد و صادقی، علی‌رضا (1392). طرد اجتماعی: رویکردی جامعه‌شناختی به محرومیت. تهران: جامعه‌شناسان.
کلباسی اصفهانی، ع (۱۳۷۶). تحقیقی پیرامون نقش تعاونی‌ها در نظام اقتصاد جمهوری اسلامی ایران. انتشارات ثمر. چاپ اول.
کلمن. جیمز (1377). بنیادهای نظریه اجتماعی. ترجمه‌ی منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.
گرجی‌گرماسی، علی و بابایی‌کارنامی، علی (۱۳۹۶). بررسی نقش سرمایه‌ اجتماعی در مشارکت کشاورزان در تعاونی‌های تولیدی کشاورزی چهاردانگه ساری. فصل‌نامه‌ی تعاون و کشاورزی. سال ششم. شماره‌ی ۲۴. صفحه‌ی ۱۳۰_ ۱۵۰.
گرنفل، مایکل. (۱۳۹۳). مفاهیم کلیدی پی‌یر بوردیو. ترجمه‌ی محمد مهدی لبیبی. نشر افکار.
محمدپور، احمد (1392). تجربه نوسازی. تهران: جامعه‌شناسان.
 
Barnes-Mauthe, M., Oleson, K. L., Brander, L. M., Zafindrasilivonona, B., Oliver, T.A. & Beukering, P.V. (2014). “Social capital as an ecosystem service: Evidence from a locally managed marine area”, Ecosystem Services: 1-11.
 Bolino, M & Turnley, W (2000), Going the extra mile: cultivating and managing employee citizenship beaver, Academy of Management Executive, 18 (3): 60_71.
Bourdieu, P (1986). The Forms of Capital, in Joh. G. Richardson, editor, handbook of Theory and Research for the Sociology of Education. Westport CT: Geernwood.
Briscoe, T. (2010). Making worker cooperative Effective in South Pacific in the journal of Pacific countries. FAo Regional office for Asia and the pacific. Bangkok. pp.243-248.
Coleman, J. S. (1990). Equality and Achievement in Education. Westview Press, Boulder.
Dudwick, N; Kuehhnnast, k; Nyhan, J; V, Woodcock (2006). Analyzing social capital: a guide to using quality methods and data. World Bank institute press, Washington D.C.
Huvila, l., Holmberg, k, e, s, and widen- Wolff, G (2010). Social capital in second life. Online information review, vol, 34 (2): pp. 295- 316.
Mac Abbey, E., (2008). Constructive regulation of nongovernment organizations. The Quarterly Review of Economics and Finance, 48, 370–376.
Mihaela-Raluca, B. (2013). Social capital framework and its influence on the entrepreneurial activity. Annals of Faculty of Economics, 1(1), 581-589.
Nahapiet, J. & Ghoshal, S. (1998). “Social Capital, Intellectual Capital and the Organizational Advantage.” Academy of Management Review, 23 (2): 242-266.
Patnam, R. (1993a). “The prosperous community, social capital and public life”. The American prospel, 4, 13, 11-18.
Putnam, R. D. (2000). Bowling Alone: the collapse and revival of American community. Simon and Schuster, NewYork.
Putnam, Robert (1993b). Making democracy work: civic traditions in modern Italy. Princeton, Nj: Princeton university press. 280 p.
Smedlund.A (2008). ”The knowledge system of a firm: Social capital for explicit, tacit and potential knowledge”. Journal of knowledge management, 12(1), 63-77.
Snavely, K., & Desai, U. (2001). Mapping local government-nongovernmental organization interactions: A conceptual framework. Journal of Public Administration Research and Theory. 11 (2), 245-264.