راهبردهای توسعۀ محله‌ای با رویکرد مشارکتی از طریق دفاتر تسهیلگری (مورد مطالعه: بافت فرسوده محلۀ جمهوری شهر تهران)

نوع مقاله : پژوهشی : پژوهش دانشگاهی از گرنت (نام دانشگاه، معاونت یا مؤسسه پژوهشی دانشگاهی

نویسنده

دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

پژوهشگران و برنامه­ریزان راهبردهای متعددی را در زمینۀ توسعۀ محلات شهری و روستایی مطرح ساخته‌اند. این راهبردها غالباً به دلایل مختلف از جمله عدم بومی‌سازی برنامه‌ها، ضعف مشارکت مردمی، نارسایی جنبه‌های اجرایی، کمبود بودجه و ... با چالش‌هایی روبرو بوده است. این پژوهش به‌منظور دستیابی به نوسازی مشارکتی با رویکرد توسعۀ محله‌ای در محلۀ جمهوری شهر تهران انجام گرفته است. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی بوده که با بهره‌گیری از مدل SWOT ،GOSP صورت گرفته است. برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که نوسازی بافت‌های فرسوده و توسعه محله‌ای تنها یک فرایند فنی نیست و فرایندهای اجتماعی از جمله جلب مشارکت مردمی از طریق دفاتر تسهیلگری نقش تعیین‌کننده‌ای در نوسازی دارد. نوسازی بافت‌های فرسوده بدون مشارکت و نظارت مردم موفق نخواهد بود. اجرای سیاست‌های تسهیلگری و مشارکت مردمی به صورت فعال و مستمر در قالب مدیریت یکپارچۀ شهری موفقیت بیشتری خواهد داشت. تأسیس دفاتر تسهیلگری بافت فرسودۀ شهری در محلۀ مورد مطالعه با افزایش روند‌ نوسازی بافت‌ فرسوده رابطۀ معناداری دارد. این دفاتر نمادی از تسهیل مشارکت مردم در نوسازی بافت‌های فرسود‌ه و هماهنگ‌کردن مردم به‌ویژه نخبگان، افراد بانفوذ محله از جمله شورایاران، هنرمندان و... به‌منظور برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت بهینه محله ضروری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Neighborhood development strategies with the participatory approach through the facilitation offices (case study: Neighborhood Republic in Tehran)

نویسنده [English]

  • Ali Shamaei
Associate Professor of Geography and Urban Planning, Kharazmi University, Iran.
چکیده [English]

Several approaches to renew the city is by politicians and experts. These strategies often for various reasons including lack of public participation is faced with several challenges. This collaborative research in order to achieve modernization through the facilitation of local offices in Tehran's Republic renovation of old neighborhoods. The study was descriptive, analytical and surveying using the SWOT model and GOSP and action plan has been made. To collect data and information through library and field method is used. The results indicated that the renovation of old is not only a technical process and facilitation of social processes are a decisive role Drnvsazy. Renovation of old will not be successful without the participation of the people. Implementation of policy facilitation and active and continuous participation in the form of integrated urban management will be more effective. Established facilitation offices old texture urban neighborhoods studied the relationship has deteriorated significantly increase tissue repair process. This office is a symbol of facilitating community participation in renew. Enjoying and Hmrahkrdn elite neighborhoods (neighborhoods influential people, such as councils, artists and indicators) in order to inform and encourage the modernization of urban sustainable developmentisanecessity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dominican neighborhood in Tehran
  • Local offices
  • Modernization of participatory facilitation
  • Urban distressed areas

مراجع

احمدیان، رضا (1382).طرح‌های توسعۀ شهری ناکارآمد و تحقق‌ناپذیر. مجله شهرداری‌ها، شمارۀ 50.
احمدیان، علی (1382).افزایش جمعیت شهری از دیدگاه برنامه‌ریزی شهری. مجله علمی پژوهشی جغرافیا و توسعۀ ناحیه‌ای، دانشگاه فردوسی مشهد، شمارۀ 1.
ازکیا، مصطفی و غفاری، غلامرضا (1383). توسعۀ روستایی با تأکید بر جامعۀ روستایی ایران. نشر نی، 1383.
پوراحمد، احمد و شماعی، علی (1380). اثرات توسعۀ فیزیکی شهر یزد بر جمعیت بافت قدیم شهر. نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 18.
حاجی علی اکبری، کاوه و همکاران (1387).نوسازی مشارکتی (نمونه موردی: محلۀ شهید خوب بخت). اولین همایش بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری. مشهد مقدس.
حاجی علی اکبری، کاوه (1390). مرور تجارب دوساله تسهیلگری سازمان نوسازی شهر تهران در دفترهای محلی نوسازی. نشریۀ اینترنتی نوسازی. شمارۀ 15.
حبیبی کیومرث و همکاران (1389).بهسازی و نوسازی بافت‌های کهن شهری. دانشگاه کردستان.
مهندسین مشاور پارت (1385). طرح تفصیلی منطقۀ 11 شهرداری تهران. شهرداری تهران.
دفتر خدمات نوسازی محلات حر، اسکندری و جمهوری (1391). گزارش شناخت و بررسی طرح‌های بالادست. سازمان نوسازی شهر تهران.
حبیبی، سید محسن و مقصودی، ملیحه (1381). مدیریت شهری. تهران. انتشارات دانشگاه تهران.
حبیبی، سید محسن (1352). سیر تحول شهرنشینی و شهرسازی در ایران. پایان‌نامۀ فوق لیسانس شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشگاه تهران.
سازمان عمران و بهسازی شهری، (1383). طرح ساماندهی، بهسازی و نوسازی مشارکتی محلۀ سیروس تهران. مهندسین مشاور شارمند.
سعیدی رضوانی، نوید و علی احمدی (1390).نکاتی در باب تسهیلگری در نوسازی بافت‌های فرسوده. نشریه اینترنتی نوسازی. سال دوم. شمارۀ 1.13-5.
شرکت نوسازان شهر تهران (1390).تسهیلگری؛ تأسیس و راه‌اندازی دفاتر تسهیلگری نوسازی در بافت‌های فرسودۀ شهر تهران. انتشارات سازمان نوسازی شهر تهران.
ضرابی، المیرا و سایه فرید تهرانی (1387). رویکرد مشارکت جویانه در نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسودۀ شهری.اولین همایش بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری. مشهد مقدس.
طهماسبی، سوسن (1380). الگوی مشارکت اجتماعی در ایران. ترجمه: مرجان ذکائی، فصلنامۀ مدیریت شهری، شمارۀ 5، تهران.
عابدی، امین. (1390).برنامه‌ریزی نوسازی محلۀ شهری بارویکرد بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه شهرسازی، دانشگاه تهران.
عندلیب، علیرضا و کاوه حاجی علی اکبری (1387).نوسازی بافت‌های فرسوده با مشارکت ساکنان؛ محلۀ شهید خوب‌بخت: منطقۀ 15 شهر تهران. سازمان نوسازی شهر تهران. نشر ری پور.
عندلیب، علیرضا (1386). نوسازی بافت‌های فرسوده، حرکتی نو در شهر تهران چاپ دوم. سازمان نوسازی شهر تهران. نشر ری پور.
عندلیب، علیرضا (1386).فرایند نوسازی بافت‌های فرسودۀ شهر تهران. سازمان‌ نوسازی شهری تهران، نشر ری پور.
عندلیب، علیرضا (1386). نگاهی نو به: راهبردها و سیاست‌‌های نوسازی و بهسازی بافته‌های فرسودۀ شهر تهران. سازمان نوسازی شهر تهران، نشر ری پور.
فلامکی، منصور. (1384). سیری در تجارب مرمت شهری. تهران. نشر فضا.
فنی، زهره و اسماعیل دویران (1388).برنامه‌ریزی مردم محور (مشارکتی) در مقیاس خرد شهری (محله) نمونه موردی: محلۀ اسلام‌آباد زنجان. فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، ش. 98. 103-79.
روستا، مجید (1389). پروژه صبر؛ نقش مؤلفه‌های اجتماعی در تحقق نوسازی. ماهنامۀ منظر. ش. 10. 30-26.
معصومی اشکوری، سید حسن (1380). شهر فعال و مدیریت توسعۀ پایدار شهری. سازمان برنامه و بودجۀ تهران.
مهدیزاده، جواد (1380). نظری اجمالی به ساماندهی مرکز شهر تهران. فصلنامۀ هفت شهر، شمارۀ سوم.
مهندسین مشاور باوند (1384).طرح تجدید ساختار و روان­بخشی مرکز تاریخی تهران (طرح ساماندهی و بهسازی کوچه مروی و بافت پیرامونی). مهندسین مشاور باوند.
 
Amado, M.P. Santos, C.V. Moura, E.B. & Silva, V.G. (2009). Public Participation Sustainable Urban Planning” World Academy of Science, Engineering and technology, No.53, Pp 597-603.
توسعه محلی (روستائی-شهری)
دوره 7، شماره 1
خرداد 1394
صفحه 103-128

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار