بررسی کارکرد فضاهای عمومی شهری و نقش آن در توسعۀ پایدار اجتماعی (مورد مطالعه: شهر بوکان)

نوع مقاله : پژوهشی : پژوهش دانشگاهی از گرنت (نام دانشگاه، معاونت یا مؤسسه پژوهشی دانشگاهی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیئت علمی گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی

3 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی

چکیده

امروزه فضاهای عمومی می‌توانند شکل‌دهندۀ تعاملات و مناسبات اجتماعی باشند و زمینۀ دستیابی به توسعۀ پایدار اجتماعی در شهرها را فراهم کنند. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که کارکرد فضاهای عمومی شهری با توجه به ابعاد و شاخص­های آن چگونه است؟ و تأثیرگذاری آن بر فرایند توسعۀ پایدار اجتماعی در شهر بوکان به چه صورت است؟ پژوهش از نوع پژوهش‌های شناختی است که به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. داده‌ها به روش مطالعات پیمایشی(پرسشنامه) جمع‌آوری شده است. جامعۀ آماری پژوهش، جمعیت شهر بوکان و نمونۀ آماری آن 400 نفر است که به صورت تصادفی انتخاب ‌شده­اند. برای تحلیل داده‌های پژوهش از آمارهای توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون و همبستگی جزیی استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که ارزیابی متغیرهای فضاهای عمومی شهری ‌69% و توسعۀ پایدار اجتماعی 8/57%، دارای کارکرد متوسطی‌اند. رابطۀ بین متغیر عملکرد فضاهای عمومی با توسعۀ پایدار اجتماعی در سطح اطمینان 95‌% معنادار و شدت همبستگی ضعیف است؛ بنابراین ایجاد و تقویت کارکرد فضاهای عمومی در شهر بوکان می‌تواند به ایجاد فرصت‌های مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی منجر شود و زمینۀ توسعۀ پایدار اجتماعی را فراهم کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluate the performance of urban public spaces and its role in social sustainable development (case study: Bukan)

نویسندگان [English]

  • Ali Movahed 1
  • Navid Ahangari 2
  • Fereshteh Hosseini 3
1 Associate Professor, Faculty of Geography, University of Kharazmi, Tehran, Iran.
2 Ph.D. Student of Geography and Urban Planning, Faculty of Geography, University of Kharazmi, Tehran, Iran.
3 MA of Geography and Urban Planning, Faculty of Geography, University of Kharazmi, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Nowadays, public spaces can be considered as forming processes and social relations and Provide social context for achieving sustainable development in cities. In this direction, this study was conducted in response to these questions how the public spaces in the Bukan and what role these areas play in sustainable development community. The study of cognitive research that has been done to descriptive and analytical method. The data were collected through library and field studies (questionnaire). Statistical population is designated Bukan which a statistical sample of 400 randomly Analysis of the data used descriptive statistics and Pearson. The results showed that the function of urban public spaces have been set 69% moderate and sustainable social development as well as variable 57/8% average.The results of the relationship between variables indicates that the variable performance between public spaces and social sustainable development, there is a significant relationship at 95% intensity weak correlation. Therefore, created and enhance public spaces in the city of Bukan could provide the opportunity to participate in social activities and social sustainable development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bukan
  • performance
  • Social sustainable development
  • Urban Public Spaces

مراجع

امینی، الهام؛ برومند، مریم؛ روح‌افزا، فاطمه (1393). ارزیابی عوامل مؤثر برافزایش کیفیت فضاهای عمومی در شهرهای جدید نمونۀ موردی: شهر جدید پرند. فصلنامۀ آمایش محیط. دورۀ 7. شمارۀ ­26. صص 89 – 110.
پورمحمدی، محمدرضا؛ کوشانه، روشن (1392). ارزیابی و تحلیل فضاهای عمومی شهری با استفاده از مدل تاپسیس (مطالعه موردی: شهر تبریز). فصلنامۀ مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای. سال پنجم. شمارۀ هفدهم. صص 52-73
جاجرمی، کاظم؛ ترشیزیان، پریوش (1392). نوسازی فضاهای عمومی شهری با تاکید بر ساختار مدیریتی (نمونۀ موردی: کلانشهر تهران: منطقه پنج شهرداری تهران). فصلنامۀ جغرافیا. دورۀ 11. شمارۀ 38. صص 175 – 199­.
حبیبی، سید محسن (1378). جامعۀ مدنی و حیات شهری. نشریه هنرهای زیبا. شمارۀ 7. صص31-21.
حسام، فرحناز (1380). حوزه عمومی و تجلی آن در کالبد شهر، روابط اجتماعی و فضاهای عمومی شهر. ماهنامه برنامه‌ریزی و مدیریت شهری. سال سوم. شمارۀ 30. صص 16-30.
 دانش پور، سیدعبدالهادی؛ چرخچیان، مریم (1386). فضاهای عمومی و عوامل مؤثر بر حیات جمعی. فصلنامۀ باغ نظر. دورۀ4. شمارۀ 7. صص 19-28 .
راستبین، ساجد؛ جعفری، یاسر؛ دارم، یاسمن (1391). رابطۀ همبستگی بین کیفیت‌های محیطی و تداوم حیات شهری در عرصه‌های عمومی (نمونۀ موردی : جلفای اصفهان). فصلنامۀ باغ نظر. شمارۀ 21. سال نهم. صص 35-46.
رفیعیان، مجتبی؛ خدائی، زهرا (1388). بررسی شاخص‌ها و معیارهای مؤثر بر رضایتمندی شهروندان از فضاهای عمومی شهری. فصلنامۀ راهبرد. سال هجدهم. شمارۀ 53. صص227- 248.
رفیعیان، مجتبی؛ عظیمی، مریم؛ مقدم، حامد (1391). ارزیابی کیفیت مناطق شهری در برخورداری از فضاهای عمومی با استفاده از نمودار وزنی ورونی (نمونۀ موردی: شهر قدیم لار). فصلنامۀآمایش محیط. دورۀ ­5. شمارۀ 16. صص 33 – 49.
رهنمایی محمد تقی، اشرفی یوسف (1386). فضاهای عمومی شهر و نقش آن در شکل‌گیری جامعۀ مدنی از دیدگاه برنامه‌ریزی شهری. فصلنامۀ جغرافیا. سال پنجم. شمارة 14 و 15. صص 23-45.
صالحی، حسین (1380). وظایف شهرداری‌ها در توسعۀ فضاهای عمومی. ماهنامه برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، سال سوم. شمارۀ 30. صص 21-25.
غفاری. غلامرضا؛ امیدی، رضا (1388). کیفیت زندگی شاخص‌های توسعۀ اجتماعی. نشر شیرازه.
فتحی، سروش (1391). تحلیلی بر روابط اجتماعی در فضای شهری پایدار. مجله مطالعات توسعۀ اجتماعی ایران. سال چهارم. شمارۀ چهارم. صص 47-64.
کارمونا، متیو؛ هیت، تیم. اک، تنر و تیسدل، استیون (2003). مکان‌های عمومی، فضاهای شهری. ترجمۀ قرایی. چاپ اول. انتشارات دانشگاه هنر تهران.
کوروش، گلکار (1380). مؤلفه‌های سازنده کیفیت طراحی شهری. فصلنامۀ صفه. دورۀ11. شمارۀ­32. صص 38 – 65.
کیانی، اکبر؛ سالاری سردری، فرضعلی (1390).بررسی و ارزیابی اولویت‌های منظر فضاهای عمومی شهر عسلویه با استفاده از مدل ANP. فصلنامۀ باغ نظر. دورۀ 8. شمارۀ 18. صص25-38.
محمدی، محمود؛ عظیمی، مریم؛ مقدم، حامد؛ رفیعیان، مجتبی (1391). فضاهای عمومی شهری، تحقق تعاملات اجتماعی در بافت‌های تاریخی (نمونۀ موردی: شهر قدیم لار). دو فصلنامۀ علمی-پژوهشی مرمت آثار و بافت‌های تاریخی. فرهنگی. سال دوم. شمارۀ چهارم. صص 15-28.
مدنی­پور، علی (1387). فضاهای عمومی و خصوصی شهر. چاپ اول. شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری شهرداری تهران. تهران.
مردمی، کریم؛ قمری، حسام (1390). الزامات معماری تأثیرگذار در اجتماع‌پذیری فضاهای مترو. فصلنامۀ مدیریت شهری. شمارۀ 27. صص31-40.
 
Abada, T., Hou, F., & Ram, B. (2007). Racially mixed neighborhoods, perceived neighborhood social cohesion, and adolescent health in Canada. Social Science & Medicine, 65(10), 2004–17.
Azami, M., Mirzaee, E., and Mohammadi. A. (2015). Recognition of urban unsustainability in Iran (case study: Sanandaj City). Cities. 49. 159–168.
Delianur Nasution, A., Zahrah. W. (2015). The Space is Not Ours, the Life of Public Open Space in Gated Community in Medan, Indonesia. Social and Behavioral Sciences 202. 144 – 151.
Garcia-Ramon, M. D., Ortiz, A., Prats, M. (2004). Urban planning, gender and the use of public space in a peripherial neighbourhood of Barcelona, Cities. Vol. 21. No. 3. 215–223.
Glasson, J., Wood, G. (2009). Urban regeneration and impact assessment for social sustainability. Impact Assessment and Project Appraisal. Vol 11(4): 283.
Jacobs, J. (1993). Tod und Lebengrober Amerikanischer Stadte. Verlage uhlstein GmbH. Frankfur.
Jalaladdini, S., Oktay, D. (2012). Urban Public Spaces and Vitality: A Socio-Spatial Analysis in the Streets of Cypriot Towns, Social and Behavioral Sciences. Vol 35. 664-674.
James, P., Tzoulas, K., and Adams, M. D., Barber, A., Box, J., Breuste, J., Elmqvist, T., et al. (2009). Towards an integrated understanding of green space in the European built environment. Urban Forestry & Urban Greening. Vol 8(2). 65–75.
Kurniaty, R. (2014). Local Elites and Public Space Sustainability: the local elite roles in the presence and usage of public space in Malang Raya, Indonesia. Environmental Sciences. Vol 20. 506 -515.
Lipton, S. (2003). The value of public space: How high quality parksand public spaces create economic, social and environmental value. www.cabespace.org.uk.
Luederitz, C., Lang, D. J., and Von Wehrden, H. (2013). A systematic review of guiding principles for sustainable urban neighborhood development. Landscape and UrbanPlanning. Vol 118. 40–52.
Lynch, K. (1972). The openness of open space. Arts of environment. Aidan Ellis.
Madanipour, A. (2003). Public and private spaces of the city. Reutledge. 240.
Mak, M., Clinton, J. P. (2011). Social Sustainability: A Comparison of Case Studies in UK, USA and Australia. Poster presented at the 17th Pacific Rim Real Estate Society Conference, Gold Coast.
Murphy, K. (2012). The Social Pillar of Sustainable Development: A Literature Review and Framework for Policy Analysis. Sustainability: Science. Practice and Policy 8. Vol 8 (1). 15-29.
Perovic, S., Kurtovic Folic, N. (2012). Visual Perception of Public Open Spaces in Niksic, Social and Behavioral Sciences. Vol. 68. 921-933.
Turel, H. S., Yigit, E. M., and Altug, Ipek. (2007). Evaluation of elderly people’s requirements in public open spaces: A case study in Bornova District (Izmir, Turkey). Building and Environment. Vol 42. 2035–2045.
UN-Habitat. (2012). Sustainable urban energy: A sourcebook for Asia. Nairobi, Kenya: United Nations Human Settlements Programme.
Vallance, S., Perkins, H. C., and Dixon, J. E. (2011). What is social sustainability? A clarification of concepts. Geoforum. Vol 42(3). 342–348.
Walzer, M. (1986). Pleasures and costs of urbanity. Dissent. Vol. 33 (4).470–475.
Wan Ismail, W. A., Said, I. (2015). Integrating the Community in Urban Design and Planning of Public Spaces: A Review in Malaysian Cities. Social and Behavioral Sciences. Vol 168. 357-364.
Woolley, H. (2003). Urban open spaces. London: Spon Press.
Zamfir, C., Stanescu, S. (2007). Enciclopedia dezvoltarii sociale. Iaşi: Editura Polirom
توسعه محلی (روستائی-شهری)
دوره 7، شماره 1
خرداد 1394
صفحه 79-102

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار