مدلسازی عوامل مؤثر بر حک‌شدگی ساختاری کنش‌های اقتصادی (مورد مطالعه: بازاریان شهر اردبیل)

نویسندگان

1 گروه پژوهشی جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی، موسسه تحقیقات اجتماعی، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 گروه پژوهشی مطالعات زنان و خانواده، موسسه تحقیقات اجتماعی، دانشکدۀ حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

3 گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

10.22059/jrd.2025.388217.668895

چکیده

هر کنش و نهاد اقتصادی را باید در ظرف روابط اجتماعی فهمید. روابط اجتماعی بر کنش اقتصادی تمام کنشگران تأثیر عمیق می‌گذارد و نتیجۀ آن بروز کنش‌های فردی و جمعی است. اگر کنش اقتصادی را امر مستقلی درنظر بگیریم نتایج تأسف باری رخ خواهد داد. بر همین اساس در نوشتار حاضر میزان حک‌شدگی ساختاری در بین بازاریان شهر اردبیل و عوامل مؤثر بر آن مطالعه می‌شود.
روش مطالعۀ حاضر پیمایش و ابزار آن پرسشنامۀ استاندارد و محقق‌ساخته است. روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم است که با استفاده از فرمول کوکران، 378 نفر از بازاریان شهر اردبیل در واحدهای صنفی به‌عنوان نمونه انتخاب و مطالعه شدند.
نتایج تحلیل توصیفی نشان داد میانگین حک‌شدگی ساختاری معاملات بازاریان شهر اردبیل 74 درصد است. نتایج مدل بیانگر آن است که به‌ترتیب آنومی اقتصادی با 176/0، سابقه در کسب‌وکار با 17/0، عقلانیت ابزاری با 092/0 و اعتماد اجتماعی با 069/0 از عوامل تأثیرگذار بر حک‌شدگی ساختاری‌اند. مدل معادلات ساختاری‌ برازش‌شده، الگوی مناسبی برای تبیین تغییرات حک‌شدگی ساختاری بازاریان شهر اردبیل است و به‌طور معنی‌داری 08/0 درصد از تغییرات آن را تبیین کرده است.
این بینش‌ها به درک عمیق‌تری از چگونگی حک‌شدگی کنش‌های اقتصادی در زمینه‌های اجتماعی کمک می‌کند و بر نیاز به کاوش بیشتر در این پویایی‌ها در جامعه‌شناسی اقتصادی تأکید می‌ورزد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Modeling the Factors Affecting the Structural Embeddedness of Economic Actions (Case study: Ardabil City Marketers)

نویسندگان [English]

  • kamal koohi 1
  • Fatemeh Golabi 2
  • Hossien Banifatemeh 3
  • Behnam Mansor Yonjali 3
1 Sociology of Social Problems Research Group, Institute of Social Research, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
2 Women and Family Studies Research Groups, Institute of Social Research, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
3 Department of Social Sciences, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]

The context of social relations must be considered when interpreting any economic action or institution. This has a significant effect on the economic actions of all actors, leading to the emergence of individual and collective actions. Unfortunate outcomes will ensue if we regard them as autonomous issues. Consequently, this article endeavors to investigate the extent of structural embeddedness among Ardabil city marketers and the factors that influence it.
The current study employs a survey methodology that employs a standard questionnaire that was developed by the researcher. The sampling method is a stratified sampling method proportional to the volume, and using the Cochran formula, 378 Ardabil city marketers were selected and studied as the sample size.
The descriptive analysis revealed that the average structural embeddedness of Ardabil municipal marketers' transactions is 74 percent. The model’s results suggest that economic anomie (0.176), business history (0.17), instrumental rationality (0.092), and social trust (0.069) are the factors that influence structural embeddedness. The structural equation model that was fitted is a suitable model for elucidating the changes in structural embeddedness of the bazaars in Ardabil city. It significantly explained 0.08 percent of the changes.
These observations enhance comprehension of the social contexts in which economic actions are situated and underscore the necessity of additional investigation into these dynamics in economic sociology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bazaars
  • Economic Action
  • Economic Sociology
  • Embeddedness
  • Social Trust

مراجع

امیرپناهی، محمد (1396). ساخت اجتماعی بازار، تحلیل جامعه‌شناختی پیدایش بازار با تأکید بر بازار بانه در استان کردستان. مطالعات جامعه‌شناختی، 25(1)، 87-115. https://doi.org/10.22059/jsr.2018.67703
توسلی، غلامعباس و امانی کلاریجانی، امرالله (1391). تحلیل و بررسی ابعاد سرمایۀ اجتماعی در شبکه‌های اجتماعی مجازی (با تأکید بر تئوری شبکه). مطالعات رسانه‌ای، 7(18)، 89-99.
حسینی قمی، مژگان و رضایی، مریم (1395). پیوند بازار مسجد: انسجام اجتماعی در بازار تهران. پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 5(4)، 19-48. https://doi.org/10.22108/ssoss.2017.21264
حسینی قمی، مژگان (1394). بررسی عوامل مؤثر بر پایبندی به هنجارهای اخلاق اقتصادی نیم قرن اخیر در بازار بزرگ تهران. جامعه‌پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 6(4)، 1-27.
سوئدبرگ، ریچارد (1397). صورت‌بندی مفهوم منفعت از منظرهای جامعه‌شناسی، اقتصاد و سیاست. ترجمۀ حمزه نوذری و علیرضا اسکندری‌نژاد. تهران: دنیای اقتصاد.
سوئدبرگ، ریچارد و گرانووتر، مارک (1395). جامعه‌شناسی اقتصادی، ساخت اجتماعی و کنش اقتصادی. ترجمۀ علی‌اصغر سعیدی. تهران: تیسا.
شریفی، نیره (1395). تغییرات اخلاق کسب‌وکار و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن (مطالعه‌ای در شهر بابل). رسالۀ دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی، دانشگاه علامه طباطبایی.
علی‌نژاد، منوچهر و سعیدی، علی‌اصغر (1397). تحلیل جامعه‌شناختی بر نقش کارآفرینانۀ آذری زبان‌های تهران با تأکید بر دریانی‌ها. دوفصلنامۀ جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، 7(2)، 91-124. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.23224371.1397.7.2.4.5
عنبری، موسی و ایار، علی (1403). تنیده در فرااقتصاد: تحلیل کنش اقتصادی در ایران. مطالعات جامعه‌شناختی (نامۀ علوم اجتماعی سابق)، 31(1)، 189-167. https://jsr.ut.ac.ir/article_99272.html
علی‌نژاد، منوچهر و نصرتی، روح‌اله (1397). حک‌شدگی کنش اقتصادی: مطالعۀ الگوی کنش اقتصادی دریانی‌های آذری‌زبان. مطالعات جامعه‌شناختی، 24(2)، 435-458. https://doi.org/10.22059/jsr.2018.65472
کشاورزیان، آرنگ (1383). بازار تهران: تداوم یا دگرگونی؟. گفتگو، 11، 41-48.
ورشوی، سمیه (1397). دولت و حک‌شدگی ساختاری بازار فرش دستباف در دوره‌های پهلوی و جمهوری اسلامی. پایان‌نامۀ دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد. گنج.
Alinaghian, L., Kim, Y., & Srai, J. (2020). A relational embeddedness perspective on dynamic capabilities: A grounded investigation of buyer-supplier routines. Industrial Marketing Management, 85, 110-125. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2019.10.003
Amirpanahi, M. (2018). The Social Construction of Market; Sociological Analysis of Origination of Market by emphasize on Baneh Market in Kordistan. Sociological Review, 25(1), 87-115. https://doi.org/10.22059/jsr.2018.67703 (In Persian)
Alinejad, M., & Saeidi, A. (2018). Sociological analysis of the entrepreneurial role of Azeri-speakers in Tehran with emphasis on seafarers. Journal of Economic & Developmental Sociology, 7(2), 91-124. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.23224371.1397.7.2.4.5 (In Persian)
Alinejad, M., & Nosrati, R. (2018). Flexible embededdness; Sociological study of the Daryanis economic action. Sociological Review, 24(2), 435-458. https://doi.org/10.22059/jsr.2018.65472 (In Persian)
Bockman, J., Fischer, A., & Woodruff, D. (2016). Socialist Accounting” by Karl Polanyi: with preface “Socialism and the embedded economy. Theory and Society, 45, 385-427. https://doi.org/10.1007/s11186-016-9276-9
Boxu, Y., Xingguang, L., & Kou, K. (2022). Research on the influence of network embeddedness on innovation performance: evidence from China's listed firms. Journal of Innovation & Knowledge, 7(3), 100210. https://doi.org/10.1016/j.jik.2022.100210
Choi, T., & Kim, Y. (2008). Structural embeddedness and supplier management: A network perspective. Journal of Supply Chain Management, 44(4), 5-13. https://doi.org/10.1111/j.1745-493X.2008.00069.x
Czernek-Marszałek, K. (2020). The overembeddedness impact on tourism cooperation. Annals of Tourism Research, 81, 102852. https://doi.org/10.1016/j.annals.2019.102852.
Czernek-Marszałek, K. (2020). Social embeddedness and its benefits for cooperation in a tourism destination. Journal of Destination Marketing & Management, 15, 100401. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2019.100401
Clark, T. D. (2014). Reclaiming Karl Polanyi, Socialist Intellectual. Studies in Political Economy, 94(1), 61-84. https://doi.org/10.1080/19187033.2014.11674954.
Cassity, C. D. (2020). Institutional Anomie Theory: Does Market Mentality Mediate Normative Flexibility?
Dale, G. (2010). Social democracy, embeddedness and decommodification: On the conceptual innovations and intellectual affiliations of Karl Polanyi. New Political Economy, 15(3), 369-393. http://dx.doi.org/10.1080/13563460903290920
Dale, G. (2011). Lineages of embeddedness: on the antecedents and successors of a Polanyian concept. American Journal of Economics and Sociology, 70(2), 306-339. https://doi.org/10.1111/j.1536- 7150.2011.00776.x
Franco, M. R., & Haase, H. (2011). Network embeddedness: A qualitative study of small technology-based firms. International Journal of Management and Enterprise Development, 11(1), 34-51. http://dx.doi.org/10.1504/IJMED.2011.042971
Granovetter, M. (2018). The impact of social structure on economic outcomes. In The sociology of economic life (pp. 46-61). Routledge.
Granovetter, M. (1985). Economic action and social structure: The problem of embeddedness. American Journal of Sociology, 91(3), 481-510.
Hess, T., Lang, K. R., & Xu, S. X. (2011). Social embeddedness and online consumer behavior. Electronic Markets, 21, 157-159. https://doi.org/10.1007/s12525-011-0071-1
Hosseinighomi, M., & Rezaei, M. (2017). Linkage of Mosque -market: social cohesion in Tehran Bazaar, Strategic Research on Social Problems, 5(4), 19-48. https://doi.org/10.22108/ssoss.2017.21264 (In Persian)
Jack, S. L., & Anderson, A. R. (2002). The effects of embeddedness on the entrepreneurial process. Journal of Business Venturing, 17(5), 467-487. http://dx.doi.org/10.1016/S0883-9026(01)00076-3
Keshavarzian, A. (2007). Tehran Market: Continuity or Transformation? Conversation, 48, 11-41. (In Persian)
Kim D. (2014). Understanding supplier structural embeddedness: A social network perspective, Journal of Operations Management, 32, 5. https://doi.org/10.1016/j.jom.2014.03.005
Krackhardt, D., Nohria, N., & Eccles, B. (1992). The strength of strong ties: The importance of philos in organizations. Networks in the Knowledge Economy, 216-239. https://doi.org/10.1093/oso/9780195159509.003.0008
Kumar, P., Nowinska, A., & Zaheer, A. (2025). The Paradox of Spatial and Relational Embeddedness: Tie Reinitiation after a Trust Violation. Academy of Management Journal, 68(1), 81-107. https://doi.org/10.5465/amj.2022.1143
Mosar, L. (2021). The always instituted economy and the disembedded market: Polanyi’s dual critique of market capitalism. Journal of Economic Issues, 55(3), 615-636. https://doi.org/10.1080/00213624.2021.1945883
Mizruchi, M. S., & Stearns, L. B. (2001). Getting deals done: The use of social networks in bank decision-making. American Sociological Review, 66(5), 647-671. https://doi.org/10.1177/000312240106600502
Nonino, F. (2013). The network dimensions of intra-organizational social capital. Journal of Management and Organization, 19(4), 454–477.
Nahapiet, J., & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital, and the organizational advantage. Academy of Management Review, 23(2), 242–266. http://dx.doi.org/10.2307/259373
Pomegbe, W. W. K., Li, W., Dogbe, C. S. K., & Otoo, C. O. A. (2020). Enhancing the Innovation Performance of Small and Medium-Sized Enterprises through Network Embeddedness. Journal of Competitiveness, 12(3), 156–171. https://doi.org/10.7441/joc.2020.03.09
Polanyi, K. (1947). On belief in economic determinism. The Sociological Review, 39(1), 96-102. https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.1947.tb02267.x
Polanyi, K. (1947). Our Obsolete Market Economy: Civilization Must Find a New Thought Pattern. Commentary, 4, 109.
Polanyi, K. (1957a). Aristotle Discovers the Economy. In Trade and Market in the Early Empires: Economies in History and Theory, edited by Karl Polanyi, Conrad Arensberg, and Harry Pearson, 64–94. Chicago: Henry Regnery Company.
Polanyi, K. (1977). The Livelihood of Man. Edited by Harry Pearson. London: Academic Press.
Polanyi, K. (2001). The Great Transformation: The Political and Economic Origins of Our Time. Boston: Beacon Press.
Song, M., Jung, K., Ki, N., & Feiock, R. C. (2020). Testing structural and relational embeddedness in collaboration risk. Rationality and Society, 32(1), 67-92. https://doi.org/10.1177/1043463120902279
Swedberg, R., & Granovetter, M. (1948). Principles of economic sociology (1st Ed.). Translated by: A. Saeidi. Basic BOOKS. (In Persian)
Swedberg, R., & Granovetter, M. S. (2005). Interest (1st Ed.). Translated by: H. Nozari & A. R. Eskandarinejad. Tehran: Tissa. (In Persian)
Sharifi, N. (2017). Business Ethics Changes and Social factors Influencing It (Inquiry in Babol City). Doctoral Dissertation in Cultural Sociology, Allameh Tabatabai University. Ganj. (In Persian)
Tavassoli, Gh., & Amani, K. A. (2012). Analyzing and examining the dimensions of social capital in virtual social networks (with emphasis on network theory). Media Studies, 7(3), 97-103. https://sanad.iau.ir/fa/Article/792103 (In Persian)
Wang, J., Chen, Z., Chen, T., Wang, W., & Liu, B. (2024). Empirical analysis of factors influencing industrial eco-efficiency in the Yellow River Basin from a social embeddedness perspective. Heliyon, 10(4). https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2024.e26245
Uzzi, B. (1997). Social structure and competition in interfirm networks: The paradox of embeddedness. Administrative Science Quarterly, 42(1), 35–67. https://doi.org/10.2307/2393808
Vos, T. P., & Hanusch, F. (2024). Conceptualizing embeddedness as a key dimension for analyzing journalistic cultures. Communication Theory, 34(1), 39-48. https://doi.org/10.1093/ct/qtad018
Varshovi, S. (2018). State and Structural Embeddedness of Handmade Carpet Bazaar during Pahlavi and Islamic Republic in Iran. Dissertation Ferdowsi University of Mashhad. Ganj. (In Persian)
Varman, R., & Costa, J. A. (2009). Competitive and cooperative behavior in embedded markets: Developing an institutional perspective on bazaars. Journal of Retailing, 85(4), 453-467. https://doi.org/10.1016/j.jretai.2009.04.006
Wang, Y., Zhao, X., Fan, L., & Ye, S. (2024). Revisiting residents’ support through collective rationality: The role of relational embeddedness. Journal of Hospitality and Tourism Management, 58, 298-308. https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2024.02.004
Zhao, D., Wang, L., & Gu, F. F. (2021). Reconsidering network embeddedness: Effects on different forms of opportunism. Journal of Business Research, 131, 12-24. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.03.029
Zhou, L., Chen, Z., & Peng, M. Y. P. (2022). The role of relational embeddedness in enhancing absorptive capacity and relational performance of internationalized SMEs: evidence from Mainland China. Frontiers in Psychology, 13, 896521. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.896521
Zhang, Y., Long, J., & Zhao, W. (2022). The curvilinear relationships between relational embeddedness and dynamic capabilities: The mediating effect of ambidextrous learning. Frontiers in Psychology, 13, 830377. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.830377
 
توسعه محلی (روستائی-شهری)
دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 31
پائیز و زمستان 1403 در حال تکمیل
اسفند 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار