Demographic Implications of Fluctuations of Helman River Water Rights in Sistan Region

Authors

1 Departman of Political Geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Departmen of Demographics, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

3 Departmen of Demographics, Faculty of Social Sciences, University of Allameh Tabatabai, Tehran, Iran

10.22059/jrd.2024.373598.668847

Abstract

Since ancient times, our country has been grappling with water resource limitations, particularly in the eastern regions, due to the arid climate. Water has become a critical geopolitical resource as a result of the increasing demands of the population and the scarcity of water. As a result, studies on hydropolitics explore a variety of dimensions and aspects of the impact of water fluctuations on geographical territories. The impact on population dynamics and alterations in the affected regions is a noteworthy consequence.
This article investigates the impact of fluctuations in water rights for the Hirmand River on migration patterns and population variations in Sistan. It employs data from censuses, surveys (with a sample size of 400), and semi-structured interviews.
The findings revealed a significant decrease in Iran’s water rights volume since the early 2000s, with a particularly precipitous decline in recent years. Furthermore, the national average was met by the population development in Sistan until 2006. However, from 2006 onwards, while the country's population continued to grow, Sistan experienced a decrease due to high emigration rates. Emigration from Sistan, particularly to other provinces, has more than quadrupled over the past three decades. The preponderance of migrants from Sistan migrate to Razavi Khorasan, Golestan, Yazd, Tehran, and South Khorasan. Additionally, the results suggested that more than half of the survey respondents expressed a desire to migrate from the Sistan region as a result of factors such as unemployment, desertification, and a lack of job opportunities. This tendency is especially pronounced among never-married individuals and those higher education levels.
Consequently, the economy and livelihoods of the residents of Sistan have been significantly influenced by water. Widespread migrations, population displacement, and ultimately the depopulation of certain settlements in Sistan are probable if Iran's water rights from the Hirmand River are not met.

Keywords

References

آریا، مینو؛ ثقفی، مهدی و حسینی، احمد (1397). بررسی و مقایسۀ تحولات ساختاری در بخش کشاورزی و دامداری بر اثر خشکسالی در منطقۀ سیستان. پژوهشنامۀ مطالعات راهبردی در علوم انسانی و اسلامی، 2(17)، 219-233.
احمدی، سید عباس (1383). بررسی هیدروپلیتیک هیرمند. رشد آموزش جغرافیا، 67، 48-54.
اخباری، محمد؛ اخباری، ابوالفضل؛ اسماعیل‌پور روشن، علی‌اصغر؛ رنجبر، محسن و باهک، بتول. (1399). تبیین نقش هیدروپلیتیک بر سیاست خارجی افغانستان و ایران (2015 الی 2019). فصلنامۀ علمی-پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی. 12(3)، 213-235.
اسلامی، روح‌اله؛ سرحدی، رضا و فیضی، مهدی. (1398). راهبردهای دیپلماسی تأمین حقابۀ رودخانۀ هیرمند. پژوهش‌های راهبردی سیاست، 8(30)، 71-102. https://doi.org/10.22054/qpss.2019.32981.2020
افشاری، مجتبی؛ افشاری، مصطفی و افشاری، اعظم (1397)، اثرات سیاسی-اقتصادی بحران آب در رودخانۀ هیرمند استان سیستان و بلوچستان. پژوهشنامۀ مطالعات راهبردی در علوم انسانی و اسلامی، 4(11)، 57-78.
بازدار، شهناز؛ پیشگاهی‌فرد، زهرا و فرجی‌راد، عبدالرضا (۱۳۹۵). بررسی و اولویت‌بندی عوامل واگرای اثرگذار در روابط ایران و کشورهای اسلامی پیرامونی. فصلنامۀ پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، ۶(۲)، ۱۵۱-۱۷۷.
بای، یارمحمد (1384). هیدروپلیتیک رودهای مرزی. تهران: مؤسسۀ فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
بوربور، مجتبی و عباسی، مصیب (1400). تأثیر بحران هیدروپلیتیک بر زیست‌پذیری مناطق جغرافیایی با تأکید بر جغرافیای مرزی ایران و افغانستان. نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی (جغرافیای انسانی)، 13(3)، 133-156.
تنها، فاطمه؛ ربیعی دستجردی، حمیدرضا و محمودیان، حسین (1403). تحلیل فضایی اثر مهاجرت داخلی بر تغییرات سطح تحصیلات جمعیت در شهرستان‌‌‌های ایران. توسعۀ محلی (روستایی-شهری)، 15(2)، 487-506. https://doi.org/10.22059/jrd.2024.372371.668843
جان‌پرور، محسن؛ صالح‌آبادی، ریحانه و زرگری، مطهره (1396). پیامدهای بحران مهاجرت ناشی از خشکسالی‌های کوتاه‌مدت در استان سیستان و بلوچستان. جغرافیا، 15(52)، 183-199.
محمودی مجد، محمود، و جمالی، ویکتوریا (1370). تحول جمعیت در سیستان. محیط‌شناسی، 16(16)، 59-72. https://dorl.net/dor/20.1001.1.10258620.1370.16.16.6.9
حافظ‌نیا، محمدرضا؛ مجتهدزاده، پیروز و علی‌زاده، جعفر (1385). هیدروپلیتیک هیرمند و تأثیر آن بر روابط سیاسی ایران و افغانستان. مدرس علوم انسانی، 2(45)، 31-58.
حبیبیان، محممدحسن و جهانبخش، محمدتقی (1392). رود هیرمند و تأثیر آن بر روابط سیاسی-امنیتی ایران و افغانستان. نشریۀ امنیت‌پژوهی، 41، 111-144.
حسین‌زاده، امیر (1387). فرصت‌ها و چالش‌های هیدروپلیتیک ایران و افغانستان در حوضۀ هیرمند. تهران: دانشکدۀ علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی.
خسروی، محمود (1387). تأثیرات محیطی اندرکنش نوسان‌های رودخانۀ هیرمند با بادهای 120 روزۀ سیستان. تحقیقات جغرافیایی، 23(4)، 19-48.
خواجه‌زاده، فائزه؛ عباسی‌شوازی، محمدجلال و صادقی، رسول (1402). تأثیر عوامل محیط‌زیستی بر مهاجرت‌های داخلی در ایران با تأکید بر خشکسالی. محیط‌شناسی، 49(2)، 141-160. https://doi.org/10.22059/jes.2023.338258.1008282
ذکی، یاشار؛ بدیعی ازنداهی، مرجان و اسلام جمال گلزاری، امید (1401). الگویابی بنیان‌های هیدروپلیتیک همگرایانه و واگرایانه بین ایران، افغانستان و ترکمنستان در حوضه‌های آبریز مرزهای شرقی. فصلنامۀ روابط خارجی، 14(2)، 94-135. https://doi.org/10.22034/fr.2022.155793
رحمانیان، داریوش و براقی، فضل‌الله (1389). جایگاه مسئله آب هیرمند در مناسبات ایران و افغانستان در دورۀ رضاشاه. مجلۀ علمی-پژوهشی تاریخ ایران، 3(1)، 37-70.
رضایی، مهدی؛ پرتوی، لطیف و محمدپور، احمد (1392). ارزیابی پیامدهای جمعیتی و اجتماعی-اقتصادی تخریب محیط‌زیست دریاچۀ ارومیه. دوفصلنامۀ مطالعات جمعیتی، 1(1)، 129-150.
ستاره، جلال؛ پناهی، حمید و شیخی کوهسار، علی (1393). بررسی اختلاف‌های مرزی ایران و افغانستان (مورد مطالعه: رودخانۀ هیرمند). نشریۀ علوم و فنون مرزی، 10، 27-52.
سرگزی، زهرا (1393). جایگاه هیرمند در جغرافیای سیاسی و اقتصادی سیستان در دورۀ پهلوی. تحقیقات تاریخ اقتصادی، 3(2)، 31-50.
سلیمانی، میثم، اطهری، سید اسدالله، و میری، غلامرضا (1399). بررسی میدانی تأثیر سیاست‌های آبی افغانستان بر منطقۀ سیستان. پژوهش‌های جغرافیای سیاسی، 5(3)، 89-109.
شهبازبگیان، محمدرضا، و باقری، علی (1395). تحلیل سیستمی آسیب‌پذیری دشت سیستان به کاهش منابع آب - ارائۀ گزینه‌های سیاستی با رویکرد برگشت‌پذیری. تحقیقات منابع آب ایران، 12(1)، 40-55.
شهبازبگیان، محمدرضا؛ باقری، علی؛ و موسوی شفایی، سید مسعود (1395). تحلیل سازوکارهای منجر به برداشت آب رودخانۀ هیرمند در افغانستان با تأکید بر پروژۀ دولت سازی در آن کشور. فصلنامۀ بین‌المللی ژئوپلیتیک، 12(43)، 168-190.
طهماسبی، مریم؛ حاجی یوسفی، امیرمحمد و برزگر، کیهان (1400). درهم تنیدگی عناصر منازعه و بحران در حوضۀ آبریز هیرمند. نشریۀ سیاست جهانی، 10(2)، 157-184. https://doi.org/10.22124/wp.2021.19748.2846
عزتی، عزت‌الله، خضری، محمدحسن، نیک‌فرجام، محبوبه. (1390). تحلیلی بر هیدروپلیتیک شرق ایران. نشریۀ نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 1(4)، 95-114.
قاسمی سیانی، محمد و قاسمی، ایرج (۱۴۰۰). دیپلماسی و الگوی توزیع فضایی فعالیت و جمعیت در روستاهای مرزی مورد: شهرستان زهک. اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، ۱۰(۳۵)، ۱۱۱-۱۳۶. http://dorl.net/dor/20.1001.1.23222131.1400.10.35.5.3
مورو دفارژ، فیلیپ (1392). فرهنگ ژئوپلیتیک. ترجمۀ سید حامد رضیئی. تهران: فرهنگ معاصر.
نامدارزاده، مسلم و کاویانی‌راد، مراد (۱۳۹۸). تبیین بازتاب‌های امنیتی تأثیر خشک‌سالی بر مهاجرت نمونه‌پژوهی مرزهای استان سیستان و بلوچستان. آمایش سیاسی فضا، ۲(۱)، ۱-۹.
نادریان‌فر، مهدی؛ قنبری، سیروس و بذرافشان، جواد (1400). اثرات طرح 46 هزار هکتاری آبیاری دشت سیستان بر پایداری اجتماعی روستاها (مورد مطالعه: نواحی روستایی شهرستان هامون). توسعۀ محلی (روستایی-شهری)، 13(2)، 455-479. https://doi.org/10.22059/jrd.2021.333497.668688
نوبهار، الهام و کبیری رنانی، محبوبه (1399). بررسی مسئلۀ رودخانۀ هیرمند: رهیافت نظریۀ بازی‌ها. فصلنامۀ بین‌المللی ژئوپلیتیک، 16(57)، 183-207.
واثق عباسی، زهیر؛ عباس‌نژاد سرستی، رحمت؛ قربانی، حمیدرضا و روستایی، محمدصادق (1395). برآورد جمعیت در سیستان بر پایۀ مطالعات باستان‌‌قوم‌شناسی. مطالعات باستان‌شناسی، 8(2)، 229-243. https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61780
وریج کاظمی، مریم (1399). نقش هیدروپلیتیک هیرمند در بروز بحران‌های قومی در سیستان و بلوچستان. جغرافیا و روابط انسانی، 3(2)، 143-164. https://doi.org/10.22034/gahr.2020.247844.1443
ویکس، جان (1395). مقدمه‌ای بر مفاهیم و موضوعات جمعیت. ترجمۀ الهه میرزایی. تهران: مؤسسۀ آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.
Community Development (Rural and Urban)
Volume 16, Issue 1 - Serial Number 30
October 2024
Pages 107-126

Files

Share

How to cite

Statistics