دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
توسعه محلی (روستائی-شهری)
2008-8981
2783-0748
3
1
2011
08
23
بررسی رابطه بین صنعت و کیفیت زندگی (مقایسه موردی مناطق روستایی شهرستان قروه)
1
24
FA
غلامرضا
غفاری
دانشیار گروه برنامهریزی و رفاه اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
ghaffary2@ut.ac.ir
حسین
میرزایی
استادیار گروه توسعه روستایی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
hmirzaie2@ut.ac.ir
علیرضا
کریمی
دانشجوی دکتری گروه جامعهشناسی توسعه روستایی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
alireza.karimi2@ut.ac.ir
در مقاله حاضر، رابطه صنعت ذوب آهن با کیفیت زندگی ساکنین دهستان یالغوزآغاج شهرستان قروه در استان کردستان مورد بررسی قرار میگیرد. رویکرد مورد استفاده برای بررسی کیفیت زندگی، رویکرد کیفیت اجتماعی است. در رویکرد مذکور، کیفیت زندگی با چهار شاخص برخورداری اقتصادی- اجتماعی، همبستگی اجتماعی، احساس رفاه و بهزیستی و پایداری زیستمحیطی بررسی میشود. در این پژوهش، ترکیبی از روشهای کمی (پیمایش) و کیفی (بحث گروهی و مصاحبه عمیق) به فراخور مراحل و اهداف تحقیق استفاده شده است. یافتهها نشان میدهند که وقتی کیفیت زندگی با سه شاخص (برخورداری اقتصادی- اجتماعی، همبستگی اجتماعی و احساس رفاه و بهزیستی) اندازهگیری میشود، با صنعت رابطه معناداری ندارد. اما وقتی کیفیت زندگی فقط با دو شاخص برخورداری اقتصادی- اجتماعی و احساس رفاه و بهزیستی سنجیده میشود، رابطه بین صنعت و کیفیت زندگی با اطمینان 99 درصد تأیید میگردد. علاوهبراین، یافتههای پژوهش بیانگر رابطه صنعتی شدن منطقه با برخورداری اقتصادی- اجتماعی با سطح معناداری 99 درصد و با احساس رفاه و بهزیستی در سطح معناداری 95 درصد هستند. همچنین وجود رابطه صنعت با همبستگی اجتماعی تأیید نشد. برای بررسی رابطه بین صنعت و پایداری زیستمحیطی منطقه نیز از بحث گروهی و مصاحبه عمیق استفاده شده است. طبق نتایج پژوهش، ...
برخورداری اقتصادی– اجتماعی,پایداری زیست محیطی.,صنعت,کیفیتزندگی,همبستگیاجتماعی
https://jrd.ut.ac.ir/article_22835.html
https://jrd.ut.ac.ir/article_22835_a5b9f535ae6ab20f8abd223ba1ad08de.pdf
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
توسعه محلی (روستائی-شهری)
2008-8981
2783-0748
3
1
2011
08
23
تحلیل جنسیتی از درک آثار گردشگری روستایی (مورد مطالعه: روستاهای کن- سولقان در شمال غرب تهران)
25
44
FA
فضیله
خانی
دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی دانشگاه تهران و عضو قطب علمی برنامهریزی روستایی
fazileh.khani2@gmail.com
در جامعه جنسیتی شدهای که زندگی میکنیم، مردان و زنان نگرشها و انتظارات متفاوتی دارند که از تجارب زیستی آنها نشأت میگیرد. در پژوهش حاضر، تلاش میشود با تکیه بر تحلیل جنسیتی، نحوه درک آثار گردشگری در بین زنان و مردان مورد بررسی قرار گیرد. روش پژوهش، پیمایشی- توصیفی بوده و دادهها با پرسشنامه محققساخته گردآوری شده است. جامعه آماری، زنان و مردان ساکن در هفت روستای گردشگری دهستان سولقان هستند. از مجموع 560 خانوار، 250 خانوار در گردشگری فعال بودهاند که طبق جدول کرجسی و مورگان، 158 خانوار بهعنوان نمونه انتخاب شدند. از بین خانوارهای مذکور، با 108 مرد و 50 زن که در گردشگری فعالیت داشتند، مصاحبه شد. طبق نتایج پژوهش، در خصوص درک آثار گردشگری در ابعاد اقتصادی و اجتماعی، بین نظرهای زنان و مردان همگرایی وجود دارد و در درک آثار زیستمحیطی و نگرش آنان در موفق عمل کردن گردشگری، بین نظرهایشان واگرایی وجود دارد. همچنین گردشگری بهدلیل ماهیت ارتباطی که دارد، موجب کسب آگاهی بیشتر زنان و افزایش ارتباطات اجتماعی آنان شده است، ولی به کاهش نابرابریهای جنسیتی و جلب مشارکت عملی آنها در فعالیتهای مربوطه منجر نشده است.
جنسیت,درک آثار گردشگری,روستاهای کن-سولقان,زنان,گردشگری روستایی
https://jrd.ut.ac.ir/article_22836.html
https://jrd.ut.ac.ir/article_22836_5f3a0eb0bcb088fb5ed6396be3cd507a.pdf
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
توسعه محلی (روستائی-شهری)
2008-8981
2783-0748
3
1
2011
08
23
بررسی نقش شهرهای کوچک در توسعه مناطق روستایی پیرامون با تأکید بر کیفیت زندگی (مورد مطالعه: دهستان فیروزآباد شهرستان سلسله)
45
64
FA
محمود
جمعهپور
دانشیار گروه برنامهریزی اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
mahjom432@gmail.com
بهزاد
رشنودی
کارشناسارشد برنامهریزی توسعه منطقهای دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
b.rashnoodi612@gmail.com
هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش شهر فیروزآباد بهعنوان یک کانون شهری کوچک در توسعه نواحی روستایی پیرامون آن است. در این پژوهش، در سنجش توسعه روستایی بر کیفیت زندگی تأکید شده است. پژوهش حاضر، با استفاده از روش پیمایش، به صورت مقطعی و با نمونهگیری طبقهبندی شده نسبی، با حجم نمونه 330 نفر در ده روستا بین افراد سرپرست خانوار روستاهای دهستان فیروزآباد انجام شده است. در این پژوهش، از آزمون T و ویلکاکسون برای آزمون فرضیهها و تحلیل رگرسیون در نرمافزار آماری SPSS استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهند که شهر فیروزآباد موجب بهبود خدمات-رسانی، درآمد، مشارکت، مسکن و بهزیستی فردی در روستاهای پیرامون شده است، در حالی که نتوانسته است به بهبود وضعیت مهاجرت و کار در روستاهای پیرامونی منجر شود. طبق نتایج پژوهش حاضر، میزان رضایت مردم از زندگی، بعد از تبدیل فیروزآباد به شهر بیشتر شده است. طبق یافتههای حاصل از تحلیل رگرسیون، شاخصهای خدماترسانی، مهاجرت، مشارکت و بهزیستی فردی، تأثیر مستقیم و معنادار و شاخص مسکن نیز تأثیر معکوس و معنیداری بر رضایت از زندگی دارد و شاخصهای درآمد و اشتغال نیز فاقد تأثیر معناداری بر رضایت از زندگی ساکنین نواحی روستاهای مورد مطالعه هستند.
توسعه روستایی,روابط روستایی- شهری,شهر فیروزآباد,شهرهای کوچک,کیفیت زندگی
https://jrd.ut.ac.ir/article_22837.html
https://jrd.ut.ac.ir/article_22837_9e7421b14378f84f1625c9dd12528797.pdf
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
توسعه محلی (روستائی-شهری)
2008-8981
2783-0748
3
1
2011
08
23
بررسی تأثیر عوامل اجتماعی بر سلامت روان سالمندان روستایی
65
84
FA
فرهاد
پهلوانزاده
کارشناس ارشد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
f.pahlevanzadeh@yahoo.com
عذرا
جاراللهی
دانشیار گروه برنامهریزی اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
jarollahi2009@gamil.com
"سالمندان را احترام کنید تا در قیامت همنشین من باشید." حضرت رسول اکرم (ص)<br /> یکی از مشکلات عمده سالمندان در عصر حاضر، به سلامت روان این گروه مربوط میشود. هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت روان سالمندان ساکن در روستا است. در این پژوهش، منابع مرتبط، اعم از پژوهشها و نظریهها در سه گروه روانشناختی، جامعهشناختی و سالمندی مورد مطالعه قرار گرفت. چارچوب نظری، تلفیقی از نظریههای تولید اجتماعی بیماری روانی، پیریشناسی اجتماعی، نظریههای مرتبط با حمایت اجتماعی، نظریه کوکرین و کوئن و نظریه فعالیت است و فرضیهها بر این پایه تدوین شدهاند. جامعه آماری پژوهش، همه سالمندان 60 سال و بالاتر دهستان دشت از توابع مشکینشهر است که 284 نفر با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدهاند. روش پژوهش، پیمایش بوده و اطلاعات لازم برای آزمون فرضیهها از طریق پرسشنامه جمعآوری شده است. از لحاظ سلامت روان از کل 375 نفر، 4/62 درصد در گروه سالم و 6/37 درصد در گروه ناسالم قرار گرفتهاند. در این پژوهش، همه فرضیههای تحقیق مورد تأیید قرار گرفت و ارتباط سلامت روان سالمندان با متغیرهای حمایت خانوادگی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی، وضعیت تأهل، حضور فرزندان در خانه و میزان فعالیتهای روزمره تأیید شد. ...
پایگاه اقتصادی- اجتماعی,حضور فرزندان در خانه,حمایت خانوادگی,سالمندان روستایی,سلامت روان روستاییان,سلامت روان سالمندان
https://jrd.ut.ac.ir/article_22838.html
https://jrd.ut.ac.ir/article_22838_68f761e71f7b3e472b0ba521d1022878.pdf
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
توسعه محلی (روستائی-شهری)
2008-8981
2783-0748
3
1
2011
08
23
رویکرد جامعهشناختی به مهارتهای ارتباطی معلمان روستایی در منطقه ارشق
85
106
FA
کمال
درانی
دانشیار گروه روشها و برنامه های آموزشی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران
kdorrani@ut.ac.ir
قاسم
صابری
کارشناس ارشد آموزش بزرگسالان، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران
saberi_gasem@yahoo.com
در پژوهش حاضر، مهارتهای ارتباطی آموزگاران دوره ابتدایی در فرایند یاددهی – یادگیری در نیمسال اول سال تحصیلی 90-1389، از نظر دو گروه آموزگاران و دانشآموزان در روستاهای منطقه ارشق استان اردبیل مورد بررسی قرار میگیرد. نمونه مورد مطالعه از دو جامعه آموزگاران و دانشآموزان انتخاب شده است که به ترتیب 50 آموزگار و 200 دانشآموز را شامل میشود. روش نمونهگیری، تصادفی ساده و پژوهش از نوع توصیفی است. ابزار اندازهگیری در پژوهش حاضر، پرسشنامه مهارتهای ارتباطی است که دو نوع برای جامعه آموزگاران و دانشآموزان را شامل میشود. طبق یافتههای پژوهش که با استفاده از روشهای آماری استنباطی و توصیفی استخراج شده است، آموزگاران روستایی، میزان مهارتهای ارتباطی خود را زیاد دانستهاند. ولی دانشآموزان مهارتهای ارتباطی آموزگاران خود را در حد متوسط و کمتر از آن دانستهاند. در واقع، آموزگاران، بر عکس دانشآموزان، تصویر مثبتتری از مهارتهای ارتباطی و ارتباطات میانفردی در کلاس درس دارند. به عبارت دیگر، طبق یافتههای پژوهش، در مدارس روستایی مورد بررسی، روابط انسانی موجود، رضایتبخش نیست که یکی از دلایل آن، شاید عدم آشنایی آموزگاران با فرهنگ، محیط و شرایط روستا است.
جامعه,روستا,فرایند یاددهی-یادگیری,مهارتهای ارتباطی
https://jrd.ut.ac.ir/article_22839.html
https://jrd.ut.ac.ir/article_22839_8f9310e30fa39fcf2b9d6b08d87ecf9f.pdf
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
توسعه محلی (روستائی-شهری)
2008-8981
2783-0748
3
1
2011
08
23
پیوندهای روستایی- شهری، شبکههای مهاجرت و توسعه روستایی (مورد مطالعه: ناحیه دهملا، استان سمنان)
107
130
FA
محمدرضا
رضوانی
دانشیار گروه جغرافیای انسانی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
rrezvani2@ut.ac.ir
سیده محبوبه
شاهچراغ
کارشناسارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران
non@ut.ac.ir
جریانهای فضایی و تعاملات بخشی بین شهر و روستا به شکل پیوندهای روستایی-شهری، نقش بسیار مهمی در توازن شهر و روستا و توسعه یکپارچه ناحیهای دارد. شبکههای اجتماعی و مهاجرتی از جمله عواملی هستند که میتوانند پیوندهای مذکور را بهمنظور کاهش فقر و شکاف روستایی- شهری تقویت کنند. پژوهش حاضر، با هدف بررسی نقش مهاجران روستایی ساکن شهرها در تقویت پیوندهای روستایی- شهری و توسعه اقتصادی و اجتماعی نواحی روستایی انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی و تحلیلی است و جامعه آماری، خانوارهای ساکن و مهاجر ناحیه دهملا (استان سمنان) را شامل میشود که 10 درصد از آنها با روش تصادفی بهعنوان حجم نمونه انتخاب شدهاند. سطح و واحد تحلیل، خانوار است و دادههای مورد نیاز با پرسشنامه جمعآوری شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهند مهاجران روستایی ساکن شهر با انگیزههای عاطفی، اخلاقی و اقتصادی، روابط و پیوندهای خود با روستاهای زادگاهشان را حفظ و تقویت کردهاند و بهویژه از طریق وجوه ارسالی، حفظ و تقویت املاک و سرمایهگذاری اقتصادی و عمرانی در روستاها، نقش مؤثری در ایجاد اشتغال و توسعه روستایی داشته-اند. در این راستا، وجود نهادهای اجتماعی محلی در بین مهاجران، از عوامل بسیار مهم در این زمینه بوده است. در نتیجه، میتوان گفت ...
پیوندهای روستایی-شهری,توسعه روستایی,شبکههای مهاجرتی,وجوه ارسالی
https://jrd.ut.ac.ir/article_22840.html
https://jrd.ut.ac.ir/article_22840_13a535a682b7c5128f5f2475d85e93ab.pdf
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
توسعه محلی (روستائی-شهری)
2008-8981
2783-0748
3
1
2011
08
23
بررسی موانع و مشکلات تعاونیهای روستایی در بازاریابی محصولات کشاورزی (مورد مطالعه: شرکت تعاونی روستایی روستای کوشک هزار بیضا)
131
148
FA
سید احمد
فیروزآبادی
استادیار گروه توسعه روستایی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
afirouzabadi2@ut.ac.ir
سید رسول
حسینی
دانشجوی کارشناسیارشد توسعه روستایی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
rahoseini@ut.ac.ir
هدف پژوهش حاضر، بررسی موانع و مشکلاتی است که در بازاریابی کشاورزی تعاونیهای روستایی وجود دارد. چارچوب نظری این پژوهش را بحثهای مربوط به تعاونیهای روستایی و بازاریابی محصولات کشاورزی تشکیل میدهند. این پژوهش با روش تحقیق کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق با کارمندان و اعضایی تعاونی روستایی دهستان کوشک هزار و بررسی اسناد و مدارک موجود انجام شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهند که تعاونی مورد نظر فقط در زمینه خرید محصولات کشاورزی تضمینی، فعال است. طبق نتایج پژوهش، کمبود امکانات زیرساختی (سردخانه، کارخانه فرآوری و بستهبندی و...)، کمبود اعتبار و سرمایه مالی تعاونیها، ضعف در منابع انسانی (دانش، آگاهی، مهارتها و...)، شفاف نبودن ارتباط بین سرپرستها و کارمندان تعاونی روستایی با اعضا و ضعف در ساختار بوروکراسی اداری تعاونیها، از عوامل مؤثر بر ناتوانی تعاونیهای روستایی در بازاریابی محصولات کشاورزی هستند. در نهایت، عوامل اجتماعی و فرهنگی بهویژه اعتماد متقابل و مشارکت فعال روستاییان در شرکتهای تعاونی روستایی، نسبت به سایر عوامل مؤثر در عدم موفقیت تعاونیهای مذکور در بازاریابی محصولات کشاورزی، از اهمیت بیشتری برخوردار هستند.
بازاریابی,تعاونیهای روستایی,روستای کوشک هزار,محصولات کشاورزی
https://jrd.ut.ac.ir/article_22841.html
https://jrd.ut.ac.ir/article_22841_ba96ce05467d03e45da1fdb888471c4c.pdf
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
توسعه محلی (روستائی-شهری)
2008-8981
2783-0748
3
1
2011
08
23
عوامل مؤثر بر عضویت کشاورزان در تعاونیهای تولید روستایی در قالب الگوی تلفیقی انتشار نوآوریها (مورد مطالعه: استان اردبیل)
149
168
FA
وکیل
حیدری ساربان
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه محقق اردبیلی
vheidari562@gmail.com
عبدالرضا
رکنالدین افتخاری
دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس
reftekhari_reza2@yahoo.com
یکی از موانع توسعه روستایی در ایران، پراکندگی و خرد بودن اراضی کشاورزی است. این وضعیت از نظر روش تولید و قابل استفاده نبودن بعضی نهادهها و ماشینآلات و عدم امکان بکارگیری بسیاری از آنها، موجب افزایش هزینههای تولید می-شود و بهعنوان مانعی در برابر توسعه روستایی عمل میکند که این معضل را میتوان با تشکیل تعاونیهای تولید روستایی حل کرد. از این رو، بررسی عوامل مؤثر بر تشکیل تعاونیهای تولیدی بهمنظور تحقق توسعه مناطق روستایی، اهمیت بسیاری دارد. هدف کلی پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر عضویت کشاورزان در تعاونیهای تولید روستایی در قالب الگوی تلفیقی انتشار نوآوریها است. روش پژوهش نیز از نوع توصیفی- همبستگی است و گردآوری دادهها، به دو صورت اسنادی (داده های ثانویه) و پیمایش (دادههای اولیه) و ابزار مورد استفاده در روش پیمایش، پرسشنامه بوده است. بهمنظور طبقهبندی اعضای جامعه آماری، از شاخص مقدار زمین استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر، همه کشاورزان ساکن در روستاهای تحت پوشش تعاونیهای تولید روستایی است که از زمان شروع برنامه پنجساله اول تا پایان سال 1385 در استان اردبیل تشکیل شده-اند. از میان افراد جامعه آماری، 100 نفر با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای از دو گروه عضو و غیرعضو تعاونیها به نسبت مساوی بهعنوان نمونههای آماری تحقیق انتخاب شدند. علاوهبراین، بهمنظور تعیین روایی پرسشنامه، از نظرهای برخی از همکاران صاحبنظر درباره موضوع مورد مطالعه استفاده شده است. بهمنظور تعیین پایایی کمی پرسشنامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که در پژوهش حاضر، مقدار آن (45/79%) محاسبه شد که مطلوب است. طبق نتایج پژوهش، از میان مدل-های انتشار نوآوریها (الگوی نشر، الگوی ساختار مزرعه و الگوی تلفیقی)...
تعاونیهای تولید روستایی,توسعه کشاورزی,مدل تلفیقی,مدل ساختار مزرعه,مدل نشر
https://jrd.ut.ac.ir/article_22842.html
https://jrd.ut.ac.ir/article_22842_e4129250f862be20d64970d7bb1ae511.pdf